Ponad 7000 publikacji medycznych!
Statystyki za 2021 rok:
odsłony: 8 805 378
Artykuły w Czytelni Medycznej o SARS-CoV-2/Covid-19

Poniżej zamieściliśmy fragment artykułu. Informacja nt. dostępu do pełnej treści artykułu
© Borgis - Anestezjologia Intensywna Terapia 1/2006, s. 52-54
Andrzej Daszkiewicz1, Elżbieta Socha-Knopik2, *Hanna Misiołek3
Bezpieczeństwo stosowania farmaceutyków pochodzenia roślinnego w aspekcie anestezji regionalnej
Safety of the use of plant-derived pharmaceutics in the aspect of regional anaesthesia
1Szpital Chirurgii Plastycznej i Zabiegowej w Bielsku-Białej
dyrektor: dr n. med. J. Sirek
2Dział Anestezjologii Szpitala Wielospecjalistycznego w Gliwicach
kierownik: lek. med. Z. Burczyńska
3Katedra Anestezjologii i Intensywnej Terapii Wydziału Lekarskiego w Zabrzu Śl.AM w Katowicach
kierownik: prof. dr hab. n. med. P. Knapik



Zużycie środków parafarmaceutycznych, w tym ziołowych znacząco wzrosło w dwóch ostatnich dekadach. Miliony ludzi stosuje te środki jako jedyną terapię lub jako uzupełnienie terapii konwencjonalnej. W Wielkiej Brytanii np. łączny wydatek na parafarmaceutyki wynosi około1,6 miliarda funtów rocznie. W Stanach Zjednoczonych z kolei, tylko w 1997 r. sprzedano środków ziołowych, produktów dietetycznych, witamin i środków suplementacji diety za około 4,5 miliarda dolarów. Znaczącą część tej kwoty stanowiły wydatki na leki ziołowe [1].
Środki ziołowe mogą mieć aktywność farmakologiczną i/lub mieć efekt placebo, lecz nie można wykluczyć interakcji leków ziołowych między sobą ani z lekami stosowanymi w terapii konwencjonalnej [2, 3].
Fascynacja wszystkim, co „naturalne” stale rośnie i utrwala się w świadomości społecznej. Ludzie często wierzą, że farmaceutyki pochodzenia roślinnego jako „naturalne” muszą być bezpieczne, nie są więc przez nich uważane za leki i w związku z tym pomijają informacje o ich przyjmowaniu podczas badania podmiotowego.
Z kolei wielu z pacjentów zażywających te środki jest poddawanych zabiegom operacyjnym i znieczuleniom, w związku z czym anestezjolodzy powinni znać okołooperacyjne implikacje stosowania środków parafarmaceutycznych. Dotyczy to wpływu poszczególnych farmaceutyków roślinnych i środków suplementacji diety na organizm człowieka, znajomości ich działań ubocznych oraz ich interakcji z anestetykami. Nie wszystkie interakcje zostały poznane. Niektóre środki ziołowe mogą działać synergistycznie z anestetykami, wydłużając znieczulenie ogólne (np. waleriana, pasiflora, żeń-szeń). Inne z kolei mogą zwiększać ryzyko nadciśnienia tętniczego (np. korzeń lukrecji), czy wpływać znacząco na proces krzepnięcia krwi (m.in. żeń-szeń, miłorząb japoński, czosnek). Ich działanie może zwiększać ryzyko krwawienia i powinno być uwzględniane przy podejmowaniu decyzji o znieczuleniu przewodowym, w tym szczególnie o blokadach centralnych [4].
Niektóre środki ziołowe wpływają na proces koagulacji poprzez hamowanie aktywności płytek krwi oraz potencjalizację efektu antykoagulacyjnego warfaryny [5].
Cytowane są w piśmiennictwie przypadki kazuistyczne poważnych problemów z krwawieniem okołooperacyjnym i powikłaniami z tym związanymi. Vale [6] opisał przypadek 61-letniego mężczyzny, u którego rozwinęło się krwawienie podpajęczynówkowe, najpewniej w wyniku zażywania 120 mg dziennie ekstraktu z miłorzębu japońskiego (Ginko Biloba) przez 6 miesięcy. Po zaprzestaniu kuracji czas krwawienia uległ normalizacji.
Z kolei Gilbert [7] opisał powikłanie w postaci krwiaka podtwardówkowego, zdiagnozowanego u 72-letniej chorej zażywającej 150 mg ginkgo biloba na dobę przez okres 6 miesięcy.
Z drugiej strony jednak pozostaje zaskakującym dla badaczy wynik randomizowanych badań klinicznych, na setkach pacjentów zażywających ekstrakt ginkgo biloba w dawce 120 mg dobę-1 przez okres jednego roku w celu poprawy funkcji poznawczych w demencji i w chorobie Alzheimera. Nie zanotowano ciężkich powikłań krwotocznych, a ryzyko krwawienia spowodowane stosowaniem ginkgo biloba było wg. autorów tej pracy trudne do oszacowania. Z wszystkich aktywnych składowych ginkgo biloba, wyekstrahowano substancję zwaną ginkolide B, będącą inhibitorem płytkowego czynnika aktywującego (PAF), pełniącego istotną rolę w procesie agregacji płytek [8].
Innym powszechnie stosowanym w pożywieniu czy w suplementacji diety, jako środek przeciwmiażdżycowy oraz pomocniczo w zapobieganiu i przy terapii infekcji jest czosnek i jego preparaty. W badaniach in vitro wykazano że czosnek hamuje agregację płytek [9]. Opisywane są przypadki kliniczne, gdzie sugerowany jest wpływ czosnku na wydłużenie czasu krwawienia ze skutkiem w postaci samoistnego krwiaka rdzeniowego czy powikłań krwotocznych po zabiegu przezcewkowej resekcji prostaty [10, 11]. W badaniach in vitro wykazano, że czosnek zawiera między innymi, takie składniki jak allicin i ajoene, czynniki antyagregacyjne, które powodują spadek produkcji tromboksanu poprzez wpływ na metabolizm kwasu arachidonowego [12].
Imbir (ginger) jest kolejnym produktem „naturalnym” służącym zarówno jako przyprawa jak i środek leczniczy, mającym wpływ na proces krzepnięcia. Powoduje on obniżenie agregacji płytek krwi poprzez hamowanie syntetazy tromboksanu. Istnieją sprzeczne doniesienia w piśmiennictwie, co do istotności tego wpływu. Wpływ imbiru na proces krzepnięcia ma być zależny od rodzaju preparatu i zawartej w min dawki omawianego środka. Zaleca się go w dolegliwościach ze strony układu oddechowego, katarze, podrażnieniu gardła, bólach głowy. Stosowany jako środek przeciwwymiotny po zabiegach laparoskopowych daje efekt porównywalny do metoclopramidu [13].

Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
  • Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
  • Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
  • Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.

Opcja #1

24

Wybieram
  • dostęp do tego artykułu
  • dostęp na 7 dni

uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony

Opcja #2

59

Wybieram
  • dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
  • dostęp na 30 dni
  • najpopularniejsza opcja

Opcja #3

119

Wybieram
  • dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
  • dostęp na 90 dni
  • oszczędzasz 28 zł
Piśmiennictwo
1. Ang-Lee MK, Moss J, Yuan CS: Herbal medicines and perioperative care. JAMA 2001; 286: 208-216.
2. Ernst E: The role of complementary and alternative medicine. Br Med J 2000; 321: 1133–1135.
3. Barnes J, Anderson LA, Philipson JD:Herbal interactions. Pharmaceut J 2003; 270: 695-698.
4. Eiseberg D M, Davis R B, Etner SL: Trends in alternative medicine use in the United States, 1990-1997. JAMA 1998; 280: 1569-1576.
5. Heck AM, De Witt BA, Lukes AL: Potential interactions between alternative therapies and warfarin. Am J Health Syst Pharm 2000; 57: 1221-1230.
6. Vele S: Subarachnoid haemorrhage associated with Ginkgo biloba. Lancet 1998; 352: 36-38.
7. Gilbert G J: Ginkgo biloba. Neurology 1997; 48: 1137-1139.
8. Le Bars PL, Katz MM, Berman N, Itil TM, Freedman AM, Schatzberg AF: A placebo-controlled, double-blind, randomized trial of an extract of Ginkgo biloba for dementia. JAMA 1997; 278: 1327-1332.
9. Bordia A: Effect of garlic on human platelet aggregation in vitro. Atherosclerosis 1978; 30: 355-360.
10. Rose KD, Croissant PD, Parliament CF, Levin MB: Spontaneous spinal epidural hematoma with associated platelet dysfunction from excessive garlic ingestion: a case report. Neurosurgery 1990; 26: 880-882.
11. German K, Kumar U, Blackford HN: Garlic and the risk of TURP bleeding. Br J Urol 1995; 76: 518.
12. Srivastava KC, Tyagi OD: Effects of a garlic-derived principle (ajoene) on aggregation and arachidonic acid metabolism in human blood platelets. Prostaglandins Leukot Essent Fatty Acids 1993; 49: 587-595.
13. Bone ME, Wilkinson DJ, Young JR, McNeil J, Charlton S: Ginger root-a new antiemetic. The effect of ginger root on postoperative nausea and vomiting after major gynaecological laparoscopy. Anaesthesia 1999; 53: 506-510.
14. Young KY, Kim DS, Oh SR: Platelet activating factor antagonist activity of gensenoides. Biol Pharm Bull 1998; 21: 79-80.
15. McKenzie AG, Simpson KR: Current management of patients taking herbal medicines: a survey of anaesthetic practice in the UK Eur J Anaesthesiol 2005; 22: 597-602.
otrzymano: 2005-12-04
zaakceptowano do druku: 2006-03-01

Adres do korespondencji:
*Hanna Misiołek
Katedra Anestezjologii i Intensywnej Terapii
ul. 3 maja 13/15, 41-800 Zabrze
tel. 0-32 271-12-61, tel./fax. 0-32 370-16-17

Anestezjologia Intensywna Terapia 1/2006