Ponad 7000 publikacji medycznych!
Statystyki za 2021 rok:
odsłony: 8 805 378
Artykuły w Czytelni Medycznej o SARS-CoV-2/Covid-19

Poniżej zamieściliśmy fragment artykułu. Informacja nt. dostępu do pełnej treści artykułu
© Borgis - Postępy Nauk Medycznych 5/2015, s. 325-328
*Elwira Kołodziejczyk, Karolina Wejnarska, Jarosław Kierkuś, Józef Ryżko, Grzegorz Oracz
Uraz brzucha przed wystąpieniem przewlekłego zapalenia trzustki – przyczyna choroby czy przypadek?
Abdominal trauma before the onset of chronic pancreatitis – cause of disease or fortuity?
Klinika Gastroenterologii, Hepatologii, Zaburzeń Odżywiania i Pediatrii, Instytut „Pomnik – Centrum Zdrowia Dziecka”, Warszawa
Kierownik Kliniki: prof. dr hab. med. Józef Ryżko
Streszczenie
Wstęp. Najczęstsze przyczyny przewlekłego zapalenia trzustki (PZT) u dzieci znacznie różnią się od tych opisywanych u dorosłych. Do najważniejszych należą: mutacje genetyczne, wady anatomiczne przewodów trzustkowych, zaburzenia gospodarki lipidowej i choroby dróg żółciowych. Duża część PZT (30-40%) nadal jest opisywana jako idiopatyczna. Wiadomo, iż jedną z najczęstszych przyczyn ostrego zapalenia trzustki u dzieci są urazy jamy brzusznej. Duże urazy powodują uszkodzenie przewodu trzustkowego, zaburzenie odpływu soku trzustkowego i tworzenie się pseudotorbieli. Małe urazy początkowo mogą nie powodować dolegliwości klinicznych, a ujawnić się po miesiącach lub latach jako PZT.
Wiedza na temat potencjalnej roli urazu w etiologii przewlekłego zapalenia trzustki ogranicza się do opisów przypadków lub niewielkich grup pacjentów, głównie dorosłych.
Cel pracy. Celem naszej pracy była ocena roli urazu jamy brzusznej jako potencjalnej przyczyny przewlekłego zapalenia trzustki u dzieci.
Materiał i metody. Do badania włączono 238 dzieci z PZT hospitalizowanych w latach 1988-2014. Retrospektywnie analizowano dane kliniczne pod kątem przyczyny przewlekłego zapalenia trzustki, uwzględniając: wywiad osobniczy, w tym współwystępowanie chorób dróg żółciowych lub zaburzeń lipidowych, wywiad rodzinny, wyniki badań obrazowych, obecność mutacji genów związanych z PZT (CFTR, SPINK1, PRSS1).
Wyniki. U 10 dzieci (4,2%) stwierdzono wyraźny związek między urazem jamy brzusznej a pierwszym epizodem zapalenia trzustki. W trzech przypadkach był to „klasyczny” uraz rowerowy. Czworo dzieci zostało pobitych (kopnięcie lub uderzenie pięścią w brzuch). Jedno dziecko zostało silnie uderzone piłką w brzuch, jedno spadło z drzewa i upadło na brzuch. U 6 z 10 pacjentów (60%) z urazem brzucha stwierdzono współwystępowanie innych czynników etiologicznych PZT.
Wnioski. Uraz brzucha najprawdopodobniej nie jest przyczyną PZT samą w sobie, a jedynie czynnikiem ujawniającym/inicjującym zapalenie u chorych, którzy są do tego predysponowani.
Summary
Introduction. The most common causes of chronic pancreatitis (CP) in children differ significantly from those reported in adults. The most important are gene mutations, anatomic anomalies of pancreatic ducts, lipid disorders and biliary tract diseases. A large percent of CP cases (30-40%) is still described as idiopathic. It is known that one of the most common causes of acute pancreatitis in children is abdominal trauma. Major injuries cause damage of pancreatic duct, pancreatic juice outflow disorder, and the formation of pseudocysts. Small injuries can initially cause no clinical symptoms, and appear after months or years as CP.
Current knowledge about the potential role of abdominal trauma in the etiology of chronic pancreatitis is limited to the descriptions of case reports or small groups of patients, mainly adults.
Aim. The aim of our study was to evaluate the role of abdominal trauma as a cause of chronic pancreatitis in children.
Material and methods. 238 children with chronic pancreatitis were enrolled into the study. Data was analyzed in terms of the causes of chronic pancreatitis taking into account: medical history, including coexistence of biliary or lipid disorders, family history, results of imaging studies, the presence of mutations in genes associated with CP (CFTR, SPINK1, PRSS1).
Results. In 10 children (4.2%) was found a clear relationship between abdominal trauma and the first exacerbation of chronic pancreatitis. In 3 cases it was a „classic” bicycle injury. Four children were beaten (kick or blow with a fist in the stomach). One child has been heavily hit by the ball in the stomach, one – fell from the tree. In 6 of the 10 patients (60%), abdominal trauma coexisted with other etiological factors of CP.
Conclusions. Abdominal trauma is probably not the cause of CP by itself, but only a factor revealing/initiating inflammation in patients who are predisposed to it.



WSTĘP
Przewlekłe zapalenie trzustki (PZT) jest ciągłym procesem zapalnym, powodującym postępujące i nieodwracalne włóknienie miąższu narządu oraz stopniowe upośledzenie jego funkcji wewnątrz- i zewnątrzwydzielniczej (1-4).
Częstość występowania PZT u osób dorosłych nie jest dokładnie określona, według danych różnych autorów waha się w granicach 20-100/100 tys. (1, 4, 5). PZT jest chorobą rzadko występującą w populacji pediatrycznej, choć w ostatnich latach obserwuje się stopniowe zwiększenie liczby dzieci z przewlekłym zapaleniem trzustki (6). Najczęstsze przyczyny PZT u dzieci znacznie różnią się od tych opisywanych wśród dorosłych. Do najważniejszych należą: mutacje genetyczne (CFTR, PRSS1, SPINK1), wady rozwojowe trzustki (trzustka dwudzielna, trzustka obrączkowata), wady wrodzone przewodów trzustkowych i/lub dróg żółciowych, zaburzenia gospodarki lipidowej i choroby dróg żółciowych (6, 7). Dość duża część przypadków PZT nadal jest opisywana jako idiopatyczna – ok. 30-40% (8), mimo że w ostatniej dekadzie rozwój diagnostyki molekularnej pozwolił na poznanie genetycznej etiologii choroby u znacznej liczby pacjentów.
Wiadomo, iż jedną z najczęstszych przyczyn ostrego zapalenia trzustki u dzieci (według różnych danych literaturowych od 4,5 do 25%) są urazy jamy brzusznej (7, 9, 10). Ze względu na słabiej rozwiniętą masę mięśniową brzucha dzieci są bardziej narażone na urazy tej okolicy niż osoby dorosłe. Do jednych z częstszych urazów brzucha u dzieci należą uraz „rowerowy” oraz tępe urazy brzucha u pacjentów z zespołem dziecka maltretowanego. Duże urazy powodują: uszkodzenie przewodu trzustkowego, zaburzenie odpływu soku trzustkowego, tworzenie się pseudotorbieli i w następstwie objawy ostrego zapalenia trzustki. Małe urazy początkowo mogą nie powodować dolegliwości klinicznych, a ujawnić się po miesiącach lub latach jako PZT (11).
W piśmiennictwie obecne są nieliczne artykuły dotyczące roli urazu jamy brzusznej w etiologii przewlekłego zapalenia trzustki, dotyczące pojedynczych opisów przypadków lub niewielkich grup pacjentów, głównie dorosłych (12-16).
CEL PRACY
Celem naszej pracy była ocena roli urazu jamy brzusznej jako potencjalnej przyczyny przewlekłego zapalenia trzustki u dzieci.
MATERIAŁ I METODY
Do badania włączono 238 dzieci z PZT hospitalizowanych w Klinice Gastroenterologii, Hepatologii, Zaburzeń Odżywiania i Pediatrii IP-CZD w latach 1988-2014. Do kryteriów włączenia należały: wiek poniżej 18. roku życia, cechy przewlekłego zapalenia trzustki uwidocznione w badaniach obrazowych (MRCP, TK, ECPW lub USG) i/lub w badaniach służących ocenie funkcji zewnątrzwydzielniczej trzustki (trzydobowa ocena wydalania tłuszczów w kale, test oddechowy z triglicerydami znakowanymi izotopem węgla 13C, stężenie elastazy-1 w kale) zgodnie z kryteriami według Homma i wsp. oraz przynajmniej roczny okres obserwacji przebiegu choroby (od momentu pierwszego epizodu choroby).
Retrospektywnie analizowano historie chorób pacjentów pod kątem przyczyny przewlekłego zapalenia trzustki, uwzględniając: wywiad osobniczy, w tym współwystępowanie chorób dróg żółciowych lub zaburzeń lipidowych, wywiad rodzinny, wyniki badań obrazowych, obecność mutacji genów związanych z PZT (CFTR, SPINK1, PRSS1), występowanie przeciwciał przeciwtkankowych, poziom IgG4 w surowicy.
WYNIKI

Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
  • Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
  • Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
  • Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.

Opcja #1

24

Wybieram
  • dostęp do tego artykułu
  • dostęp na 7 dni

uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony

Opcja #2

59

Wybieram
  • dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
  • dostęp na 30 dni
  • najpopularniejsza opcja

Opcja #3

119

Wybieram
  • dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
  • dostęp na 90 dni
  • oszczędzasz 28 zł
Piśmiennictwo
1. Etemad B, Whitcomb D: Chronic pancreatitis: diagnosis, classification, and new genetic developments. Gastroenterology 2001; 120: 682-707.
2. Mitchell R, Byrne M: Pancreatitis. Lancet 2003; 361: 1447-1455.
3. Dzieniszewski J: Podział przewlekłych zapaleń trzustki. Medical Science Review. Gastroenterologia. Wyd. 3, 2006: 26-29.
4. Braganza J, Lee S, McCloy R, McMahon M: Chronic Pancreatitis. Lancet 2011; 377: 1184-1197.
5. Jupp J, Fine D, Johnson C et al.: The epidemiology and socioeconomic impact of chronic pancreatitis. Best Pract Res Clin Gastroenterol 2010; 24: 219-231.
6. Oracz G: Przewlekłe zapalenie trzustki u dzieci – diagnostyka i leczenie. Instytut „Pomnik-Centrum Zdrowia Dziecka”, Warszawa 2012.
7. Werlin S, Kugathasan S, Frautschy B: Pancreatitis in children. J Pediatr Gastroenterol Nutr 2003; 37: 591-595.
8. Nydegger A, Couper R, Oliver M: Childhood pancreatitis. J Gastroenterol Hepatol 2006; 21: 499-509.
9. DeBanto J, Goday P, Pedroso M et al.: Acute pancreatitis in children. Am J Gastroenterol 2002; 97: 1726-1731.
10. Weizman D, Durie P: Acute pancreatitis in childhood. J Pediatr 1988; 207: 257-261.
11. Lowe M: Pancreatitis. [In:] Wyllie R, Hyams J (eds.): Pediatric gastrointestinal and liver disease. Wyd. 4, Wydawnictwo Elsevier Urban & Partner, Wrocław 2011: 905-914.
12. Bradley EL 3rd: Chronic obstructive pancreatitis as a delayed complication of pancreatic trauma. HPB Surg 1991; 5(1): 49-60.
13. Gholson CF, Sittig K, Favrot D, McDonald JC: Chronic abdominal pain as the initial manifestation of pancreatic injury due to remote blunt trauma of the abdomen. South Med J 1994; 87: 902-904.
14. Leppäniemi A, Haapiainen R, Kiviluoto T, Lempinen M: Pancreatic trauma: Acute and late manifestations. Br J Surg 1988; 75: 165-167.
15. Zavadzkas J, Madey J, Adams D: Pancreatic Tail Injury in a Patient with Chronic Pancreatitis Secondary to a Remote Traumatic Crush Injury. Am J Surg 2010; 76: 117-119.
16. Fleming W, Neil A, Collier S, Banting W: Pancreatic trauma. Aust N Z J Surg 1999; 69: 357-362.
17. Athanasakis E, Xynos E: Pancreatic trauma in the adult: current knowledge in diagnosis and management. Pancreatology 2002; 2: 365-378.
18. Brooks A, Shukla A, Beckingham I: Pancreatic trauma. Trauma 2003; 5: 1-8.
19. Akhrass R, Yaffe MB, Brandt C et al.: Pancreatic trauma: a ten-year multi-institutional experience. Am Surg 1997 Jul; 63(7): 598-604.
20. Taxier M, Sivak M, Cooperman A: Endoscopic retrograde pancreatography in the evaluation of trauma to the pancreas. Surg Gyn Obstet 1980; 15: 65-68.
21. Laugier R, Camatte R, Sarles H: Chronic obstructive pancreatitis after healing of necrotic pseudocyst. Am J Surg 1983; 1411: 551-557.
otrzymano: 2015-03-18
zaakceptowano do druku: 2015-04-17

Adres do korespondencji:
*Elwira Kołodziejczyk
Klinika Gastroenterologii, Hepatologii, Zaburzeń Odżywiania i Pediatrii Instytut „Pomnik – Centrum Zdrowia Dziecka”
Al. Dzieci Polskich 20, 04-730 Warszawa
tel. +48 22 815 7384
elwira.kolodziejczyk@vp.pl

Postępy Nauk Medycznych 5/2015
Strona internetowa czasopisma Postępy Nauk Medycznych