Ponad 7000 publikacji medycznych!
Statystyki za 2021 rok:
odsłony: 8 805 378
Artykuły w Czytelni Medycznej o SARS-CoV-2/Covid-19

Poniżej zamieściliśmy fragment artykułu. Informacja nt. dostępu do pełnej treści artykułu
© Borgis - Postępy Fitoterapii 2/2020, s. 93-99 | DOI: 10.25121/PF.2020.21.2.93
*Bogdan Kędzia, Elżbieta Hołderna-Kędzia
Działanie przeciwmutagenne i przeciwgenotoksyczne propolisu
Antimutagenic and antigenotoxic activity of propolis
Zakład Innowacyjnych Biomateriałów i Nanotechnologii, Instytut Włókien Naturalnych i Roślin Zielarskich w Poznaniu
Dyrektor Instytutu: dr hab. inż. Małgorzata Zimniewska, prof. IWNiRZ
Streszczenie
Dane piśmiennictwa wskazują, że propolis odznacza się działaniem przeciwmutagennym i przeciwgenotoksycznym. Mutagenność charakteryzuje się powstawaniem trwałych i dziedzicznych zmian w budowie materiału genetycznego komórki lub organizmu. Genotoksyczność wiąże się natomiast ze szkodliwym oddziaływaniem substancji na materiał genetyczny.
Do określania działania przeciwmutagennego i przeciwgenotoksycznego wykorzystuje się badanie mikrobiologiczne z wykorzystaniem histydynozależnych szczepów Salmonella typhimurium (test Amesa), a w badaniach farmakologicznych określa się mutacje w komórkach ssaków oraz mutacje recesyjne u muszki owocowej Drosophila melanogaster.
Z przeglądu piśmiennictwa wynika, że ekstrakty etanolowe i wodne z propolisu odznaczają się wyraźnym działaniem przeciwmutagennym i przeciwgenotoksycznym w odniesieniu do wielu substancji powodujących zmiany mutagenne i uszkadzające materiał genetyczny. Badania wskazują, że ekstrakty propolisowe stosowane w dawkach terapeutycznych są bezpieczne dla organizmu człowieka. Działanie mutagenne i genotoksyczne mogą wywoływać dopiero dawki wielokrotnie przekraczające dawki lecznicze, tj. powyżej 1 g/kg m.c. dziennie.
Summary
The literature data indicate that propolis is distinguished by anti-mutagenic and anti-genotoxic activity. Mutagenicity is characterized by the formation of permanent and hereditary changes in the structure of the genetic material of a cell or organism. However, genotoxicity is associated with the harmful effects of substances on genetic material. To determine the anti-mutagenic and anti-genotoxic effect, a microbiological test using the histidine-dependent Salmonella typhimurium strains (Ames Test) is applied, and in pharmacological studies mutations in mammalian cells and recess mutations in the fruit fly Drosophila melanogaster are determined. A review of the literature indicates that ethanol and aqueous extracts from propolis have got a significant anti-mutagenic and anti-genotoxic influence on many substances that cause mutagenic changes and that damage genetic material. Research indicates that propolis extracts used in therapeutic doses are safe for the human body. Mutagenic and genotoxic effects may only be induced by doses that are many times higher than therapeutic doses, i.e. above 1 g/kg body weight daily.



Wstęp
Mutagennością określa się powstanie trwałych i dziedzicznych zmian w budowie materiału genetycznego komórki lub organizmu. Zmiany te, zwane mutacjami, mogą obejmować pojedynczy gen lub jego odcinki, zespół genów lub całe chromosomy.
Genotoksyczność wiąże się natomiast ze szkodliwym działaniem substancji na materiał genetyczny, przy czym działanie to nie musi być połączone z działaniem mutagennym. Dla przykładu może być ona związana z uszkodzeniem DNA przy jednoczesnym braku powstania mutacji.
Do określenia działania przeciwmutagennego i przeciwgenotoksycznego wykorzystuje się badania mikrobiologiczne i farmakologiczne.
W badaniach mikrobiologicznych wykorzystuje się histydynozależne szczepy Salmonella typhimurium TA 97, 98, 100, 102 i 1535. Charakteryzują się one tym, że rewersja powrotna, prowadząca do powstania szczepu niezależnego od obecności histydyny, wywoływana jest przez substancje mutagenne (test Amesa).
Badania farmakologiczne mogą obejmować mutacje postępowe w komórkach ssaków, recesywne mutacje letalne związane z płcią u muszki owocowej Drosophila melanogaster oraz mutacje w komórkach somatycznych.
Badania mikrobiologiczne
Badania nad przeciwmutagennym działaniem propolisu zapoczątkowali Cizmarik i Lahitov? (1). Oceniali oni działanie przeciwmutagenne ekstraktu etanolowego z propolisu słowackiego (EEP) wobec takich substancji mutagennych, jak nitrovin (chlorowodorek-1,5-bis(5-nitro-2-furylo-)-1,4-pentadieno-3-on-imino-semikarbazonu) i nitroguanidyna (N-metylo-N-nitrozoguanidyna). W badaniach zastosowano test mikrobiologiczny Amesa z wykorzystaniem szczepów Salmonella typhimurium TA 98 i TA 100. Wyniki oznaczeń przedstawione w tabeli 1 wskazują, że płynny EEP w stężeniu 50 mg/płytkę Petriego odznaczał się stosunkowo silnym działaniem przeciwmutagennym. Hamował on powstawanie mutantów histydynozależnych w przypadku mutagenu nitrovin w odniesieniu do szczepów TA 98 i TA 100 odpowiednio w 67,2 i 55,9%. W przypadku mutagenu nitrozoguanidyny wartości te wynosiły 52,3 i 67,1%. Wskazuje to na wyraźne działanie przeciwmutagenne EEP wobec użytych w badaniach substancji mutagennych.
Tab. 1. Działanie przeciwmutagenne ekstraktu etanolowego z propolisu słowackiego (EEP) w teście mikrobiologicznym Amesa (wg 1)
Substancje mutagenne (μg/płytkę)EEP płynny (mg/płytkę)Mutageny histydynozależne (His+)/płytkę Petriego
szczep S. typhimurium TA 98szczep S. typhimurium TA 100
liczba komórekhamowanie wzrostu (%)liczba komórekhamowanie wzrostu (%)
Nitrovin042404720
5013967,220855,9
1017059,024148,9
Nitrozoguanidyna059609920
5028452,332667,1
1028751,847951,7
Następnie Varanda i wsp. (2) wykazali, że ekstrakt etanolowy z propolisu brazylijskiego (EEP) odznacza się działaniem przeciwmutagennym wobec kilku substancji mutagennych. W stężeniu 4,0 mg/płytkę Petriego hamował on powstawanie mutantów histydynozależnych wobec 2-antraminy w 60,4% w przypadku szczepu TA 100 i w 81,7% w przypadku szczepu TA 98 (tab. 2). EEP w tym samym stężeniu hamował także w 71,5% powstawanie mutantów histydynozależnych wobec benzo(a)pirenu w przypadku szczepu TA 100 i w 43,9% w przypadku szczepu TA 98. Ponadto EEP hamował powstawanie mutantów histydynozależnych w 85,2% wobec aflatoksyny B1 (szczep TA 98), 51,0% wobec 2-aminofluorenu i w 48,7% wobec daunomycyny (szczep TA 102). Natomiast nie stwierdzono działania przeciwmutagennego wobec azydku sodu (szczep TA 100) i 4-nitro-O-fenylenodiaminy (szczep TA 98). Z przeprowadzonych badań wynika, że EEP charakteryzował się działaniem przeciwmutagennym w odniesieniu do takich mutagenów, jak 2-antramina, benzo(a)piren, aflatoksyna B1, 2-aminofluoren i daunomycyna.
Tab. 2. Działanie przeciwmutagenne ekstraktu etanolowego z propolisu brazylijskiego (EEP) w teście mikrobiologicznym Amesa (wg 2)
Substancja mutagennaStężenie (μg/płytkę)EEP (μg/płytkę)Mutanty His+/płytkęHamowanie wzrostu (%)
Szczep TA 100
Azydek potasu0011720
1,254,011710
2-Antramina006870
0,1254,027260,4
Benzo(a)piren0011500
1,04,032871,5
Szczep TA 98
Aflatoksyna B10011780
0,54,017485,2
2-Antramina002400
0,1254,04481,7
Benzo(a)piren003100
1,04,017443,9
4-Nitro-O-fenylenodiamina0012730
5,04,012770
Szczep TA 102
2-Aminofluoren007830
104,038451,0
Daunomycyna009070
1,54,046548,7

Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
  • Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
  • Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
  • Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.

Opcja #1

29

Wybieram
  • dostęp do tego artykułu
  • dostęp na 7 dni

uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony

Opcja #2

69

Wybieram
  • dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
  • dostęp na 30 dni
  • najpopularniejsza opcja

Opcja #3

129

Wybieram
  • dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
  • dostęp na 90 dni
  • oszczędzasz 78 zł
Piśmiennictwo
1. Cizmarik J, Lahitov? A. Antimutagenicity of propolis. Pharmazie 1998; 53:883-4.
2. Varanda EA, Monti R, Tavares DC. Inhibitory effect of propolis and bee venom on the mutagenicity of some direct-and indirect-acting mutagens. Teratogen Carcinogen Mutagen 1999; 19:403-13.
3. Jeng S-N, Shin M-K, Kao C-M i wsp. Antimutagenicity of ethanol extracts of bee glue against environmental mutagens. Food Chem Toxicol 2000; 38:893-7.
4. Fu J-Y, Xia Y, Zheng Y-Y. Antimutagenicity of propolis against some mutagens in vivo and in vitro. Biomed Environ Sci 2004; 17:469-75.
5. Kędzia B, Hołderna-Kędzia E. Poszukiwanie substancji i wyciągów roślinnych o działaniu antymutagennym. XII Międzynar Sejmik Zielarski. Herba Pol 2007; 57(2):173-4.
6. Rao CV, Desai D, Kaui B i wsp. Of caffeic acid esters on carcinogen-induced mutagenicity and human adenocarcinoma ceu growth. Chem Biol Interact 1992; 84:277-90.
7. Tavares DC, Barcelos GFM, Ferreira-Silva L i wsp. Propolis-induced genotoxicity and antigenotoxicity in Chinese hamster ovary cells. Toxicology in vitro 2006; 20:1154-8.
8. Valadares BLB, Graf U, Span? MA. Inhibitory effects of water extract of propolis on doxorubicin-induced somatic mutation and recombination in Drosophila melanogaster. Food Chem Toxicol 2008; 46:2580-4.
9. Pereira AD, Andrade SF, Oliveira-Swertz MS i wsp. First in vivo evaluation of the mutagenic effect of Brazilian green propolis by comet assay and micronucleus test. Food Chem Toxicol 2008; 46:2580-4.
otrzymano: 2020-02-03
zaakceptowano do druku: 2020-03-12

Adres do korespondencji:
*prof. dr hab. n. farm. Bogdan Kędzia
Instytut Włókien Naturalnych i Roślin Zielarskich
ul. Wojska Polskiego 71B, 60-630 Poznań
tel. +48 (61) 845-58-67
e-mail: bogdan.kedzia@iwnirz.pl

Postępy Fitoterapii 2/2020
Strona internetowa czasopisma Postępy Fitoterapii