Ponad 7000 publikacji medycznych!
Statystyki za 2021 rok:
odsłony: 8 805 378
Artykuły w Czytelni Medycznej o SARS-CoV-2/Covid-19

Poniżej zamieściliśmy fragment artykułu. Informacja nt. dostępu do pełnej treści artykułu
© Borgis - Postępy Fitoterapii 1/2021, s. 32-35 | DOI: 10.25121/PF.2021.22.1.32
*Joanna Nawrot, Justyna Gornowicz-Porowska, Anna Kroma, Gerard Nowak
Arnika górska jako roślina lecznicza
Mountain arnica as a medicinal plant
Katedra i Zakład Kosmetologii Praktycznej i Prewencji Chorób Skóry, Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
Kierownik Katedry i Zakładu: dr hab. n. med. Justyna Gornowicz-Porowska
Streszczenie
Właściwości farmakologiczne kwiatów arniki są wynikiem działania głównie laktonów seskwiterpenowych i flawonoidów. Mechanizm działania przeciwzapalnego Arnicae flos (badania in vitro) polega na hamowaniu uwalniania czynników prozapalnych: NF-κB, NF-AT i produktów przemian metabolicznych kwasu arachidonowego. Surowiec ten stosowany jest tylko zewnętrznie w tępych urazach (stłuczenia, skręcenia, siniaki), a także w bólach mięśniowych i reumatycznych. Silne właściwości przeciwdrobnoustrojowe, dorównujące aktywności antybiotyków, uzasadniają stosowanie kwiatów arniki w dermatozach.
Summary
The pharmacological properties of arnica flowers are mainly due to the action of sesquiterpene lactones and flavonoids. The mechanism of the anti-inflammatory action of Arnicae flos (in vitro studies) is based on the inhibition of the release of pro-inflammatory factors: NF-κB, NF-AT and metabolic products of arachidonic acid. This herbal substance is used only externally in blunt injuries (contusions, sprains, bruises), as well as in muscle and rheumatic pains. Strong antimicrobial properties, equal to the activity of antibiotics, justify the use of arnica flowers in dermatoses.



Wstęp
Kwiat arniki (Arnicae flos) stanowią wysuszone koszyczki pochodzące z arniki górskiej (Arnica montana L.) (ryc. 1a, b) z rodziny Compositae. Gatunek ten jest obecny w różnych krajach europejskich na terenach górzystych (Alpy, Pireneje, Bałkany, kraje skandynawskie i bałtyckie). W Polsce występuje naturalnie na górskich łąkach Sudetów i Karpat i znajduje się pod całkowitą ochroną przyrody, stąd do celów leczniczych jest uprawiana. W Farmakopei Polskiej VI była zamieszczona monografia Arnicae anthodium (koszyczek arniki) zebranego w okresie kwitnienia z A. montana L. lub A. chamissonis Less. zawierającego nie mniej niż 0,4% flawonoidów w przeliczeniu na kwercetynę. Arnika łąkowa w naturalnym środowisku występuje na terenie Ameryki Północnej i jest łatwiejsza w uprawie. Aktualnie zarówno Farmakopea Polska, jak i Europejska uwzględniają tylko arnikę górską. Kwiat arniki Arnicae flos jest zbierany wyłącznie z arniki górskiej, a wymagania dotyczą zawartości laktonów seskwiterpenowych (1). Zgodnie z wymaganiami Farmakopei Europejskiej i Farmakopei Polskiej zawartość laktonów seskwiterpenowych, w przeliczeniu na tyglinian dihydrohelenaliny, w kwiatach arniki powinna wynosić 0,2-0,8%, a nalewka z kwiatów arniki Arnicae tinctura powinna zawierać 0,04% tych związków (2).
Ryc. 1a, b. Arnika górska w Ogrodzie Katedry i Zakładu Kosmetologii Praktycznej i Prewencji Chorób Skóry
Głównymi związkami odpowiedzialnymi za właściwości terapeutyczne surowca są laktony seskwiterpenowe z grupy pseudogwajanolidów, głównie helenalina i octan 11α,13-dwuhydrohelenaliny (3), a także flawonoidy – głównie 3β-glukuronidy: kwercetyny, kemferolu i izoramnetyny (4) (ryc. 2). Ponadto kwiaty arniki górskiej zawierają triterpeny (arnidiol, faradiol), kwasy fenolowe (kwas kawowy i jego estry), kumaryny, olejek eteryczny, karotenoidy, irydoidy oraz alkaloidy pirolizydynowe (tussilagina i izotussilagina), niewykazujące działania hepatotoksycznego (5). W badaniu nalewki (Boiron – Francja) z całej rośliny (ang. tincture mother – TM), stosując HPLC-DAD-ESI/MS, stwierdzono obecność 30 związków fenolowych (kwasy fenolowe i ich pochodne, flawonoidy i antocyjany) oraz 13 laktonów seskwiterpenowych. W nalewce TM zawartość pochodnych kwasu kawowego była wyższa niż w kwiatach arniki, ale mniej było w niej flawonoidów i laktonów seskwiterpenowych (6).
Ryc. 2. Dominujące związki w kwiatach arniki
Aktualnie zaleca się kwiaty arniki do stosowania zewnętrznego na nieuszkodzoną skórę w tępych urazach, takich jak stłuczenia, skręcenia, obrzęki, złamania, a także w reumatycznych bólach mięśni i stawów, zapaleniu jamy ustnej i gardła, w przewlekłych stanach zapalnych i po ukąszeniu przez owady. Nie poleca się stosowania wewnętrznego, jak również u osób poniżej 12. roku życia, kobiet w ciąży i w okresie karmienia piersią (7).
Preparaty stosowane miejscowo, zawierające wyciągi z kwiatów arniki, są na ogół dobrze tolerowane. U osób ze skłonnościami do alergii mogą pojawić się: swędzenie, zaczerwienienie skóry, egzema, jednak częstotliwość ich występowania nie jest znana. W literaturze są doniesienia (z 1986 r.) o działaniu mutagennym surowca, z sugestią, że odpowiedzialne za ten efekt są flawonole obecne w roślinie (7, 8).
Aktywność farmakologiczna kwiatów arniki

Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
  • Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
  • Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
  • Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.

Opcja #1

29

Wybieram
  • dostęp do tego artykułu
  • dostęp na 7 dni

uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony

Opcja #2

69

Wybieram
  • dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
  • dostęp na 30 dni
  • najpopularniejsza opcja

Opcja #3

129

Wybieram
  • dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
  • dostęp na 90 dni
  • oszczędzasz 78 zł
Piśmiennictwo
1. European Pharmacopoeia 9th ed. Arnica montana. Suppl. 9.8, p. 1357.
2. European Pharmacopoeia 9th ed. Arnica montana. Suppl. 9.8, p. 1359.
3. Willuhn G, Rőtger PM, Matthiensen U. Helenalin and 11,13-dihydrohelenalin ester from flowers of Arnica montana. Planta Med 1983; 49:226-31.
4. Merfort I, Wendisch D. Flavonoid glucuronides from the flowers of Arnica montana. Planta Med 2004; 70:166-70.
5. ESCOP Monographs. European Scientific Cooperative in Phytotherapy. Arnicae flos. 2nd ed. Thieme, New York 2003; 43-7.
6. Kimel K, Godleska S, Krauze-Baranowska M i wsp. HPLC-DAD-ESI/MS analysis of Arnica TM constituents. Acta Pol Pharm 2019; 76:1015-27.
7. EMA. European Medicines Agency. Arnica montana L. flos. London 2014.
8. Kriplani P, Guarve K, Baghael US. Arnica montana L. – a plant of healing: review. J Pharm Pharmacol 2017; 69:925-45.
9. Dawid-Pać R, Urbańska M. Fitoterapia schorzeń dermatologicznych. W: Nawrot J, Nowak G (red.). Leki pochodzenia naturalnego. Wyd. 2. Wyd UMP, Poznań 2018; 347-8.
10. Merfort I. Arnica: new insights on the molecular mode of action of a traditional medicinal plant. Forsch Komplementarmed Klass Naturheilkd 2003; 1:45-8.
11. Lyss G, Schmidt TJ, Merfort I. Helenalin an anti-inflammatory sesquiterpene lactone from Arnica, selectively inhibits transcription factor NF-kappaB. Biol Chem 1997; 378:951-61.
12. Nawrot J, Budzianowski J, Nowak G. Phytochemical profiles of the leaves of Stizolophus balsamita and Psephellus sibiricus and their chemotaxonomic implications. Phytochem 2019; 159:172-8.
13. Nawrot J, Napierała M, Kaczerowska-Pietrzak K i wsp. The anti-serotonin effect of parthenolide derivatives and standardized extract from the leaves of Stizolophus balsamita. Molecules 2019; 24:4131-9.
14. Willuhn G. Arnica montana L. – Portr?t einer Arzneipflanze. Pharm Ztg 1991; 136:2453-68.
15. Saluk-Juszczak J, Pawlaczyk I, Olas B i wsp. The effect of polyphenolic-polysaccharide conjugates from selected medicinal plants of Asteraceae family on the peroxynitrite-induced changes in blood platelet proteins. Int J Biol Macromol 2010; 47:700-5.
otrzymano: 2021-01-11
zaakceptowano do druku: 2021-02-15

Adres do korespondencji:
*dr n. farm. Joanna Nawrot
Katedra i Zakład Kosmetologii Praktycznej i Prewencji Chorób Skóry Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
ul. Mazowiecka 33, 60-623 Poznań
e-mail: joannac@ump.edu.pl

Postępy Fitoterapii 1/2021
Strona internetowa czasopisma Postępy Fitoterapii