© Borgis - Nowa Pediatria 4/2001, s. 33-36
Andrzej Koczyński1, Zofia Rajtar-Leontiew2
Ocena wątrobowego przepływu tętniczego krwi u dzieci z powiększoną wątrobą w przebiegu choroby nowotworowej
The assessment of the hepatic arterial flow in children with hepatomegaly in the course of neoplastic disease
1z Działu Radiologii i Ultrasonografii Szpitala Klinicznego im. prof. Wł. Szenajcha
Akademii Medycznej w Warszawie
Kierownik Działu: dr med. Andrzej Koczyński
2z Kliniki Patologii Noworodka Akademii Medycznej w Warszawie
Kierownik Kliniki: prof. dr hab. n. med. Zofia Rajtar-Leontiew
Streszczenie
The authors present the quantitative flow method as a trial of assessment of health condition. The parenchymal liver infiltrations reduce the hepatic arterial flow, therefore the Doppler investigation in every such case should be performed and its results in verying stages of treatment should be refered to the clinical status.
W przebiegu choroby nowotworowej niekiedy występują zmiany w wątrobie pod postacią jej powiększenia oraz odmiennej echogeniczności miąższu.
Powiększenie może być skutkiem nacieczenia komórek lub przestrzeni międzykomórkowych, spowodowane przekrwieniem zastoinowym żylnego łożyska naczyniowego lub obrzękiem podścieliska łącznotkankowego. Odmienna echogeniczność, najczęściej podwyższona, ma związek z obecnością nacieków komórkowych (11).
Stwierdzenie na podstawie badania ultrasonograficznego wspomnianych nieprawidłowości ma istotne znaczenie w ocenie przebiegu procesu nowotworo-wego.
Celem badań jest próba wypracowania u dzieci z infiltracją wątroby w przebiegu białaczki, ziarnicy złośliwej i chłoniaka, dynamicznego miernika oceny zarówno zaawansowania choroby, jak i skuteczności zastosowanego leczenia.
Podstawą opracowania są ilościowe przepływy tętnicze, a metodą oceny porównawczej przepływów krwi w tętnicy wątrobnej wspólnej u dzieci z chorobą nowotworową i u dzieci zdrowych.
Zjawisko przepływu krwi (flow) określa formuła matematyczna: F = delta P x r2 x (n x L)-1 x 1,8, gdzie delta P określa różnicę ciśnień, r – promień naczynia, n – lepkość krwi, L – długość naczynia, a objętość przepływu w ml/s wyraża wzór: VF = pi x d2 x v x 4-1, gdzie d wyraża średnicę naczynia w mm, (przy założeniu jako koła jego przekroju), a v prędkość przepływu w cm/s (5, 6).
Materiał opracowania przedstawia tabela 1, a uzyskane wyniki pomiarowe tabela 2.
Tabela 1. Liczba i wiek dzieci u których opracowano ilościowy przepływ krwi przez tętnicę wątrobną wspólną (lata 1999-2000, wiek 15-16 lat).
| Dzieci chore | Dg | dz. | chł. | Razem | Dzieci zdrowe 50 cent. ww. i m.c.
| dz. | chł. | Razem |
NHL
HL
L | 3
1
2 | 5
2
2 | 8
3
4 | 12 | 18 | 30 |
| Razem | | 6 | 9 | 15 | | 12 | 18 | 30 |
Tabela 2. Wyniki pomiarów średnicy światła tętnicy wątrobnej wspólnej i szybkość przepływu krwi oraz wyliczona objętość przepływu.
| Pomiary
| Dzieci | Jednostki pomiaru |
| chore | zdrowe | |
| średnica światła nacz. | 2-4 | 2-4 | (mm) |
| szybkość przepływu | 40-60 | 50-70 | cm/s |
| objętość | 600-1000 | 900-1600 | ml/min |
Omówienie
U wszystkich dzieci stwierdzano powiększenie wątroby, której pomiary liniowe przekraczały o ok. 20% górne wartości normy, dużą spójność utkania miąższu i podwyższenie echogeniczności.
U czworga spośród piętnaściorga dzieci stwierdzono przepływ krwi prawidłowy, natomiast u jedenaściorga przepływ o ok. 30% zwolniony.
Ocena dzieci z prawidłowymi wartościami umniejsza nieco wartość metody z powodu istnienia czynników wpływających na jej sprawność; zawsze znaczenie ma czynnik metodyczny (dostęp do naczynia przez struktury o dużym zróżnicowaniu echotwórczym), techniczny (zmienne nachylenie widma, względnie słaby sygnał przepływu), sytuacyjny (zróżnicowany stopień wypełnienia najbliższego sąsiedztwa jelitowego), patologiczny (nakładanie się powiększonej wątroby, niekiedy obfita loża tłuszczowa), czy anatomiczny (łukowaty lub kręty przebieg dichotomii trzewnej).
Dyskusja
Pomiary liniowe wątroby najdokładniej korelują z długością ciała dziecka (9) (ryc. 1); istnieją również opracowania dotyczące oceny objętości narządu (1).
Ryc. 1. Zależność wielkości wątroby od wzrostu dziecka. Pomiary liniowe najdokładniej korelują z długością ciała dziecka (Weitzel, 9).
Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
- Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
- Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
- Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.
Opcja #1
24 zł
Wybieram
- dostęp do tego artykułu
- dostęp na 7 dni
uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony
Opcja #2
59 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 30 dni
- najpopularniejsza opcja
Opcja #3
119 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 90 dni
- oszczędzasz 28 zł
Piśmiennictwo
1. Keats T.E., Lusted L.B.: Atlas of roentgenographic measurement. Year Book Med. Publ., Inc. Chicago 1985, 324-328. 2. Koczyński A.: Ocena wątrobowego przepływu tętniczego krwi u dzieci z powiększoną wątrobą w przebiegu choroby nowotworowej. Streszczenia, XXXVI Zjazd Radiologów Polskich, Lublin 2000. 3. Leen E. et al.: Comparison of the Doppler perfusion index and intraoperative ultrasonography in diagnosing colorectal liver metastases: evaluation with postoperative follow-up results. Ann. Surg. 1994, 220:663-667. 4. Nielubowicz J.: Wątroba [W:] Naukowe podstawy współczesnej chirurgii, red. J. Oszacki, PZWL, Warszawa 1970, 483-486. 5. Nowicki A.: Podstawy ultrasonografii dopplerowskiej. PWN Warszawa 1995, 99-116. 6. Oktus, Alfa: Instrukcja obsługi ultrasonografu Alfa. (wyd. firmowe), Warszawa 2000, 26-27. 7. Oostayen J.A.: Activity of Crohn disease assessed by measurement of superior mesenteric artery flow with Doppler US. Radiology 1994, 193, 55:551-554. 8. Rajszys P.: Podstawy diagnostyki dopplerowskiej w pediatrii. Ultrasonografia pediatryczna. Red. A. Marciński, SanMedia, Warszawa 1994, 307-313. 9. Weitzel D. et al.: Padiatrische Ultraschalldiagnostik. Wyd. Springerverlag, Berlin 1984. 10. Wieczorek M.: Ultrasonografia dopplerowska w chorobach miąższu wątroby. Streszczenia referatów. Krakowskie Spotkanie Radiologiczne, KSR 2001, 10-13.X.2001 r. Druskienniki (Litwa). 11. Wiessner M.: Odrębności badania ultrasonograficznego u dzieci. Diagnostyka ultrasonograficzna. Red. H. Kremer i W. Dobrinski, Urban i Partner, Wrocław 1996, 263-274.
