Ponad 7000 publikacji medycznych!
Statystyki za 2021 rok:
odsłony: 8 805 378
Artykuły w Czytelni Medycznej o SARS-CoV-2/Covid-19

Poniżej zamieściliśmy fragment artykułu. Informacja nt. dostępu do pełnej treści artykułu
© Borgis - Nowa Medycyna 6/1999, s. 7-8
Dorota A. Bomba, Mirosław Wielgoś
Wady wrodzone płodu w ciąży powikłanej cukrzycą
Congenital malformations in pregnancy complicated by diabetes
z I Katedry i Kliniki Położnictwa i Ginekologii Akademii Medycznej w Warszawie
Kierownik Katedry i Kliniki: prof. dr hab. n. med. Longin Marianowski
Streszczenie
Because of the higher risk of congenital anomalies of the fetus in case of pregnancy complicated by diabetes than in general population the most important data concerning that problem are discussed in the article below. There is the review of factors causing various malformations as well as the description of failures most often found in fetuses from diabetic mothers. Also the possibilities of prenatal diagnosis of such congenital anomalies are analyzed.



O związku pomiędzy występowaniem wad wrodzonych płodu a cukrzycą w ciąży donosił już LeCorche pod koniec XIX wieku (6). Od tego czasu liczne badania epidemiologiczne potwierdziły zwiększone ryzyko defektów u potomstwa matek chorych na cukrzycę. Obecnie uważa się, iż odsetek występowania wad w tej populacji waha się w granicach 6-10%, a więc jest trzykrotnie wyższy niż w populacji ogólnej (1, 2, 3, 6). Pomimo intensywnej, specjalistycznej diabetologiczno-położniczej opieki nad ciężarną chorą na cukrzycę, której celem jest między innymi dobre wyrównanie glikemii, nie udało się w ostatnich latach zmniejszyć w sposób istotny częstości występowania wad wrodzonych. Prowadzone są wciąż intensywne badania nad wyjaśnieniem patogenezy tych uszkodzeń w cukrzycy. Badania kliniczne i epidemiologiczne wykazały, że powstawanie wad jest niewątpliwie związane z wpływem zaburzeń metabolicznych, szczególnie w postaci hyperglikemii, na proces organogenezy w pierwszych tygodniach ciąży. Stwierdzono częstsze występowanie dużych wad rozwojowych u dzieci matek, które w I trymestrze ciąży miały znacznie podwyższone poziomy hemoglobiny glukozylowanej HbA1c, odzwierciedlającej wyrównanie glikemii w okresie ostatnich 4-8 tygodni (4, 7, 8). Analizy statystyczne wykazały również wpływ czasu trwania cukrzycy i powikłań naczyniowych na częstość występowania defektów u płodów (1, 3). Ponieważ jednak dobre wyrównanie glikemii nie zapobiega całkowicie częstszemu powstawaniu uszkodzeń zarodka, podnosi się także znaczenie innych niż hyperglikemia czynników teratogennych. Sugeruje się wpływ podwyższonego stężenia innych produktów metabolizmu, takich jak związki ketonowe, trójglicerydy czy rozgałęzione aminokwasy (6). Sprzeczne są doniesienia na temat wpływu hypoglikemii na indukcję powstawania wad wrodzonych. W niektórych badaniach in vitro wykazano teratogenny wpływ hypoglikemii, jednakże nie potwierdzają tego badania in vivo na zwierzętach. Analizuje się także rolę insuliny, kwestionowaną jednak przez wielu badaczy ze względu na jej nieprzenikalność przez barierę łożyskową. W ramach najnowszych hipotez, dotyczących powstawania wad rozwojowych, związanych z cukrzycą w ciąży, coraz częściej podnosi się rolę zwiększonej produkcji wolnych rodników tlenowych. Na modelach doświadczalnych wykazano bowiem ochronne działanie „wymiataczy” wolnych rodników w powstawaniu uszkodzeń. W badaniach in vitro stwierdzono również, iż suplementacja mioinozytolu spełnia istotną rolę w redukcji występowania defektów strukturalnych, gdyż jego poziom zmniejsza się pod wpływem wzrostu stężenia glukozy, co prowadzi do zaburzeń integralności błon komórkowych. Podobne zależności wykazano także w stosunku do kwasu arachidonowego. Wydaje się, iż podawanie mioinozytolu, kwasu arachidonowego i antyoksydantów może w przyszłości odegrać istotną rolę w profilaktyce związanych z cukrzycą embriopatii (6).
Wady wrodzone, związane z cukrzycą, mogą dotyczyć pojedynczego narządu lub całego układu – najczęściej ośrodkowego układu nerwowego, układu krążenia, pokarmowego, moczowo-płciowego i szkieletowego. Uszkodzenia te prowadzą często do wewnątrzmacicznej śmierci płodu, urodzenia noworodka niezdolnego do życia lub znacznego kalectwa. Nie są one swoiste dla cukrzycy – występują również u płodów kobiet z prawidłowymi poziomami glikemii. Za najbardziej charakterystyczną wadę uważa się jednak zespół regresji kaudalnej (caudal regression syndrome, sacral agenesia), ze względu na ponad 200-krotnie częstsze występowanie u potomstwa matek chorych na cukrzycę w porównaniu z populacją ogólną (7). Zespół ten manifestuje się zaburzeniem budowy krzyżowego i guzicznego (rzadziej lędźwiowego) odcinka kręgosłupa i odpowiadających im odcinków rdzenia kręgowego, czego rezultatem jest upośledzenie rozwoju kończyn dolnych oraz porażenia neurologiczne, dotyczące jelit i pęcherza moczowego.
Największą grupę uszkodzeń u dzieci matek cukrzycowych stanowią defekty centralnego układu nerwowego, występujące pod postacią bezmózgowia, bezczaszkowia, przepuklin mózgowych i oponowo-rdzeniowych oraz małogłowia. W diagnostyce otwartych wad układu nerwowego istotną rolę odgrywa oznaczanie poziomu alfa-fetoproteiny. Pamiętać jednak należy, iż w danym wieku ciąży powikłanej cukrzycą jej poziom jest znamiennie niższy niż w ciąży bez cukrzycy (5). Istnieje ujemna korelacja pomiędzy poziomem hemoglobiny glukozylowanej a stężeniem alfa-fetoproteiny. Niektórzy autorzy uważają, iż to hamowanie produkcji może dotyczyć również innych białek płodowych i być przez to odpowiedzialne za wewnątrzmaciczne zahamowanie wzrostu płodu, występujące u ciężarnych z zaawansowaną cukrzycą (7).

Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
  • Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
  • Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
  • Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.

Opcja #1

24

Wybieram
  • dostęp do tego artykułu
  • dostęp na 7 dni

uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony

Opcja #2

59

Wybieram
  • dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
  • dostęp na 30 dni
  • najpopularniejsza opcja

Opcja #3

119

Wybieram
  • dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
  • dostęp na 90 dni
  • oszczędzasz 28 zł
Piśmiennictwo
1. Czyżyk A.: Patofizjologia i Klinika Cukrzycy. Warszawa, 1997, Wydawnictwo Naukowe PWN. 2. Harman C.R., Menticoglou S.M.: Fetal surveillance in diabetic pregnancy. Current Opinion in Obstet and Gynecol, 1997, 9:83. 3. Janczewska E., Czajkowski K.: Ciąża powikłana cukrzycą z perspektywy końca XX wieku. [W:] Zdebski Z. (red.) Problemy perinatologii klinicznej, cz. II, Text Kraków 1998, 160. 4. Kitzmiller J.L. et al.: Preconception care of diabetes. Glycemic control prevents congenital anomalies. JAMA, 1991, 265:731. 5. Martin A.O. et al.: Maternal serum α-fetoprotein levels in pregnancies complicated by diabetes: implications for screening programs. Am. J. Obstet Gynecol., 1990, 163:1209. 6. Reece E.A., Eriksson U.J.: The pathogenesis of diabetes-associated congenital malformations. Obstet and Gynecol Clinics of North Am., 1996, 23:29. 7. Reece E.A. et al.: Prenatal diagnosis and prevention of diabetic embryopathy. Obstet and Gynecol Clinics of North Am., 1996, 23:11. 8. Shields L.E. et al.: The prognostic value of hemolobin A1c in predicting fetal heart disease in diabetic pregnacies. Obstet Gynecol., 1993, 8:33.
Nowa Medycyna 6/1999
Strona internetowa czasopisma Nowa Medycyna