Ponad 7000 publikacji medycznych!
Statystyki za 2021 rok:
odsłony: 8 805 378
Artykuły w Czytelni Medycznej o SARS-CoV-2/Covid-19

Poniżej zamieściliśmy fragment artykułu. Informacja nt. dostępu do pełnej treści artykułu
© Borgis - Postępy Nauk Medycznych 8/2011, s. 637-643
*Jakub Kaźmierski1, Maciej Kowman2, Maciej Banach3, Wojciech Fendler4, Karol Woźniak5, Andrzej Banyś6, Ryszard Jaszewski7, Tomasz Sobów8, Iwona Kłoszewska1
Zaburzenia funkcji poznawczych oraz epizod dużej depresji jako niezależne czynniki ryzyka zaburzeń świadomości po zabiegach kardiochirurgicznych. Prospektywne badanie obserwacyjne
Cognitive impairment and an episode of major depression as independent factors of delirium after cardiac surgery. Prospective observational study
1Klinika Psychiatrii Wieku Podeszłego i Zaburzeń Psychotycznych, Uniwersytet Medyczny w Łodzi
Kierownik Kliniki: prof. dr hab. Iwona Kłoszewska
2Centralny Szpital Kliniczny, Uniwersytet Medyczny w Łodzi
Kierownik Szpitala: dr med. Monika Domarecka
3Zakład Nadciśnienia Tętniczego, Uniwersytet Medyczny w Łodzi
Kierownik Zakładu: prof. dr hab. Maciej Banach
4Klinika Pediatrii, Uniwersytet Medyczny w Łodzi
Kierownik Kliniki: prof. dr hab. Wojciech Młynarski
5Wojewódzki Szpital Psychiatryczny w Warcie
Kierownik Szpitala: Anna Śremska
6Klinika Anestezjologii i Intensywnej Opieki Kardiologicznej, Uniwersytet Medyczny w Łodzi
Kierownik Kliniki: dr med. Andrzej Banyś
7Klinika Kardiochirurgii, Uniwersytet Medyczny w Łodzi
Kierownik Kliniki: prof. dr hab. Ryszard Jaszewski
8Zakład Psychologii Lekarskiej, Uniwersytet Medyczny w Łodzi
Kierownik Zakładu: prof. dr hab. Tomasz Sobów
Streszczenie
Wstęp. Zaburzenia świadomości są częstym i poważnym powikłaniem zabiegów kardiochirurgicznych, zaś wiedza na temat czynników predysponujących do ich wystąpienia jest wciąż ograniczona. Celem niniejszego badania jest ocena, czy występujące przedoperacyjnie zaburzenia psychiczne takie jak depresja i zaburzenia funkcji poznawczych są czynnikami ryzyka pooperacyjnego majaczenia.
Meteriał i metody. Do badania włączono 563 pacjentów zakwalifikowanych do operacji kardiochirurgicznej. Przed zabiegiem oceniono funkcje poznawcze oraz występowanie zaburzeń psychicznych odpowiednio za pomocą Mini-Mental State Examination oraz Mini-International Neuropsychiatric Interview. Do analiz włączono także zmienne związane ze stanem somatycznym pacjentów oraz procedurami okołooperacyjnymi. Pooperacyjne zaburzenia świadomości diagnozowano przy użyciu kryteriów DSM-IV w okresie od 2 do 6 doby po zabiegu.
Wyniki. Częstość występowania pooperacyjnego majaczenia wyniosła 16,3% (95%CI 13,5-19,6). Przedoperacyjny epizod dużej depresji oraz zaburzenia funkcji poznawczych (wynik MMSE < 25) zdiagnozowano odpowiednio u 100 (18%) i 35 (6%) pacjentów oczekujących na zabieg. Wieloczynnikowa analiza regresji logistycznej wykazała, że zaburzenia poznawcze i depresja są niezależnymi czynnikami ryzyka zaburzeń świadomości po operacji kardiochirurgicznej.
Wnioski. Ponieważ zaburzenia depresyjne i upośledzenie funkcji poznawczych zwiększają ryzyko pooperacyjnego majaczenia zaleca się ich przesiewowe diagnozowanie u pacjentów oczekujących na zabieg. Dzięki wynikom niniejszego badania możliwe będzie zmniejszenie częstości występowania pooperacyjnych zaburzeń świadomości i poprawa opieki nad pacjentami po operacjach kardiochirurgicznych.
Summary
Introduction. Delirium is a frequent and serious complication of cardiac surgery. However, the knowledge regarding risk factors of delirium is still limited. The aim of the current study is to assess whether cognitive impairment and depression are independent predictors of postoperative delirium.
Material and Methods. The study recruited 563 subjects scheduled for cardiac surgery. The patients were preoperatively examined with the use of the Mini-Mental State Examination and the Mini International Neuropsychiatric Interview to assess cognitive functions and psychiatric comorbidity. Moreover, other variables connected to the patients’ medical condition and perioperative procedures were entered into analysis. A diagnosis of postoperative delirium was made according to DSM-IV criteria.
Results. The frequency of postoperative delirium was 16.3% (95%CI 13.5-19.6). Preoperative cognitive impairment and major depression were diagnosed in 100 (18%) and 35 (6%) patients scheduled for surgery, respectively. Multivariate stepwise logistic regression analysis revealed that preoperative cognitive impairment and an ongoing episode of major depression are independent predictors of delirium after cardiac surgery.
Conclusions. It is advisable to screen patients referred for cardiac surgery for the presence of cognitive impairment and major depression since these conditions increase the risk of postoperative delirium. The findings of the present study might be helpful in reducing the risk of delirium and improving the medical care of patients undergoing cardiac surgery.



Wstęp
Termin majaczenie (delirium) wywodzi się z łaciny i oznacza zbaczanie z wyznaczonego szlaku. Zespół majaczeniowy został dotychczas najlepiej zbadany wśród pacjentów w wieku podeszłym oraz hospitalizowanych z powodu schorzeń somatycznych. Wraz z postępem technik chirurgicznych zaobserwowano także, iż zaburzenia świadomości są poważnym powikłaniem tak zwanych „większych” zabiegów chirurgicznych, szczególnie operacji przeprowadzanych „na otwartym sercu”. Obecnie do najczęściej wykonywanych zabiegów kardiochirurgicznych zaliczamy pomostowanie aortalno-wieńcowe (coronary-artery bypass grafting – CABG) oraz operacje wymiany zastawek serca (cardiacvalvereplacement – CVR). Do korzyści płynących z CABG i CVR należy zmniejszenie dolegliwości bólowych, zwiększenie tolerancji wysiłku, poprawa jakości życia i wydłużenie czasu przeżycia wśród operowanych pacjentów (1). Z drugiej strony zabiegi kardiochirurgiczne niosą ze sobą ryzyko powikłań neuropsychiatrycznych, w tym zespołu majaczeniowego. Według aktualnych badań wystąpienie majaczenia po zabiegu kardiochirurgicznym zwiększa śmiertelność, współchorobowość, przedłuża czas pobytu w oddziale intensywnej terapii i całkowity czas hospitalizacji (2, 3). Ponadto powikłanie to jest związane z wyższym ryzykiem wystąpienia posocznicy, niewydolności oddechowej, niestabilności mostka i konieczności reoperacji (3, 4). Choć w praktyce klinicznej pooperacyjne majaczenie bywa często nierozpoznane, częstość jego występowania jest znaczna. Szacuje się, że powikłanie to dotyka do 50% pacjentów poddanych zabiegom kardiochirurgicznym (5). Należy jednak zauważyć dużą rozbieżność przytaczanych wartości. Autorzy przeglądu badań opublikowanych pomiędzy 1963 i 1994 rokiem podają, że częstość majaczenia po zabiegach kardiochirurgicznych zamyka się w przedziale 3-47% (6). Podobnie nowsze raporty przytaczają wartości od 3 do 50% (5, 7). Z powyższych względów wiele projektów badawczych porusza problematykę częstości występowania oraz czynników ryzyka majaczenia po zabiegach kardiochirurgicznych, jednak wyniki badań pozostają niespójne. Najlepiej zbadanymi czynnikami ryzyka zaburzeń świadomości są: podeszły wiek (3), występowanie obciążeń somatycznych takich jak migotanie przedsionków (3), przebyty udar (8), miażdżyca zarostowa tętnic kończyn dolnych (9) i niewydolność nerek (10). Niektóre z badań wykazały, że ryzyko wystąpienia majaczenia jest większe u pacjentów po zbiegach zastawkowych, natomiast zmniejsza się w przypadku operacji „na bijącym sercu” (bez wykorzystania krążenia pozaustrojowego) (3). Holenderscy badacze wykazali natomiast związek pomiędzy okołooperacyjnym obniżeniem stężeń aminokwasów i zaburzoną czynnością ośrodkowego układu nerwowego a pooperacyjnym majaczeniem (11). Dotychczasowe projekty badawcze nie oceniały natomiast związku pomiędzy przedoperacyjnymi zaburzeniami psychicznymi takimi jak epizod dużej depresji, określone zaburzenia lękowe i zaburzenia poznawcze a występowaniem majaczenia po operacjach kardiochirurgicznych. Według dostępnej literatury objawy depresyjne oraz zaburzenia poznawcze są czynnikami ryzyka majaczenia po zabiegach innych niż kardiochirurgiczne (duże zabiegi naczyniowe i ortopedyczne) (12, 13). Wiadomo także, że zaburzenia depresyjne i upośledzenie funkcji poznawczych są częste wśród pacjentów zakwalifikowanych do operacji kardiochirurgicznej (14), ponadto występowanie epizodu depresji pogarsza rokowanie u pacjentów z chorobą niedokrwienną serca, zwiększa częstość ostrych incydentów wieńcowych i hospitalizacji (15). Dlatego celem obecnego badania była ocena, czy przedoperacyjne zaburzenia psychiczne (między innymi depresja, zaburzenia lękowe, uzależnienie od środków psychoaktywnych, upośledzone funkcjonowanie poznawcze) są niezależnymi czynnikami ryzyka zaburzeń świadomości po zabiegach kardiochirurgicznych.
Metodologia badania
Grupa badana
Na przeprowadzenie badania zgodę wyraziła Uczelniana Komisja Etyki Badań Naukowych przy Uniwersytecie Medycznym w Łodzi. O przystąpienie do badania poproszono 846 pacjentów przyjętych kolejno do Kliniki Kardiochirurgii Uniwersytetu Medycznego w Łodzi celem wykonania zabiegu kardiochirurgicznego. Z udziału w badaniu wykluczono łącznie 283 pacjentów z powodu braku lub wycofania zgody na badanie (152 osoby), złego stanu ogólnego (53 osoby), ze względu na pilny tryb zabiegu (55 osób), zdiagnozowane przedoperacyjnie otępienie (10 osób), analfabetyzm (1 osoba), zgon w okresie pooperacyjnej obserwacji (12 osób). Badanie ukończyło 563 pacjentów w wieku od 25 do 81 lat, którzy przed przystąpieniem do procedur badawczych przeczytali pisemną „Informację dla uczestników badania” oraz podpisali „Formularz świadomej, dobrowolnej zgody na udział w badaniu” (16-18).
Przedoperacyjna ocena funkcji psychicznych i obciążeń somatycznych
Badanie przedoperacyjne zostało przeprowadzone przez dwóch lekarzy psychiatrów (J.K, M.K.) dzień przed planowanym zabiegiem kardiochirurgicznym. U wszystkich pacjentów wykonano Mini-Mental State Examination (MMSE) w celu zdiagnozowania ewentualnych zaburzeń poznawczych (wynik MMSE < 25). Występowanie depresji i innych zaburzeń psychicznych oceniono za pomocą ustrukturyzowanego badania psychiatrycznego z wykorzystaniem kwestionariusza Mini International Neuropsychiatric Interview (MINI).
MINI jest narzędziem opracowanym wspólnie przez psychiatrów i klinicystów europejskich i amerykańskich, wykorzystującym kryteria Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, Fourth Edition (DSM-IV) i International Classification of Diseases, Tenth Revision (ICD-10), służącym do diagnozowania zaburzeń psychicznych.
U żadnego z pacjentów nie stwierdzono majaczenia przed zabiegiem (ocena przy wykorzystaniu kryteriów DSM-IV).
Ocena zmiennych związanych z procedurą operacyjną
Potencjalne śródoperacyjne czynniki ryzyka zaburzeń świadomości ustalono na podstawie „Protokołu krążenia pozaustrojowego” oraz „Karty znieczulenia do operacji”.
U pacjentów wykonywano następujące zabiegi kardiochirurgiczne: pomostowanie aortalno-wieńcowe (n = 425), wszczepienie protez zastawkowych (n = 93), operacje jednoczasowego pomostowania aortalno-wieńcowego i wszczepienia sztucznych zastawek serca (n = 29), wymianę aorty wstępującej, usunięcie śluzaka przedsionka serca oraz zamknięcie ubytku przegrody międzyprzedsionkowej (n = 16).
Procedury pooperacyjne oraz rozpoznawanie pooperacyjnych zaburzeń świadomości
Po zabiegu majaczenie było rozpoznawane na podstawie kryteriów DSM-IV. Pacjenci byli badani raz dziennie, przez jednego z dwóch badaczy, w okresie od 2 do 6 doby po operacji. Oceny nie dokonywano w pierwszej dobie po zabiegu z uwagi na działanie środków znieczulających, mających wpływ na stan psychiczny pacjentów oraz częstą w tym okresie intubację. Podobnie zaburzenia świadomości nie były oceniane po szóstej dobie od zabiegu, gdyż uważa się, że majaczenie występujące w tym okresie nie jest bezpośrednio związane z operacją.
Zmienne pooperacyjne rejestrowano na podstawie „Karty pobytu pacjenta w oddziale intensywnej opieki kardiologicznej”.
Analiza statystyczna
Dane nominalne przedstawiono jako liczby i/lub procenty. Zmienne ciągłe przedstawiono jako mediany i rozstępy międzykwartylowe (IQRs) lub średnie, odchylenia standardowe (SD) i przedziały. Do porównań zmiennych nominalnych stosowano test Chi2 z poprawką Yatesa lub dokładny dwustronny test Fishera w zależności od liczebności porównywanych grup. Do porównań zmiennych ciągłych stosowano test t-Studenta lub test U Manna-Whitneya w zależności od normalności rozkładu.
Analizę czynników ryzyka majaczenia przeprowadzono za pomocą regresji logistycznej jednoczynnikowej i wieloczynnikowej. Z powodu dużej liczby zmiennych, analiza statystyczna została przeprowadzona w obrębie czynników podzielonych na poszczególne kategorie (zmienne przed-, śród- i pooperacyjne). Zmniejszyło to liczbę czynników analizowanych jednocześnie, zapobiegło nakładaniu się zmiennych na siebie i uzyskiwaniu wyników fałszywie dodatnich. Zmienne, które okazały się istotne w porównaniach jednoczynnikowych (p < 0,15) były włączane do modelu wieloczynnikowego według ustalonych wcześniej kategorii. Ostatnim etapem analizy czynników ryzyka była analiza wieloczynnikowa zmiennych istotnych w porównaniach skategoryzowanych, gdzie jako istotną statystycznie przyjęto wartość p < 0,001. Wszystkie analizy statystyczne przeprowadzono za pomocą pakietu Statistica 7.0 oraz MedCalc 8.0.0.0.
Wyniki

Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
  • Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
  • Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
  • Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.

Opcja #1

24

Wybieram
  • dostęp do tego artykułu
  • dostęp na 7 dni

uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony

Opcja #2

59

Wybieram
  • dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
  • dostęp na 30 dni
  • najpopularniejsza opcja

Opcja #3

119

Wybieram
  • dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
  • dostęp na 90 dni
  • oszczędzasz 28 zł
Piśmiennictwo
1. Braunwald E: Effects of coronary artery bypass grafting on survival. Implications of the randomized coronary-artery surgery study. N Engl J Med 1983; 10: 309 (19): 1181-1184.
2. Detroyer E, Dobbels F, Verfaillie E et al.: Is preoperative anxiety and depression associated with onset of delirium after cardiac surgery in older patients? A prospective cohort study. J Am Geriatr Soc 2008; 56: 2278-2284.
3. Bucerius J, Gummert JF, Borger MA et al.: Predictors of delirium after cardiac surgery delirium: Effect of beating-heart (off-pump) surgery. J Thorac Cardiovasc Surg 2004; 127 (1): 57-64.
4. Martin BJ, Buth KJ, Arora RC, Baskett RJ: Delirium as a predictor of sepsis inpost-coronary artery bypass grafting patients: a retrospective cohortstudy. Crit Care 2010; 14: R171.
5. Rudolph JL, Jones RN, Grande LJ et al.: Impaired executive function is associated with delirium aftercoronary artery bypass graft surgery. J Am Geriatr Soc 2006; 54: 937-41.
6. van der Mast RC, Roest FH: Delirium after cardiac surgery: a critical review. J Psychosom Res 1996; 41 (1): 13-30.
7. Norkiene I, Ringaitiene D, Misiuriene I et al.: Incidence and precipitating factors of delirium aftercoronary artery bypass grafting. Scand Cardiovasc J 2007; 41: 180-5.
8. Katznelson R, Djaiani GN, Borger MA et al.: Preoperative use of statins is associated with reduced early delirium rates after cardiac surgery. Anesthesiology 2009; 110: 67-73.
9. Santos FS, Velasco IT, Fraguas R: Risk factors for delirium in theelderly after coronary artery bypass graft surgery. Int Psychogeriatr 2004; 16: 175-93.
10. Giltay EJ, Huijskes RV, Kho KH et al.: Psychotic symptoms in patients undergoing coronary artery bypassgrafting and heart valve operation. Eur J Cardiothorac Surg 2006; 30: 140-7.
11. van der Mast RC, van den Broek WW, Fekkes D et al.: Is delirium after cardiac surgery related to plasma amino acids and physical condition? J Neuropsychiatry Clin Neurosci 2000; 12: 57-63.
12. Schneider F, Bohner H, Habel U et al.: Risk factors for postoperative delirium in vascular surgery. Gen Hosp Psychiatry 2002; 249: 28-34.
13. Smith PJ, Attix DK, Weldon BC et al.: Executivefunction and depression as independent risk factors for postoperative delirium. Anesthesiology 2009; 110: 781-7.
14. Pirraglia PA, Peterson JC, Williams-Russo P et al.: Depressive symptomatology in coronary artery bypass graft surgery patients. Int J Geriatr Psychiatry 1999; 14 (8): 668-80.
14. Baker RA, Andrew MJ, Schrader G, Knight JL: Preoperative depression and mortality in coronary artery bypass surgery: preliminary findings. ANZ J Surg 2001; 71 (3): 139-42.
16. Kazmierski J, Kowman M, Banach M et al.: Preoperative predictors of delirium after cardiac surgery: a preliminary study. Gen Hosp Psychiatry 2006; 28 (6): 536-8.
17. Kazmierski J, Kowman M, Banach M et al.: IPDACS Study. Incidence andpredictors of delirium after cardiac surgery: results from The IPDACSStudy. J Psychosom Res 2010; 69: 179-185.
18. Kazmierski J, Kowman M, Banach M et al.: The use of DSM-IV and ICD-10 criteria and diagnostic scales for delirium among cardiac surgery patients: results from the IPDACS study. J Neuropsychiatry Clin Neurosci 2010; 22 (4): 426-32.
19. Fukuse T, Satoda N, Hijiya K, Fujinaga T: Importance of a comprehensive geriatric assessment in prediction of complications following thoracic surgery in elderly patients. Chest 2005; 127 (3): 886-91.
20. Duppils GS, Wikblad K: Acute confusional states in patients undergoing hip surgery. A prospective observation study. Gerontology 2000; 46 (1): 36-43.
21. van der Mast RC, van den Broek WW, Fekkes D et al.: Incidence of and preoperative predictors for delirium after cardiac surgery. J Psychosom Res 1999; 46 (5): 479-83.
22. Rolfson DB, McElhaney JE, Rockwood K et al.: Incidence and risk factors for delirium and other adverse outcomes in older adults after coronary artery bypass graft surgery. Can J Cardiol 1999; 15 (7): 771-776.
23. Rothenhäusler H-B, Grieser B, Nollert G et al.: Psychiatric and psychosocial outcome of cardiac surgery with cardiopulmonary bypass: a prospective 12-month follow-up study. Gen Hosp Psychiatry 2005; 27 (1): 18-28.
24. Kimball CP: Psychological responses to the experience of open heart surgery. I Am J Psychiatry 1969; 126 (3): 348-59.
25. Baker RA, Andrew MJ, Schrader G, Knight JL: Preoperative depression andmortality in coronary artery bypass surgery: preliminary findings. ANZ J Surg 2001; 71 (3): 139-42.
26. Saur CD, Granger BB, Muhlbaier LH et al.: Depressive symptoms and outcome of coronary artery bypass grafting. Am J Crit Care 2001; 10 (1): 4-10.
27. Leung JM, Sands LP, Mullen EA et al.: Are depressive symptoms associated with postoperative delirium in geriatric surgical patients? J Gerontol A Biol Sci Med Sci 2005; 60 (12): 1563-8.
28. McAvay GJ, Van Ness PH, Bogardus ST Jr et al.: Depressive symptoms and the risk of incident delirium in older hospitalized adults. J Am Geriatr Soc 2007; 55 (5): 684-91.
29. Merwin SL, Abram HS: Psychologic response to coronary artery bypass. South Med J 1977; 70 (2): 153-5.
30. Rolfson DB, McElhaney JE, Rockwood K et al.: Incidence and risk factors for delirium and other adverse outcomes in older adults after coronary artery bypass graft surgery. Can J Cardiol 1999; 15 (7): 771-776.
31. Rudolph JL, Jones RN, Levkoff SE et al.: Derivation and validation of a preoperative prediction rule fordelirium after cardiac surgery. Circulation 2009; 119: 229-36.
32. Mu D-L, Wang D-X, Li L-H et al.: High serum cortisol level is associated with increased risk of delirium after coronary artery bypass graft surgery: a prospective cohort study. Crit Care 2010; 14: R238.
otrzymano: 2011-05-30
zaakceptowano do druku: 2011-07-06

Adres do korespondencji:
*Jakub Kaźmierski
Klinika Psychiatrii Wieku Podeszłego i Zaburzeń Psychotycznych UM w Łodzi
ul. Czechosłowacka 8/10, 92-216 Łódź
tel.: (42) 675-73-72; fax: (42) 675-77-29
e-mail: jakub.kazmierski@umed.lodz.pl

Postępy Nauk Medycznych 8/2011
Strona internetowa czasopisma Postępy Nauk Medycznych