© Borgis - Medycyna Rodzinna 2/2014, s. 81-84
Konrad Wroński1, 2, Kamil Frąckowiak3, Przemysław Stefaniak2, 4, Leszek Frąckowiak1, 5
Rana kłuta brzucha – opis przypadku i analiza prawna sytuacji
Abdominal stab wound – case and legal analysis of the situation
1Katedra Onkologii, Wydział Nauk Medycznych, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski, Olsztyn
2Oddział Chirurgii Onkologicznej, Zakład Opieki Zdrowotnej Ministerstwa Spraw Wewnętrznych z Warmińsko-Mazurskim Centrum Onkologii, Olsztyn
3Katedra Prawa Karnego Materialnego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski, Olsztyn
4Kliniczny Samodzielny Oddział Ratunkowy, Zakład Opieki Zdrowotnej Ministerstwa Spraw Wewnętrznych z Warmińsko-Mazurskim Centrum Onkologii, Olsztyn
5Oddział Ginekologiczny i Ginekologii Onkologicznej, Zakład Opieki Zdrowotnej Ministerstwa Spraw Wewnętrznych z Warmińsko-Mazurskim Centrum Onkologii, Olsztyn
Summary
Patient's rights are an integral part and concretisation of wider human rights, which are a consequence of the evolution that has taken place in the last half-century, both in medicine and law. Around the world, the patient's right springing from a common characteristic of the twenty-first century sense of danger of subjective rights and dignity of the human person. Currently you ensure the protection of patient rights and the right to health for citizens.
Doctors during their work takes a number of patient activity diagnostic and therapeutic, which are covered by a medical mystery. To preserve the secrecy provisions oblige the physician in different acts. In Polish law, there are situations when the behavior of medical confidentiality is not absolute. Such a situation is a legal obligation to report the act of forbidden the authority pursuing a crime, which is based on Article 240 § 1 of the Criminal Code.
In this article, the authors describe the surgically treated 30-year-old man with a stab wound of the abdomen with a knife set by a third person, and also touched on legal issues related to the situation of a criminal act for a doctor.
Wstęp
Lekarz podczas swojej pracy przeprowadza z chorym wywiad, badanie przedmiotowe, a także wiele badań dodatkowych, które objęte są tajemnicą lekarską (1-5). Do zachowania tej tajemnicy obligują lekarza przepisy zawarte w artykułach zapisane w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, Kodeksie Etyki Lekarskiej, Ustawie o zawodach lekarza i lekarza dentysty, a także w kodeksach karnym i cywilnym (3, 4, 6-8).
W prawie polskim istnieją sytuacje, gdy zachowanie tajemnicy lekarskiej nie ma charakteru bezwzględnego (3, 4). Taką sytuacją jest prawny obowiązek zawiadomienia o czynie zabronionym do organu ścigającego przestępstwa, który wynika z artykułu 240 §1 Kodeksu karnego.
Opis przypadku
Mężczyzna lat 30 został przywieziony do Samodzielnego Oddziału Ratunkowego Szpitala Ministerstwa Spraw Wewnętrznych z Warmińsko-Mazurskim Centrum Onkologii przez Zespół Ratownictwa Medycznego z powodu rany kłutej brzucha zadanej nożem. Pacjent został przywieziony na desce transportowej, spasowany, w jamie brzusznej pacjenta tkwił nóż (ryc. 1). Nóż był wbity w nadbrzuszu skośnie w kierunku koniuszka serca na nieznaną głębokość. Podczas transportu przez Zespół Ratownictwa Medycznego nóż umocowany do skóry na opatrunku – stelażu z bandaży. Rana nie krwawiła. Pacjent otrzymał podczas transportu 5 mg morfiny dożylnie. Według informacji udzielonej przez chorego sprawcą zdarzenia była osoba trzecia. Po uzyskaniu takich informacji od pacjenta poinformowano organy ścigania zgodnie z artykułem 240 §1 Kodeksu karnego. Chory znajdował się pod wpływem alkoholu – w badaniach zawartość alkoholu etylowego w surowicy wynosiła 1,7 g/l.
Ryc. 1. Mężczyzna przywieziony przez Zespół Ratownictwa Medycznego z nożem w brzuchu. Podczas transportu nóż umocowany do skóry na opatrunku – stelażu z bandaży. Rana nie krwawiła.
Po przywiezieniu do SOR SP ZOZ MSW z WMCO w Olsztynie chory był w stanie ogólnym średnim, stabilny, przytomny, w kontakcie słowno-logicznym. Źrenice były wąskie, równe, o prawidłowej reakcji na światło, czaszka średniomiarowa, wypuk jawny. Czynność serca miarowa 90/minutę, tony serca głośne. Ciśnienie 130/70 mmHg. Brzuch był napięty, obmacywaniem bolesny. Objawy otrzewnowe dodatnie. Perystaltyka była słyszalna.
W badaniach laboratoryjnych nie stwierdzono odchyleń od normy. Wykonano RTG jamy brzusznej bocznym promieniem, stwierdzając nóż głęboko w jamie brzusznej bez widocznej na zdjęciu perforacji przewodu pokarmowego (ryc. 2).
Ryc. 2. Zdjęcie RTG jamy brzusznej wykonane bocznym promieniem przedstawiające nóż głęboko wbity w jamę brzuszną.
Pacjenta zakwalifikowano do zabiegu operacyjnego w trybie pilnym. Chory był operowany, po otwarciu jamy brzusznej cięciem pośrodkowym górnym uwidoczniono ostrze noża o długości około 15 cm, wbitego pod lewym łukiem żebrowym skośnie do góry w kierunku przepony. Stwierdzono ranę na brzegu prawego płata wątroby na wylot, niekrwawiącą, długości około 2 cm. Na przedniej ścianie żołądka 3 cm od krzywizny mniejszej w 1/3 górnej perforacja ściany żołądka na całej grubości ściany, długości około 2 cm. Miejsce perforacji zeszyto dwoma warstwami szwów. Kontrola pozostałych narządów jamy brzusznej nie wykazała uszkodzeń. Założono dren do jamy otrzewnej. Warstwowa rekonstrukcja rany operacyjnej. Czas trwania zabiegu operacyjnego wynosił 30 minut.
Przebieg pooperacyjny był niepowikłany, pacjent w 6. dobie po zabiegu operacyjnym został wypisany do domu w stanie ogólnym dobrym.
Omówienie
Prawo każdego pacjenta do zachowania poufności informacji związanych z jego leczeniem wywodzi się bezpośrednio z najważniejszego w Polsce aktu prawnego, jakim jest Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (2-4, 6). W artykule 47 Konstytucji zapisano, iż: „Każdy ma prawo do ochrony prawnej życia prywatnego, rodzinnego, czci i dobrego imienia oraz do decydowania o swoim życiu osobistym”. Natomiast w artykule 51 znajduje się zapis mówiący o tym, że:
„1. Nikt nie może być obowiązany inaczej niż na podstawie ustawy do ujawniania informacji dotyczących jego osoby.
2. Władze publiczne nie mogą pozyskiwać, gromadzić i udostępniać innych informacji o obywatelach niż niezbędne w demokratycznym państwie prawnym.
3. Każdy ma prawo dostępu do dotyczących go urzędowych dokumentów i zbiorów danych. Ograniczenie tego prawa może określić ustawa.
4. Każdy ma prawo do żądania sprostowania oraz usunięcia informacji nieprawdziwych, niepełnych lub zebranych w sposób sprzeczny z ustawą.
5. Zasady i tryb gromadzenia oraz udostępniania informacji określa ustawa”.
Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
- Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
- Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
- Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.
Opcja #1
24 zł
Wybieram
- dostęp do tego artykułu
- dostęp na 7 dni
uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony
Opcja #2
59 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 30 dni
- najpopularniejsza opcja
Opcja #3
119 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 90 dni
- oszczędzasz 28 zł
Piśmiennictwo
1. Wroński K: Prawa pacjenta. Nowotwory J Oncol 2007; 3: 326-332. 2. Wroński K: Znajomość praw pacjenta przez osoby chore leczone w Klinice Chirurgii Onkologicznej Uniwersytetu Medycznego w Łodzi. Onkologia Polska 2007; 2: 75-83. 3. Wroński K, Okraszewski J, Bocian R: Prawne konsekwencje ujawnienia tajemnicy lekarskiej. Nowotwory 2008; 58(2): 186-189. 4. Wroński K, Bocian R, Cywiński J, Dziki A: Prawne konsekwencje związane z ujawnieniem dokumentacji medycznej osobom nieuprawnionym. Kardiochirurgia i Torakochirurgia Polska 2008; 5(4): 463-465. 5. Safjan D: Prawo pacjenta do informacji o rozpoznaniu i prognozowanych metodach leczenia. Antidotum 1993; 1: 26-28. 6. Nesterowicz M: Prawo medyczne. Toruń 2000. 7. Boratyńska M, Konieczniak P: Prawa pacjenta. Wydawnictwo Difin, Warszawa 2001. 8. Gubiński A: Komentarz do Kodeksu Etyki Lekarskiej. Warszawa 1995.
Wykaz wykorzystanych aktów prawnych
1. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 roku z późniejszymi zmianami. 2. Kodeks Etyki Lekarskiej z 14 grudnia 1991 roku z późniejszymi zmianami. 3. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny z późniejszymi zmianami. 4. Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny z późniejszymi zmianami. 5. Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego z późniejszymi zmianami. 6. Ustawa z dnia 31 stycznia 1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych z późniejszymi zmianami. 7. Ustawa z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodzie lekarza z późniejszymi zmianami.
