© Borgis - Medycyna Rodzinna 4/2014, s. 202-205
Konrad Wroński
Odpowiedzialność karna lekarzy za błąd medyczny prowadzący do śmierci pacjenta – opis przypadku i analiza prawna sytuacji
Criminal lability medical doctors for failure leading to death of patient – case and legal analysis of the situation
Katedra Onkologii, Wydział Nauk Medycznych, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski, Olsztyn
Oddział Chirurgii Onkologicznej, Zakład Opieki Zdrowotnej Ministerstwa Spraw Wewnętrznych z Warmińsko-Mazurskim Centrum Onkologii, Olsztyn
Summary
In Poland, every patient has the right to health care that is closely related to human dignity and the right to life. The Polish Constitution provides every citizen equal access to health care services, which are financed from public funds, regardless of his financial situation.
The doctor during her work is obliged by law to provide health services in accordance with current medical knowledge. The records of the necessity of providing health services in accordance with current medical knowledge are statutory, and this means that there is no place on the legalization of behaviors that do not conform to current medical knowledge. Doctor negative effects of performance or omission of medical procedures that are not consistent with the current state of medical knowledge may incur civil liability, criminal and professional. In this article the author describes surgically treated 58-year-old man with gastric cancer, in which as a result of an earlier diagnostic and therapeutic mistake was death in the postoperative period. The author raised the legal issues associated with criminal liability for committing medical malpractice, which exposes the patient to the risk of loss of health and life.
Wstęp
W Polsce każdy pacjent ma prawo do ochrony zdrowia, które jest ściśle związane z godnością człowieka i prawem do życia (1-3). Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej zapewnia każdemu obywatelowi równy dostęp do świadczeń opieki zdrowotnej, które są finansowane ze środków publicznych, bez względu na jego sytuację materialną (3, 4).
Lekarz podczas swojej pracy zobowiązany jest przepisami prawa do udzielania świadczeń zdrowotnych zgodnie z aktualną wiedzą medyczną (1-4). Zapisy o konieczności udzielania świadczeń zdrowotnych zgodnie z aktualną wiedzą medyczną mają charakter ustawowy, a to oznacza, że nie ma miejsca na legalizowanie zachowań, które nie odpowiadają aktualnej wiedzy medycznej. Lekarz za negatywne skutki wykonania lub zaniechania czynności medycznych, które nie są zgodne z aktualnym stanem wiedzy medycznej, może ponieść odpowiedzialność cywilną, karną i zawodową.
Opis przypadku
Mężczyzna lat 58, rasy kaukaskiej, w stanie średnio-ciężkim, wyniszczony, został przyjęty do Oddziału Chirurgii Onkologicznej Szpitala Ministerstwa Spraw Wewnętrznych z Warmińsko-Mazurskim Centrum Onkologii z Samodzielnego Oddziału Ratunkowego w trybie nagłym z powodu znacznego osłabienia, żółtaczki, dolegliwości bólowych brzucha i dysfagii. W badaniach, które chory miał ze sobą, rozpoznano gruczolakoraka żołądka.
W wywiadzie chory 4 miesiące wcześniej zgłosił się do swojego lekarza podstawowej opieki zdrowotnej z powodu dolegliwości bólowych w nadbrzuszu i objawów dyspeptycznych (poposiłkowego uczucia pełności w brzuchu, odbijania, nudności, zgagi). Pacjent był leczony przez swojego lekarza rodzinnego inhibitorem pompy protonowej bez poprawy. Po 2 miesiącach od rozpoczęcia leczenia chory zaczął zgłaszać znacznego stopnia osłabienie. Około 2,5 miesiąca od rozpoczęcia leczenia u chorego pojawiły się objawy dysfagii i utrata masy ciała. Chory w ciągu 1,5 miesiąca przed przyjęciem do szpitala schudł około 18 kilogramów. Przy przyjęciu do szpitala chory ważył 50 kg przy wzroście 178 cm (BMI = 15,78). Pacjent był wyniszczony, leżący, nie chodził. U chorego badanie endoskopowe górnego odcinka przewodu pokarmowego zostało wykonane miesiąc przed przyjęciem do oddziału. W gastroskopii stwierdzono usztywnione ściany całego żołądka, guz zlokalizowany głównie na krzywiźnie mniejszej żołądka, masa guza naciekała odźwiernik, powodując niemożność przejścia aparatem do dwunastnicy. W pobranych wycinkach z guza podczas gastroskopii stwierdzono komórki gruczolakoraka. W USG jamy brzusznej i miednicy u chorego stwierdzono liczne ogniska o charakterze meta w wątrobie, a także zmianę węzłową we wnęce wątroby.
U chorego widoczne było żółte zabarwienie skóry. W badaniu palpacyjnym brzucha, w nadbrzuszu i śródbrzuszu środkowym był wyczuwalny guz średnicy około 5 cm. W tym miejscu brzuch był tkliwy, napięty, ale bez objawów otrzewnowych. Wątroba wystawała około 3 centymetry poniżej łuku żebrowego. W badaniu per rectum stwierdzono smolisty stolec. Tętno 64/minutę, ciśnienie przy przyjęciu 110/60 mmHg.
Wykonane badania laboratoryjne przy przyjęciu chorego wykazały nieznaczną anemizację HGB 10,5 g/dl. Stwierdzono znacznie obniżone wartości białka całkowitego 4,83 g% (N: 6,4-8,3), albumin 2,7 g% (N: 3,5-5,2) oraz podwyższony poziom bilirubiny całkowitej 18,04 (N: 0,0-1,2), GGTP 1288 U/l (N: 10-71 U/l), ASPAT 124 U/l (N: 2-40), ALAT 81 U/l (N: 2-41 U/l) i CRP 58,46 mg/l.
W tomografii komputerowej jamy brzusznej i miednicy stwierdzono pogrubienie ścian żołądka w obszarze dna, trzonu od strony obu krzywizn i w obszarze przedodźwiernikowym. W wątrobie liczne hipodensyjne ogniska meta, największe w płacie lewym o średnicy 25-30 mm (ryc. 1). W badaniu obecny był płyn w jamie otrzewnej. We wnęce wątroby stwierdzono masę tkankową średnicy 40 mm. Drogi żółciowe wewnątrzwątrobowe były miernie poszerzone, a w pęcherzyku żółciowym nie stwierdzono złogów.
Ryc. 1. Skan z TK przedstawiający płyn w jamie otrzewnej i liczne zmiany o charakterze meta w wątrobie.
Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
- Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
- Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
- Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.
Opcja #1
24 zł
Wybieram
- dostęp do tego artykułu
- dostęp na 7 dni
uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony
Opcja #2
59 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 30 dni
- najpopularniejsza opcja
Opcja #3
119 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 90 dni
- oszczędzasz 28 zł
Piśmiennictwo
1. Wroński K: Prawa pacjenta. Nowotwory J Oncol 2007; 3: 326-332. 2. Wroński K: Znajomość praw pacjenta przez osoby chore leczone w Klinice Chirurgii Onkologicznej Uniwersytetu Medycznego w Łodzi. Onkologia Polska 2007; 2: 75-83. 3. Wroński K, Okraszewski J, Bocian R: Prawne konsekwencje ujawnienia tajemnicy lekarskiej. Nowotwory 2008; 58(2): 186-189. 4. Wroński K, Bocian R, Cywiński J, Dziki A: Prawne konsekwencje związane z ujawnieniem dokumentacji medycznej osobom nieuprawnionym. Kardiochirurgia i Torakochirurgia Polska 2008; 5(4): 463-465. 5. Bartnik W: Dyspepsja – co nowego na Kongresie Digestive Disease Week w Chicago w 2011 roku. Gastroenterologia Kliniczna 2011; 3(3): 99-105. 6. Graves K: Perfusion safety in Europe managing risks, learning from mistakes. Perfusion 2005; 20: 209-215. 7. Leape LL: Institute of Medicine Medical Error Figures are not exaggerated. JAMA 2000; 284(1): 95-97. 8. Barber M, Gordon R, Franklin N: Reducing diagnostic errors in medicine: what’s the goal? Acad med 2002; 77(10): 981-992. 9. Walsh KE, Kaushal R, Chessare JB: How to avoid paediatric medication errors: a user’s guide to the literature. Arch Dis Child 2005; 90: 698-702. 10. Ramnarayan P, Cronje N, Brown R et al.: Validation of a diagnostics reminder system in emergency medicine: a multi-centre study. Emerg med J 2007; 24: 619-624.
Wykaz wykorzystanych aktów prawnych
1. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 roku z późniejszymi zmianami. 2. Kodeks Etyki Lekarskiej z 14 grudnia 1991 z późniejszymi zmianami. 3. Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny z późniejszymi zmianami. 4. Ustawa z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodzie lekarza i lekarza dentysty z późniejszymi zmianami.
