*Hanna Sobczak-Zagalska
Postępowanie w przypadku wczesnych zmian próchnicowych u 3-letniego dziecka – opis przypadku
The treatment of early caries lesions in a 3-year-old child - a case report
Katedra i Zakład Stomatologii Wieku Rozwojowego, Gdański Uniwersytet Medyczny
Kierownik Katedry i Zakładu: prof. dr hab. Katarzyna Emerich
Summary
Fluoride varnishes are safe, easy to apply and well-accepted by patients. It can be an efficient, non-surgical alternative for the treatment of decay in children. Fluoride varnish leads to heavy remineralisation of the enamel surface and the deposition of calcium fluoride, and subsequent acid attacks will allow fluoride ions to penetrate more deeply into the tooth structure. This method should be recommended as a treatment alternative in non-cavitated caries lesions and as a caries prevention strategy, especially in very young children. The study presents a case of a 3-years old boy with early childhood caries manifested mostly as white spots. The boy was classified as caries high risk and needed an individualized preventive and treatment plan consisting of extensive dental health education, dietary recommendations and extensive use of fluoride not only as a prophylactic agent to prevent further caries, but also to remineralize the white spots.
Wstęp
Współczesne poglądy na temat choroby próchnicowej opierają się na koncepcji, według której do rozwoju procesu próchnicowego dochodzi w warunkach zaburzenia równowagi pomiędzy działaniem czynników patologicznych i ochronnych (1). Do czynników patologicznych zalicza się głównie: bakterie płytki nazębnej produkujące kwasy, ulegające fermentacji węglowodany, a także zaburzenia ilości i jakości śliny. Wśród najważniejszych czynników protekcyjnych wymienia się natomiast: chemiczne ograniczanie ilości bakterii kariogennych, ochronne działanie śliny, odpowiednią dietę oraz dostarczany egzogennie fluor, który obok wapnia i fosforanów jest elementem kluczowym do wystąpienia remineralizacji.
Utrzymanie kariostazy, czyli równowagi pomiędzy demineralizacją a remineralizacją, możliwe jest przede wszystkim dzięki ograniczeniu działania czynników sprzyjających powstawaniu próchnicy, a zwiększeniu tych, które ten proces hamują. W warunkach fizjologicznych ślina jest przesyconym roztworem fosforanów wapnia, dlatego też utracone w przypadku niewielkiej demineralizacji składniki mineralne mogą powrócić do tkanek twardych zęba ze śliny oraz z płynu płytki nazębnej i być ponownie wbudowane w szkliwo. Stąd też remineralizacja definiowana jest jako redepozycja utraconych przez szkliwo minerałów (2). W przypadku braku kontroli czynników patologicznych, a co za tym idzie, ich przewagą nad czynnikami ochronnymi, nie ma możliwości zatrzymania utraty składników mineralnych przez szkliwo, a właściwości śliny do remineralizacji tkanek twardych są niewystarczające (3). Dochodzi wtedy do widocznych klinicznie pierwszych objawów choroby próchnicowej określanych mianem plamy próchnicowej (łac. macula cariosa, ang. spot lesion).
Plama próchnicowa widoczna jest jako biała lub ciemna nieprzezierność, dobrze odgraniczona od zdrowego szkliwa. Histologicznie przedstawia się jako podpowierzchniowa demineralizacja ze zwiększoną porowatością szkliwa (4). Zmiana może być aktywna, prezentując szorstką i nieprzezierną powierzchnię szkliwa, lub gładka i błyszcząca, gdy jest zatrzymana – nieaktywna. Na tym etapie, dzięki sprzyjającym warunkom do remineralizacji, proces ten jest odwracalny. Remineralizacja jako nieinwazyjne leczenie próchnicy odpowiada wymogom stawianym przez koncepcje minimalnie interwencyjnej stomatologii (5) i podlega dwóm fundamentalnym zasadom:
1. Konieczna jest kontrola płytki bakteryjnej przede wszystkim poprzez mechaniczne jej usuwanie.
2. Fluor powinien być stosowany zarówno do zatrzymania obecnych już wczesnych zmian próchnicowych, jak również do ograniczenia powstawania nowych (2).
Opis przypadku
Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
- Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
- Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
- Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.
Opcja #1
24 zł
Wybieram
- dostęp do tego artykułu
- dostęp na 7 dni
uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony
Opcja #2
59 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 30 dni
- najpopularniejsza opcja
Opcja #3
119 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 90 dni
- oszczędzasz 28 zł
Piśmiennictwo
1. Featherstone JDB: Caries Prevention and Reversal Based on the Caries Balance. Pediatr Dent 2006; 28: 128-132. 2. Cury JA, Tenuta LMA: Enamel remineralization: controlling the caries disease or treating early caries lesions? Braz Oral Res 2009; 23 (Spec Iss 1): 23-30. 3. Featherstone JDB: Remineralization, the Natural Caries Repair Process ? The Need for New Approaches. Adv Dent Res 2009; 21: 4-7. 4. Kidd EAM, Fejerskov O: What constitutes dental caries? Histopathology of carious enamel and dentin related to the action of cariogenic biofilms. J Dent Res 2004; 83(1): C35-C38. 5. Holmgren C, Gaucher C, Decerle N, Doméjean S: Minimal intervention dentistry II: part 3. Management of noncavitated (initial) occlusal caries lesions – non-invasive approaches through remineralisation and therapeutic sealants. British Dental Journal 2014; 216: 237-243. 6. Olczak-Kowalczyk D, Jackowska T, Czerwionka-Szaflarska M et al.: Stanowisko polskich ekspertów dotyczące zasad żywienia dzieci i młodzieży w aspekcie zapobiegania chorobie próchnicowej. Nowa Stomatol 2015; 20(2): 81-91. 7. Policy on Early Childhood Caries (ECC): Unique Challenges and Treatment Options. Pediatric Dentistry 2014; 36(6): 53-55. 8. Guidelines on the use of fluoride in children: an EAPD policy document. European Archives of Paediatric Dentistry 2009; 10(3): 129-135. 9. Olczak-Kowalczyk D, Wagner L: Zapobieganie i leczenie choroby próchnicowej u dzieci. Profilaktyka fluorkowa. Wydawnictwo Borgis, Warszawa 2013: 89-90.
