Maria Mielnik-Błaszczak1, Justyna Pietrak2, *Monika Maślanko2, Karolina Wilczyńska2, Karol Jankowski2, Elżbieta Pels3
Porównanie spożycia słodyczy oraz nawyków higienicznych u dzieci mieszkających na terenach wiejskich i miejskich
The sweets intake and hygiene habits comparison between children living in rural and urban regions
1Katedra i Zakład Stomatologii Wieku Rozwojowego, Uniwersytet Medyczny, Lublin
Kierownik Katedry i Zakładu: prof. dr hab. n. med. Maria Mielnik-Błaszczak
2Studia Doktoranckie przy Katedrze i Zakładzie Stomatologii Wieku Rozwojowego, Uniwersytet Medyczny, Lublin
Kierownik Katedry i Zakładu: prof. dr hab. n. med. Maria Mielnik-Błaszczak
3Adiunkt Katedry i Zakładu Stomatologii Wieku Rozwojowego, Uniwersytet Medyczny, Lublin
Kierownik Katedry i Zakładu: prof. dr hab. n. med. Maria Mielnik-Błaszczak
Summary
Introduction. Studies show that parents’ better education, their economic status and dental office proximity have an impact on oral condition of the child. Many studies show that people living in urban areas are more health-conscious, so their children have lower caries prevalence then rural area children. On the other side, there are some publications that claim that rural children state of dental caries is better than ones from the city. It is explained with worst access to highly processed food and the habit of eating meals at home.
Aim. To compare hygiene and dietary habits between rural and urban children.
Material and methods. The survey was conducted in 139 children aged 6-18 years, including 62 people living in rural areas and 77 people living in the city. Questions in the survey included: the child's frequency of sweets consumption, brushing teeth (brushing frequency), and the availability of dental surgery. In case of younger children survey was filled by their parents. The collected data was statistically analyzed (Statistica 9,.0, Statsoft; Pearson chi2 test).
Results. Of the 83 children investigated group, which was 59.71% of the total, sweets were consumed less than 2 times a day. Brushing teeth less than 2 times a day did 21 (37.5%) of children living in rural areas and 22 (30.14%) of children living in urban areas. Only 6 (10.34%) of respondents from rural area, confirmed the presence of a dental practice in school/kindergarten. In the group of respondents living in urban areas 42 (72.41%) of children went to school/kindergarten, where there was no dentist.
Conclusions. 1. Children living in rural areas consume sweets significantly more often than children living in cities. 2. Children living in both rural and urban regions have similar oral hygiene habits. 3. A more frequent consumption of sweets by children living in rural regions and a more difficult access to a dentist’s office in schools can lead to a higher risk of cavities among children living in rural regions when compared to their urban counterparts.
Wstęp
Choroba próchnicowa jest najbardziej rozpowszechnioną chorobą na świecie. Spotyka się ją w każdej szerokości geograficznej, u ludzi w każdym wieku, również u małych dzieci. Uchodzi ona za chorobę zakaźną indukowaną m.in. przez dietę. Głównymi czynnikami choroby próchnicowej są: bakterie próchnicotwórcze skumulowane w płytce nazębnej, substrat w postaci węglowodanów fermentujących, podatność tkanek zębów oraz czas. Ponieważ mechanizmy obronne u małych dzieci dopiero rozwijają się, a tkanki świeżo wyrzniętych zębów – zarówno mlecznych, jak i stałych – nie są jeszcze dostatecznie zmineralizowane, to właśnie ta grupa wiekowa jest najbardziej narażona na powstanie próchnicy o gwałtownym przebiegu, mogącej w krótkim czasie doprowadzić do znacznej utraty tkanek zęba (1-3). W związku z powyższym należy pamiętać, że prawidłowa higiena jamy ustnej, odpowiednia dieta oraz regularna profilaktyka fluorkowa mogą w znaczący sposób zredukować ryzyko rozwoju próchnicy zębów. Zaobserwowano, iż istnieje związek pomiędzy stanem zdrowia jamy ustnej a sytuacją społeczno-ekonomiczną, w jakiej znajduje się człowiek. Badania naukowców wskazują na to, że lepsze wykształcenie, status ekonomiczny rodziców oraz bliższe usytuowanie gabinetu stomatologicznego mogą w znaczący sposób wpłynąć na stan zdrowia jamy ustnej (4, 5). Wiele badań zarówno w Polsce, jak i na świecie dowodzi, że rodzice dzieci z terenów miejskich mają większą świadomość prozdrowotną, w efekcie czego frekwencja próchnicy zębów u ich dzieci jest niższa (6-9). Jednakże dostępne są publikacje, które wskazują na niską frekwencję próchnicy zębów u dzieci z terenów wiejskich, co może być związane z gorszym dostępem do wysoko przetworzonego jedzenia oraz bardziej powszechnym zwyczajem spożywania posiłków w domu (10, 11).
Cel pracy
Celem pracy było porównanie częstości spożywania słodyczy, nawyków higienicznych oraz dostępności gabinetów stomatologicznych wśród dzieci zamieszkujących tereny wiejskie i miejskie.
Materiał i metody
Badaniem ankietowym zostało objętych 139 dzieci w wieku 6-18 lat. Wśród badanych było 62 dzieci zamieszkujących tereny wiejskie województwa lubelskiego i 77 dzieci mieszkających w Lublinie. W badanej grupie średni wiek dzieci na wsi wyniósł 8,96 ± 5,42 roku, a w mieście 6,83 ± 6,29 roku. U młodszych dzieci ankiety wypełniali ich rodzice. Badani byli uczniami losowo wybranych szkół i przedszkoli na terenie województwa lubelskiego. Pytania zawarte w ankiecie dotyczyły: częstości spożycia przez dziecko słodyczy, szczotkowania zębów (częstotliwości szczotkowania) oraz dostępności gabinetu stomatologicznego.
Uzyskane wyniki badań poddano analizie statystycznej (Statistica 9.0, Statsoft). Charakterystykę badanych parametrów przedstawiono przy pomocy liczebności i procentów. Do porównania grup niezależnych zastosowano test chi2 Pearsona, przyjmując poziom istotności p < 0,05.
Wyniki badań i omówienie
Wyniki badań zestawiono na rycinach 1-4.
Ankietowani zostali podzieleni na dwie grupy: dzieci zamieszkujące tereny wiejskie i miejskie. Na rycinie 1 zestawiono wyniki badań dotyczące częstości spożywania słodyczy.
Ryc. 1. Częstość spożywania słodyczy wśród dzieci zamieszkujących tereny wiejskie i miejskie.
Analiza statystyczna wykazała, iż dzieci zamieszkujące tereny wiejskie istotnie statystycznie częściej spożywają słodycze niż dzieci mieszkające na terenach miejskich (chi2 Pearsona = 14,702, p = 0,00013).
Spośród badanej grupy 83 dzieci (59,71%) spożywało słodycze mniej niż 2 razy dziennie. Wśród osób zamieszkujących tereny wiejskie 26 (41,94%) dzieci spożywało słodycze mniej niż 2 razy dziennie, natomiast 36 (58,06%) dzieci 2 i więcej razy dziennie. Wśród dzieci zamieszkujących tereny miejskie 57 (74,03%) dzieci spożywało słodycze mniej niż 2 razy dziennie, natomiast 20 (25,97%) dzieci spożywało słodycze 2 i więcej razy dziennie. Z badań wynika, że większość dzieci zamieszkujących tereny miejskie spożywa słodycze mniej niż 2 razy dziennie. Grupa dzieci zamieszkujących tereny wiejskie częściej spożywa słodycze w porównaniu z dziećmi z miasta.
Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
- Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
- Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
- Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.
Opcja #1
24 zł
Wybieram
- dostęp do tego artykułu
- dostęp na 7 dni
uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony
Opcja #2
59 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 30 dni
- najpopularniejsza opcja
Opcja #3
119 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 90 dni
- oszczędzasz 28 zł
Piśmiennictwo
1. Harris R, Nicoll AD, Adair PM, Pine CM: Risk factors for dental caries in young children: a systematic review of the literature. Community Dent Heal 2004; 21(1): 71-85. 2. Featherstone JDB: The science and practice of caries prevention. J Am Dent Assoc 2000; 131(7): 887-899. 3. van Houte J: Role of microorganisms in caries etiology. J Dent Res 1994; 73(3): 672-681. 4. Ostrowska A: Społeczne czynniki warunkujące zachowania prozdrowotne – bilans dekady. Prom Zdr 2000; 19: 46-65. 5. Pytlak I: Sytuacja społeczno-ekonomiczna rodziny a zdrowie jamy ustnej dzieci. Zdr Publ 2002; 112(3): 334-339. 6. Szmidt M, Barczak K, Buczkowska-Radlińska J: Ocena stanu uzębienia i potrzeb zdrowotnych u dzieci trzyletnich zamieszkałych na terenie województwa zachodniopomorskiego. Porad Stomatol 2011; 11: 498-502. 7. Mello T, Anlunes J, Waldman E, Meio E: Health differentials in rural and urban areas: prevalence of dental caries and malocclusion in Brazilian context. J Epidemiol Community Health 2004; 58: 100. 8. Ohsuka K, Chino N, Nakagaki H et al.: Analysis of risk factors for dental caries in infants: a comparison between urban and rural areas. Environ Health Prev Med 2009; 14(2): 103-110. 9. Małkiewicz K, Kępa J: Występowanie próchnicy i wad zgryzu u młodzieży 15-letniej z województwa mazowieckiego. Dent Med Probl 2003; 40(2): 327-330. 10. Rybarczyk-Townsend E, Lubowiedzka B, Wochna-Sobańska M: Stan uzębienia dzieci 6-letnich w województwie łódzkim w roku 2005. Prz Epidemiol 2007; 61: 593-599. 11. Levin KA, Davies CA, Douglas GV, Pitts NB: Urban-rural differences in dental caries of 5-year old children in Scotland. Soc Sci Med 2010; 71(11): 2020-2027. 12. Bowen WH, Lawrence RA: Comparison of the cariogenicity of cola, honey, cow milk, human milk, and sucrose. Pediatrics 2005; 116(4): 921-926. 13. Clarke M, Locker D, Berall G et al.: Malnourishment in a population of young children with severe early childhood caries. Pediatr Dent 2006; 28(3): 254-259. 14. Ramos-Gomez FJ, Weintraub JA, Gansky SA et al.: Bacterial, behavioral and environmental factors associated with early childhood caries. J Clin Pediatr Dent 2002; 26(2): 165-173. 15. Skeie MS, Espelid I, Skaare AB, Gimmestad A: Caries patterns in an urban preschool population in Norway. Eur J Paediatr Dent 2005; 6(1): 16-22. 16. Bagińska J, Wilczyńska-Borawska M, Stokowska W: Ocena polaryzacji próchnicy zębów stałych u 12-letnich dzieci z województwa podlaskiego. Czas Stomat 2005; 10: 719-722. 17. Jurczak A, Ciepły J, Gregorczyk-Maga I et al.: Frekwencja i intensywność próchnicy u dzieci 6-letnich z rejonu Krakowa. Nowa Stomatol 2013; 4: 160-166. 18. Szczepańska E, Piórkowska K, Niedworok E, Muc-Wierzgoń M: Konsumpcja słodyczy i napojów wysokosłodzonych w aspekcie występowania otyłości na przykładzie dzieci zamieszkujących obszary miejskie i wiejskie. Endokr, Otyłość i Zab Przem Mat 2010; 6(2): 78-84. 19. Jodkowska M, Oblacińska A, Tabak I, Radiukiewicz K: Ocena nierówności w dostępie uczniów do profilaktycznej opieki zdrowotnej. Med Wieku Rozw 2010; 14(2): 179-188.
