*Bartłomiej Iwańczyk1, Marcin Szerszeń2, Jacek Nowak2, Andrzej Chmura3, Andrzej Wojtowicz1
Zespół Eagle’a – przegląd piśmiennictwa
Eagle’s syndrome – literature review
1Zakład Chirurgii Stomatologicznej, Warszawski Uniwersytet Medyczny
Kierownik Zakładu: prof. dr hab. Andrzej Wojtowicz
2Studenckie Koło Naukowe przy Zakładzie Chirurgii Stomatologicznej, Warszawski Uniwersytet Medyczny
Opiekun Koła: dr n. med. Piotr Wesołowski
3Katedra i Klinika Chirurgii Ogólnej i Transplantacyjnej, Warszawski Uniwersytet Medyczny
Kierownik Katedry i Kliniki: prof. dr hab. Andrzej Chmura
Summary
Eagle’s syndrome or elongated styloid process syndrome is a rare condition which occurs due to an elongated temporal styloid process and frequently coexisting stylohyoid ligament calcification. This syndrome is classified by means of W.W. Eagle clinical classification as well as radiological examination (Langlais) or the topography of the end of styloid process (O’Carroll classification). Due to non characteristic and rarely occuring symptoms, defining the frequency of the syndrome among population is difficult. Patients usually present with symptoms such as pain in the ear, throat, unilateral neck pain, and in the area around the tonsillar fossa. The pain is triggered by mouth opening, head rotation or swallowing. Despite that palpation of styloid process during examination is crucial, radiographic analysis is essential to establish diagnosis. Treatment of patients may be preservative or surgical, depending on the type of syndrome and symptoms. Eagle’s syndrome should be taken into consideration notably when patient presents with non-characteristic symptoms concering neck or viscerocranium. Selection of optimal treatment method, despite problematic diagnosis, can ensure accurate therapy of patients with symptomatic elongated styloid process syndrome. This article presents, according to latest literature, current classification, presumed patomechanisms and epidemiology concerning this illness as well as diagnostic and treatment opportunities.
Wstęp
Zespół Eagle’a, czyli zespół przedłużonego wyrostka rylcowatego kości skroniowej, to rzadko występujący zespół chorobowy, którego przyczyną są wydłużony wyrostek rylcowaty oraz często współistniejące zwapnienie więzadła rylcowo-gnykowego. Pierwsze doniesienia na temat wydłużonych wyrostków rylcowatych u zwierząt pochodzą już z XVI wieku (1543 r.) i zostały opisane przez flamandzkiego uczonego – Wesaliusza (1). W 1652 roku przypadek przedłużonego wyrostka rylcowatego u jednego ze swoich pacjentów opisał włoski chirurg Pietro Marchetti z Padui. Pomimo iż Weinlecher i Demachetis niezależnie opisywali objawy spowodowane wydłużonym wyrostkiem rylcowatym w drugiej połowie XIX wieku (1872 r.), dopiero amerykański otolaryngolog Watt Weems Eagle w 1937 roku wyróżnił odrębną jednostkę chorobową związaną z nadmierną długością wyrostków rylcowatych i od jego nazwiska do dzisiejszych czasów jest ona określana jako zespół Eagle’a (2-6). Wyrostek rylcowaty (processus styloideus) to struktura kostna znajdująca się na powierzchni dolnej części skalistej kości skroniowej. Powstający z drugiego łuku skrzelowego (chrząstki Reicherta) wyrostek zbudowany jest niemal wyłącznie z istoty kostnej zbitej, a jego długość fizjologicznie wynosi 20-30 mm. Topograficznie umiejscowiony jest pomiędzy dwiema głównymi arteriami głowy – tętnicą szyjną wewnętrzną i tętnicą szyjną zewnętrzną, doprzednio od wyrostka sutkowatego oraz bocznie od dołka skalistego piramidy kości skroniowej (ryc. 1). Wyróżniamy część bliższą (bębenkową) objętą od przodu blaszką kostną – tzw. pochwą wyrostka rylcowatego, oraz część dalszą – rylcową. Jest on miejscem przyczepu trzech mięśni: rylcowo-gnykowego, rylcowo-językowego i rylcowo-gardłowego, oraz dwóch więzadeł: rylcowo-gnykowego i rylcowo-żuchwowego. Więzadło rylcowo-żuchwowe oddzielające śliniankę przyuszną od podżuchwowej biegnie pomiędzy końcową, przednią powierzchnią wyrostka rylcowatego, a tylnym brzegiem żuchwy w okolicy jej kąta. Więzadło rylcowo-gnykowe rozpięte jest pomiędzy wyrostkiem rylcowatym a rogami mniejszymi kości gnykowej. W okolicy wyrostka rylcowatego biegną nerwy czaszkowe: nerw twarzowy, nerw dodatkowy, nerw błędny oraz nerw językowo-gardłowy (7, 8).
Ryc. 1. Umiejscowienie wyrostka rylcowatego na podstawie czaszki.
Klasyfikacja
Istnieją trzy główne klasyfikacje zespołu Eagle’a. Zaproponowana przez W.W. Eagle’a klasyfikacja kliniczna rozróżnia: postać klasyczną zespołu wyrostka rylcowatego oraz zespół tętnicy szyjnej. Postać klasyczna związana jest z powikłaniami uprzednio wykonanej tonsillektomii. W drugim przypadku, czyli tzw. zespole tętnicy szyjnej, występuje zjawisko mechanicznego drażnienia przez wydłużony wyrostek włókien współczulnych towarzyszących tętnicom szyjnym (2, 9).
Langlais i wsp. zaproponowali podział wykorzystujący zdjęcia radiologiczne i oprócz sytuacji fizjologicznej (ryc. 2) wyróżnili trzy typy zaburzeń wyrostka. Typ 1 – elongated – to uwidocznione wydłużenie wyrostka ponad ogólnie przyjętą wartość maksymalną, tj. 30 mm (ryc. 3). Typ 2 – pseudoarticulated – obrazuje wydłużenie wyrostka podzielonego na dwie części wraz z uwidocznieniem stawu rzekomego (ryc. 4). Typ 3 – segmented – wieloczłonowy wyrostek rylcowaty posiadający 2 lub więcej segmentów (ryc. 5).
Ryc. 2. Normal.
Ryc. 3. Typ I – elongated.
Ryc. 4. Typ II – pseudoarticulated.
Ryc. 5. Typ III – segmented.
Trzecią klasyfikacją jest podział zaproponowany przez O’Carrolla oceniający położenie końca wyrostka rylcowatego w stosunku do otworu żuchwowego. W odmianie A – koniec wyrostka rylcowatego znajduje się powyżej otworu żuchwowego, w odmianie B – koniec wyrostka rylcowatego znajduje się pomiędzy otworem żuchwowym a kątem żuchwy, w odmianie C – koniec wyrostka rylcowatego znajduje się poniżej kąta żuchwy (10-13).
Epidemiologia
Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
- Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
- Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
- Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.
Opcja #1
24 zł
Wybieram
- dostęp do tego artykułu
- dostęp na 7 dni
uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony
Opcja #2
59 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 30 dni
- najpopularniejsza opcja
Opcja #3
119 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 90 dni
- oszczędzasz 28 zł
Piśmiennictwo
1. Fotis D, Mannucci A, Vercellotti G: A possible case of Eagle’s syndrome from an Italian ossuary (Chiavari, GE). Cranio: the journal of craniomandibular practice 2013; 31(1): 61-65. 2. Eagle WW: Elongated styloid process, further observations and a new syndrome. Arch Otolaryngol 1948; 47: 630-640. 3. Czajka M, Szuta M: Zespół przedłużonego wyrostka rylcowatego – opis przypadku. Implantoprotetyka 2007; VIII nr 1-2 (26-27): 43-45. 4. Buono U, Mangone GM, Michelotti A et al.: Surgical Approach to the Stylohyoid Process in Eagle’s Syndrome. J Oral Maxillofac Surg 2005; 63: 714-716. 5. Fini G, Gasparini G, Fillipini F et al.: The long styloid process syndrome or Eagle’s syndrome. J Craniomaxillofac Surg 2000; 28: 123-127. 6. Prasad KC, Kamath MP, Reddy KJM et al.: Elongated styloid process (Eagle’s syndrome): a clinical study. J Oral Maxillofac Surg 2002; 60: 171-175. 7. Bochenek A, Reicher M: Anatomia człowieka. Tom I. Wyd. Lek. PZWL, Warszawa 1999: 347-349. 8. Piagkou M, Anagnostopoulou S, Kouladouros K, Piagkos G: Eagle’s Syndrome: A Review of the Literature. Clinical Anatomy 2009; 22: 545-558. 9. Thun-Szretter K, Jankowska M, Mąkal N, Dowżenko A: Ocena wyrostków rylcowatych na zdjęciach pantomograficznych – doniesienie wstępne. Czas Stomatol 2006; 9: 670-678. 10. Langlais RP, Van Dis ML, Miles DA: Elongated and mineralized stylohyoid ligament complex: A proposed classification and report of a case of Eagle’s syndrome. Oral Surg Oral Med Oral Pathol 1986; 61: 527-532. 11. O’Carroll MK: Calcification in the stylohyoid ligament. Oral Surg Oral Med Oral Pathol 1984; 58: 617-621. 12. Desai VD, Maghu S, Sharma R, Koduri S: Unique asymptomatic long bilateral calcified styloid process: A case report. J Indian Acad Oral Med Radiol 2014; 26: 302-305. 13. Ilgüy M, Ilgüy D, Bayirli N, Güler G: Incidence of the type and calcification patterns in patients with elongated styloid process. Journal of International Medical Research 2005; 33(1): 96-102. 14. Bożyk A, Krawczyk J, Wiktor-Stoma A et al.: Ocena wielkości wyrostka rylcowatego na podstawie badania CBCT. European Journal of Medical Technologies 2014; 1(2): 29-37. 15. Ferrario VF, Sigurta D, Daddona A et al.: Calcification of the stylohyoid ligament: Incidence and morphoquantitative evaluations. Oral Surg Oral Med Oral Pathol 1990; 69: 524-529. 16. Murtagh RD, Caracciolo JT, Fernandez G: CT Findings Associated with Eagle’s Syndrome. American Journal of Neuroradiology 2001; 22(7): 1401-1402. 17. Lahori M, Agrawal P: Eagle’s Syndrome. Guident 2012; 5(9): 22-25. 18. Costantinides F, Vidoni G, Bodin C, Di Lenarda R: Eagle’s syndrome: signs and symptoms. Cranio: the journal of craniomandibular practice 2013; 31(1): 56-60. 19. Murtagh RD, Caracciolo JT, Fernandez G: CT Findings Associated with Eagle’s Syndrome. American Journal of Neuroradiology 2001; 22(7): 1401-1402. 20. Blythe JNStJ, Matthews NS, Connor S: Eagle’s syndrome after fracture of the elongated styloid process. British Journal of Oral and Maxillofacial Surgery 2009; 47(3): 233-235. 21. Klécha A, Hafian H, Devauchelle B, Lefèvre B: A Report of Post-Traumatic Eagle’s Syndrome. International Journal of Oral and Maxillofacial Surgery 2008; 37(10): 970-972. 22. Gokce C, Sisman Y, Sipahioglu M: Styloid Process Elongation or Eagle’s Syndrome: Is There Any Role for Ectopic Calcification? European Journal of Dentistry 2008; 2: 224-228. 23. Politi M, Toro C, Tenani G: A Rare Cause for Cervical Pain: Eagle’s Syndrome. International Journal of Dentistry 2009; 1: 1-3. 24. Iwańczyk B, Nowak J, Szerszeń M et al.: Ektopowe ogniska mineralizacji wyrostka rylcowatego kości skroniowej u pacjentów z zaburzeniami gospodarki wapniowo-fosforanowej. Implants. International Magazine of Oral Implantology 2015; 10(3): 38-45. 25. Iwańczyk B, Nowak J, Szerszeń M et al.: Elongation of the Styloid Process – Eagle Syndrome – Case Reports of Patients on Dialysis. Dent Med Probl 2015; 52(3): 366-370. 26. Konopka T: Leczenie wybranych zespołów bólowych jamy ustnej i twarzy. Polski Przegląd Neurologiczny 2011; 7(1): 31-38. 27. Shankland WE: Anterior throat pain syndromes: Causes for undiagnosed craniofacial pain. Cranio: Journal of Craniomandibular Practice 2010; 28(1): 50-59. 28. Feldman V: Eagle’s Syndrome: a case of symptomatic calcification of the stylohyoid ligaments. The Journal of the Canadian Chiropractic Association 2003; 47(1): 21-27. 29. Baseer M, Alenazy M: Eagle’s syndrome: A rare case of young female. Dental Research Journal 2013; 10(4): 568-570. 30. Różyło-Kalinowska I, Bożyk A, Wiktor A et al.: Badanie CBCT w rozpoznaniu zespołu Eagle’a – opis przypadku. Mag Stom 2013; 5: 100-105. 31. Shankland WE: Anterior Throat Pain Syndromes: Causes for Undiagnosed Craniofacial Pain. Cranio: The Journal Of Craniomandibular & Sleep Practice 2010; 28(1): 50-59. 32. Godden DRP, Adam S, Woodwards RTM: Eagle’s syndrome: An unusual cause of a clicking jaw. British Dental Journal 1999; 186(10): 489-490. 33. Jain D, Chauhan JS, Jain S, Goel G: Elongated Styloid Process: An Unusual Cause of Neck Pain and Difficulty in Swallowing. Journal Of Orofacial Pain 2011; 25(3): 269-271. 34. Savranlar A, Uzun L, Uğur MB, Özer T: Three-dimensional CT of Eagle’s syndrome. Diagn Interv Radiol 2005; 11(4): 206-209. 35. Pushpalatha K, Bhat D: Bilaterally Elongated Styloid Process – A Case Report. Int J Sci Stud 2014; 2(4): 100-102. 36. Shah SP, Praveen NB, Syed V et al.: Elongated Styloid Process: A Retrospective Panoramic Radiographic Study. World Journal of Dentistry 2012; 3: 316-319. 37. Khandelwal S, Hada YS, Harsh A: Eagle’s syndrome – a case report and review of the literature. Saudi Dental Journal 2011; 23(4): 211-215. 38. Jain S, Bansal A, Paul S, Prashar DV: Styloid-stylohyoid syndrome. Annals of Maxillofacial Surgery 2012; 2(1): 66-69. 39. Roopashri G, Vaishali MR, David MP et al.: Evaluation of Elongated Styloid Process on Digital Panoramic Radiographs. Journal of Contemporary Dental Practice 2012; 13(5): 618-622. 40. Migliario M, Lucchina AG, Francone S et al.: Elongated Styloid Process (Eagle’s syndrome) Causing Orofacial Pain. International Journal of Clinical Dentistry 2011; 4(4): 375-381. 41. Hoffmann E, Räder C, Fuhrmann H, Maurer P: Stylo-carotid artery syndrome treated surgically with Piezosurgery: A case report and literature review. Journal of Cranio-Maxillofacial Surgery 2013; 41: 162-166. 42. Sadaksharam J, Singh K: Stylocarotid syndrome: An unusual case report. Contemporary Clinical Dentistry 2012; 3(4): 503-506. 43. Pithon MM: Eagle's syndrome in an orthodontic patient. American Journal of Orthodontics and Dentofacial Orthopedics 2012; 141(1): 113-115. 44. Lindeman P: The elongated styloid process as a cause of throat discomfort. J Laryngol Otol 1985; 99: 500-508.
