Streszczenie
Wstęp. Ropnie przestrzeni głębokich szyi niezmiennie stanowią wyzwanie diagnostyczne i terapeutyczne dla laryngologów dziecięcych. Brak spójności w nazewnictwie polskim względem anglosaskiego dodatkowo komplikuje problem rozpoznania. Szerokie spektrum objawów i skrajnie różna prezentacja kliniczna pacjentów opóźniają wdrożenie odpowiedniego leczenia.
Cel pracy. Celem pracy była analiza wybranych charakterystyk epidemiologicznych oraz klinicznych ropni przestrzeni głębokich szyi u dzieci, takich jak sezonowość zachorowań, trudności diagnostyczne oraz dostępne metod leczenia.
Materiał i metody. Analizą retrospektywną objęto dane uzyskane z dokumentacji medycznej chorych leczonych z powodu zapalenia tkanek głębokich szyi w latach 2013–2018 w Klinice Otolaryngologii Dziecięcej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. W badaniu zwrócono uwagę na wiek i płeć dzieci, metody diagnostyczne, florę bakteryjną posiewu z ropnia, ale szczególnie skoncentrowano się na sezonowości występowania ropni głębokich przestrzeni szyi u dzieci. Wykonano analizę statystyczną, wyznaczając wskaźnik sezonowości dla pozyskanych danych oraz symulację prognozy występowania czynnika dla średniej ruchomej o okresie odniesienia wynoszącym 2 miesiące. W kolejnym kroku przyjęto tezę o dyskretnym rozkładzie jednostajnym danych i wykonano testowanie hipotez statystycznych metodą Monte Carlo przy poziomie ufności α = 1%. Prawdopodobieństwo wystąpienia 9 zachorowań w jednym miesiącu wyznaczono na podstawie rozkładu dwumianowego.
Wyniki. W latach 2013–2018 przyjęto 23 dzieci z ropniem przestrzeni przygardłowej i zagardłowej, z czego dziewięcioro w grudniu. W analizowanej grupie obserwuje się nieznaczną przewagę w liczbie chłopców nad dziewczynkami M:K = 1,3:1. Średni wiek pacjentów wynosił 3 lata i 5 miesięcy. Wszystkie dzieci przed rozpoznaniem ropnia przestrzeni głębokich szyi przeszły infekcję górnych dróg oddechowych. U wszystkich pacjentów stwierdzono powiększone węzły chłonne szyi. Wskaźnik sezonowości dla miesiąca grudnia był ponad 3-krotnie wyższy niż dla marca i wynosił 4,696. Przyjęto hipotezę o dyskretnym jednostajnym rozkładzie danych (H0) przy poziomie ufności α = 1%. Przy pomocy rozkładu jednomianowego uzyskano prawdopodobieństwo wystąpienia 9 przypadków w jednym miesiącu wynoszące P(9) = 0,000141. Stąd odrzucenie H0 następuje z błędem 0,17% < 1%.
Wnioski. W Polsce przyjęcie dziecka z rozpoznaniem ropnia przestrzeni przygardłowej lub zagardłowej jest najbardziej prawdopodobne późną jesienią – w listopadzie i grudniu. Zakażenia ropne tkanek głębokich szyi u dzieci są powikłaniem infekcji górnych dróg oddechowych. Powyższe infekcje są trudne do rozpoznania ze względu na brak patognomonicznych objawów. Leczenie wyłącznie zachowawcze stanowi alternatywę dla drenażu chirurgicznego u pacjentów stabilnych z ropniem małych rozmiarów pod warunkiem normalizacji wykładników stanu zapalnego i poprawie stanu klinicznego pacjenta.

Summary
Introduction. Parapharyngeal abscesses are invariably a diagnostic and therapeutic challenge for pediatric otolaryngologists. The lack of consistency in the Polish nomenclature in relation to the English terms additionally complicates the problem. The wide spectrum of signs and symptoms, as well as an extremely heterogenous clinical presentation of the disease, also delay the implementation of appropriate treatment.
Aim. The aim of the study was to analyze selected epidemiological and clinical characteristics of the parapharyngeal abscesses in children, such as the seasonality in the incidence, diagnostic difficulties, and available treatment methods.
Material and Methods. A retrospective analysis was conducted on data obtained from medical histories of patients treated for deep neck space infections in the years 2013–2018 in the Department of Pediatric Otolaryngology of the Medical University of Warsaw. The study analyzed the age and sex of the children, as well as diagnostic methods and bacterial culture tests of the abscess. Particular attention was drawn to the seasonality in the incidence of the parapharyngeal abscesses in children. A statistical analysis was performed and seasonality index for the data was calculated, and a simulation of the prognosis of the occurrence of the factor for a moving average with a reference period of 2 months was performed. Next, the thesis on the discrete uniform data distribution was adopted, and Monte Carlo method was used for testing of the hypothesis. The significance level was α = 1%. The probability of 9 cases in one month was calculated based on the binomial distribution.
Results. In the years 2013–2018, 23 children with parapharyngeal and retropharyngeal abscesses were admitted to the Department, 9 of which were admitted in December. In the analyzed group, a slight advantage in the number of boys was observed, with the male to female ratio being M:F = 1.3:1. Mean age of the patients was 3 years and 5 months. All the children had undergone an upper respiratory tract infection before being diagnosed with a deep neck space infection. All the patients had enlarged neck lymph nodes. The seasonality index for December was over 3 times higher than for March and accounted 4.696. The hypothesis on the discrete uniform data distribution was adopted (H0). The significance level was α = 1%. Based on monomial distribution, the probability of the occurrence of 9 cases in one month was calculated and amounted P(9) = 0.000141. Hence, the rejection of H0 occurs with an error of 0.17% < 1%.
Conclusions. In Poland, the admission of a child diagnosed with a retropharyngeal or parapharyngeal abscess is most likely in late autumn – in November and December. Purulent deep neck space infections in children are a complication of upper respiratory tract infections. Deep neck space infections are difficult to diagnose due to the lack of pathognomonic signs and symptoms. The conservative treatment is an alternative to the surgical drainage in stable patients with small-size abscesses under the conditions of normalization of inflammatory marker levels and improvement of the general condition of the patient.