© Borgis - Medycyna Rodzinna 2/2002, s. 60-62
Kamil Hozyasz
Alergia na białka mleka krowiego. Rola mieszanek hipoalergicznych (HA) w żywieniu niemowląt
Cow´s milk allergy. Hypoallergenic infant formulas
z Kliniki Pediatrii, Instytutu Matki i Dziecka w Warszawie
Kierownik Kliniki: prof. dr hab. n. med. Andrzej Milanowski
Summary
Proteins involved in cow´s milk allergy are numerous and heterogeneous. Primary prevention through a hypoallergenic diet may reduce the prevalence of food allergy. Breastfeeding and the use of hypoallergenic formulae in infants at increased risk of cow´s milk allergy may be beneficial. Feeding infants with partially hydrolyzed formula appears to supress cow´s milk-specific cellular responses.
W skład 1 litra mleka krowiego wchodzi 30-35 g białka, z czego 20% stanowią proteiny serwatkowe a pozostałe 80% kazeinowe. Wśród białek serwatkowych dominują syntezowane w gruczołach piersiowych globuliny:?b-laktoglobulina i a-laktoglobulina oraz przechodząca z krwi bydlęca surowicza albumina (BSA). Wyróżniane są cztery podstawowe typy białek kazeinowych: aS1, aS2, b i k, kodowanych przez różne geny (tab.1). U chorych z alergią na białko mleka krowiego uczulenie najczęściej dotyczy białek kazeinowych, b-laktoglobuliny i a-laktoglobuliny. U większości pacjentów uczulenie na białka kazeinowe obejmuje wszystkie cztery typy. b-kazeina, pobudzająca wydzielanie dużych ilości swoistych IgE przez podatne osoby, jest obecna także w pokarmie kobiecym i wykazuje 50% homologię sekwencji aminokwasowej. Należy pamiętać, że alergizujące epitopy kazeiny mogą także znajdować się w serwatce. Hydroliza b-kazeiny może wystąpić pod wpływem endogennych enzymów, np. plazminy obecnej w mleku, czego konsekwencją jest powstanie rozpuszczalnych w wodzie N-końcowych fragmentów kazeiny nazywanych poproteolitycznymi peptonami. Białka kazeinowe izolowane z mleka przeżuwaczy (krów, owiec i kóz) wykazują ponad 90% homologię w zakresie budowy, stąd u osób uczulonych na mleko krowie często występują objawy niepożądane także po spożyciu produktów otrzymywanych z mleka koziego i owczego. b-laktoglobulina należy do rodziny białek lipokainowych, stanowiącej źródło licznych alergenów zwierzęcych. Powyższe białko może nie poddawać się trawieniu i być wchłaniane praktycznie w nie zmienionej postaci. Pomimo dużego podobieństwa w budowie pomiędzy bydlęcą i ludzką a-laktoglobuliną, jest ona ważnym alergenem. Proteiny, których zawartość w mleku krowim jest mała, jak BSA, immunoglobuliny i laktoferyna uczulają również do 35-50% chorych (i niekiedy jest to uczulenie na te tylko białka). Badania z ostatnich lat dowodzą, że nie można uznać żadnego z białek wchodzących w skład mleka krowiego za dominujący czynnik, decydujący o alergenności; jednocześnie nie powinno się zapominać o występujących polimorfizmach w zakresie budowy białek oraz zachodzących zmianach w składzie mleka w zależności od fazy laktacji jak i sposobu żywienia krów.
Tabela 1. Skład białek mleka krowiego (wg Josta).
Białka (30-35 g/L) | Stężenie (g/L) | Wielkość cząsteczk i(kilodaltony, kDa) | Liczba aminokwasów w cząsteczce |
SERWATKA (20%) | b-laktoglobulina (10%) | 3-4 | 18,3 | 162 |
a-laktoglobulina (5%) | 1-1,5 | 14,2 | 123 |
BSA* (1%) | 0,1-0,4 | 66,3 | 582 |
immunoglobuliny | (3%) | 0,6-1 | 150 |
laktoferyna (śladowe ilości) | 0,09 | 80 | 703 |
KAZEINA (80%) | aS1-kazeina (32%) | 12-15 | 23,6 | 199 |
aS2-kazeina (10%) | 3-4 | 25,2 | 207 |
b-kazeina (28%) | 9-11 | 24,0 | 209 |
k-kazeina (10%) | 3-4 | 19,0 | 169 |
*Bydlęca surowicza albumina.
W skład mieszanek zawierających białka mleka krowiego poddane intensywnej hydrolizie wchodzą w co najmniej 95% peptydy o wielkości < 1,5 kDa oraz mniej niż 0,5% peptydów > 6 kDa. Formuły HA zawierają od 2 do 18% peptydów o wielkości przekraczającej 6 kDa.
Alergia na białka mleka krowiego występuje u około 1,5-2,8% ogólnej populacji dzieci w wieku 0-2 lat, jednakże stopniowo jej częstość występowania ulega obniżeniu wraz z wiekiem do ok. 0,3% wśród dzieci starszych. Alergia na mleko krowie może również występować u osób dorosłych (częściej wśród kobiet!), przy czym w niektórych populacjach, jak np. w Szwecji sięga 1%.
Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
- Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
- Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
- Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.
Opcja #1
24 zł
Wybieram
- dostęp do tego artykułu
- dostęp na 7 dni
uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony
Opcja #2
59 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 30 dni
- najpopularniejsza opcja
Opcja #3
119 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 90 dni
- oszczędzasz 28 zł
Piśmiennictwo
1. Arshad S.H.: Food allergen avoidance in primary prevention of food allergy. Allergy 2001, 56(Suppl. 67):113-116. 2. Baumgartner M. et al: Controlled trials investigating the use of one partially hydrolyzed whey formula for dietary prevention of atopic manifestations until 60 months of age: an overview using meta-analytical techniques. Nutr Res 1998, 18:1425-1442. 3. Businco L. et al: Hydrolyzed cow´s milk formulae. Allergenicity and use in the treatment and prevention. An ESPACI position paper. Pediatr Allergy Immunol 1993, 4:101-111. 4. de Boissieu D et al: Allergy to intensively hydrolyzed cow milk proteins in infants: idenfication and treatment with an aminoacid-based formula. J Pediatr 1997, 131:744-747. 5. Fukushima Y. et al: Preventive effect of whey hydrolysate formulas for mothers and infants against allergy development in infants for the first 2 years. J Nutr Sci Vitaminol 1997, 43:397-411. 6. Jost R: Physicochemical treatment of food allergens: application to cow´s milk proteins. Nestle Nutr Workshop Ser 1988, 17:399-407. 7. Moriarty K.J. et al: Relative nutritional value of whole protein, hydrolyzed protein and free aminoacids in man. Gut 1985, 26:694-699. 8. Nentwich I. et al: Cow´s milk-specific cellular and humoral immune responses and atopy skin symptoms in infants from atopic families fed a partially (pHF) or extensively (eHF) hydrolyzed infant formula. Allergy 2001, 56:1144-1156. 9. Saarinen K.M., Savilahti E.: Infant feeding as a modulator of allergy development. Current Challenges in Infant Nutrition. Satellite Symposium at the 1st World Congress for Pediatric Gastroenterology, Hepatology & Nutrition. Boston, August 7th 2000. 10. Vanderhoof J.A. et al: Intolerance to protein hydrolisate infant formulas: an underrecognized cause of gastrointestinal symptoms in infants. J Pediatr 1997, 131:741-744. 11. Wal J.M: Structure and function of milk allergens. Allergy 2001, 56(Suppl.67):35-38. 12. Zunin C: Intestinal flora and fecal pH of infants fed with breast milk or a whey hydrolysate formula. Neonatologica 1991, 3:159-166.