© Borgis - Nowa Pediatria 2/2002, s. 110-112
Hanna Szajewska
Kolka niemowlęca – skuteczność różnych metod leczenia
Effectiveness of treatments for infantile colic
z Kliniki Gastroenterologii i Żywienia Dzieci Akademii Medycznej w Warszawie
Kierownik Kliniki: prof. dr hab. n. med. Andrzej Radzikowski
Streszczenie
This papers summarizes the evidences from meta-analyses and randomized double-blind, placebo-controlled trials on efficacy of treatments for infantile colic.
DEFINICJA
Kolkę niemowlęcą rozpoznaje się w przypadku nadmiernego, nie dającego się uspokoić krzyku u zdrowego niemowlęcia. Arbitralnie uznano, że krzyk określa się jako nadmierny, jeżeli spełnia „regułę trzech”: trwa co najmniej 3 godziny dziennie, powtarza się co najmniej 3 razy w tygodniu, w ciągu minimum 3 tygodni (1). Napadom krzyku (płaczu) mogą towarzyszyć takie objawy jak zaczerwienienie twarzy, podkurczanie nóg, oddawanie gazów, trudności z wypróżnianiem. Typowa kolka niemowlęca występuje w godzinach wieczornych. Pojawia się w pierwszych tygodniach życia i zwykle ustępuje samoistnie ok. 4-5 miesiąca życia (2).
ETIOLOGIA
Przyczyny kolki niemowlęcej są niejasne. W piśmiennictwie rozważane są następujące hipotezy: 1. kolka może być skutkiem zaburzeń motoryki przewodu pokarmowego prowadzących do bolesnych skurczów jelit, a wynikających z alergii na białka mleka krowiego, nietolerancji laktozy lub nadmiernego gromadzenia się gazu w przewodzie pokarmowym (3); 2. kolka jako wyraz zaburzeń zachowania, których przyczyną jest nieprawidłowy kontakt emocjonalny rodzica (zwłaszcza matki) z dzieckiem (4); 3. kolka w postaci nadmiernego krzyku jest tylko skrajną postacią normalnego płaczu obserwowanego u większości niemowląt (5); 4. kolka niemowlęca to zaburzenia o różnych przyczynach, które trudno (jeszcze?) zdefiniować i rozróżnić na podstawie obrazu klinicznego (6).
EPIDEMIOLOGIA
Kolka niemowlęca jest jedną z częstszych dolegliwości, z którymi spotyka się lekarz rodzinny lub pediatra. W zależności od przyjętej definicji, sposobu żywienia czy wieku występuje u 3,3-43% niemowląt (7, 8, 9).
POSTĘPOWANIE LECZNICZE
Metod leczenia kolki jelitowej jest bardzo wiele. W niniejszym artykule podsumowano skuteczność różnych sposobów postępowania na podstawie wyników dotychczas opublikowanych dwóch systematycznych przeglądów piśmiennictwa z metaanalizą (10, 11) (okres poszukiwań – od 1966 do 1996 i do 1999 roku) oraz badań z randomizacją wykonanych metodą podwójnie ślepej próby, a opublikowanych po 1999 roku. Zapoznając się z wynikami badań warto pamiętać, że ocena skuteczności leczenia nie jest łatwa ze względu na trudności z obiektywną oceną kolki niemowlęcej.
Leczenie dietetyczne
Hydrolizaty serwatkowe o znacznym stopniu hydrolizy białka
W jedynym badaniu z randomizacją obejmującym 84 niemowlęta w wieku do 6 mż. stwierdzono, że stosowanie hydrolizatów serwatkowych o znacznym stopniu hydrolizy białka znamiennie skraca czas płaczu towarzyszącego kolce niemowlęcej (średnio o 104 min/24 h, 95% przedział ufności [confidence interval CI] 55-155) w grupie eksperymentalnej i o 3 min/24 h (95% CI [-63]-[-67] w grupie kontrolnej) (12).
Hydrolizaty kazeinowe o znacznym stopniu hydrolizy białka
W obu systematycznych przeglądach piśmiennictwa oceniono dwa badania z randomizacją. Podsumowane wyniki wykazały skuteczność hydrolizatów kazeinowych o znacznym stopniu hydrolizy białka w leczeniu kolki niemowlęcej. Jednakże w jednym badaniu łącznej ocenie poddano dwa rodzaje interwencji, tzn. eliminację podstawowych alergenów z diety kobiety karmiącej (mleka krowiego, jaja kurzego, pszenicy, orzechów) i żywienie niemowląt hydrolizatami kazeinowymi o znacznym stopniu hydrolizy białka (13). Stratyfikacja danych nie była możliwa. W drugim zaś badaniu liczebność grupy była bardzo mała (14).
Preparaty sojowe
W obu systematycznych przeglądach piśmiennictwa ocenie poddano trzy badania z randomizacją. Wykazano skuteczność preparatów sojowych, ale tylko jeżeli nie uwzględniano wiarygodności badania. Analiza badań wiarygodnych metodologicznie nie wykazała ich skuteczności. Zgodnie z wytycznymi postępowania Amerykańskiej Akademii Pediatrii stosowanie preparatów sojowych w kolce niemowlęcej jest nieuzasadnione (15).
Preparaty ubogolaktozowe
Na podstawie wyników dwóch systematycznych przeglądów piśmiennictwa, w których przeanalizowano dwa badania oraz jednego (16) nie uwzględnionego w nich, nie ma podstaw do uznania skuteczności preparatów ubogolaktozowych w leczeniu kolki niemowlęcej. Jedną z wad badań była niewielka liczba objętych nimi niemowląt (łącznie w trzech badaniach – 25).
Sacharoza
Jak dotychczas tylko w jednym badaniu z randomizacją, wykonanym metodą naprzemiennoległą, oceniono skuteczność 12% roztworu sacharozy. Według oceny rodziców kolka ustąpiła u 12/19 (63%) niemowląt otrzymujących sacharozę w porównaniu 1/19 (5%) otrzymującym placebo (ryzyko względne [relative risk RR] 12 (95% CI 2,4-69; liczba pacjnetów, których należy poddać leczeniu (number needed to treat NNT) 2 (95% CI 2-4) (17). Aby ocenić rzeczywistą skuteczność stosowania sacharozy konieczne są dalsze badania obejmujące większe grupy niemowląt.
Herbatki ziołowe
Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
- Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
- Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
- Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.
Opcja #1
24 zł
Wybieram
- dostęp do tego artykułu
- dostęp na 7 dni
uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony
Opcja #2
59 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 30 dni
- najpopularniejsza opcja
Opcja #3
119 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 90 dni
- oszczędzasz 28 zł
Piśmiennictwo
1. Wessel M.A. et al.: Paroxysmal fussing in infancy, sometimes called „colic”. Pediatrics 1954, 14:421-34. 2. Illingworth R.S.: Infantile colic revisited. Arch. Dis. Child. 1985, 60:981-85. 3. Miller A.R., Barr R.G.: Infantile colic. Is it a gut issue? Pediatr. Clin. North. Am. 1991, 38:1407-23. 4. Carrey W.B.: Colic – primary excessive crying as an infant-environment interaction. Pediatr. Clin. North Am. 1984, 31:993-1005. 5. Barr R.G.: Colic and gas. In: Walker W.A., Durie P.R., Hamilton J.R., eds. Pediatric gastrointestinal disease: pathophysiology, diagnosis and management. Philadelphia: Decker, 1991, 55-61. 6. Treem W.R.: Infant colic. A pediatric gastroenterologist´s perspective. Pediatr. Clin. North Am. 1994, 41:1121-1138. 7. Canivet C. et al.: Infantile colic – less common than previously estimated? Acta Paediatr. 1996, 85:454-8. 8. Lucas A. et al.: Crying, fussing and colic behaviour in breast and bottle-fed infants. Early Human Development 1998, 53:9-19. 9. Lucassen P.L. et al.: Systematic review of the occurrence of infantile colic in the community. Arch. Dis. Child. 2001, 84:398-403. 10. Lucassen P.L.B. et al.: Effectiveness of treatments for infantile colic: a systematic review. BMJ 1998, 316:1563-9. 11. Garrison M., Christakis D.: A systematic review of treatments for infant colic. Pediatrics 2000, 106:184-90. 12. Lucassen P. et al.: Infantile Colic: Crying Time Reduction With a Whey Hydrolysate: A Double-Blind, Randomized, Placebo-Controlled Trial Pediatrics 2000, 106:1349-54. 13. Forsyth B.W.C.: Colic and the effect of changing formulas: a double-blind, multiple-crossover study. J. Pediatr. 1989, 115:521-26. 14. Hill D.J. et al.: A low allergen diet is a significant intervention in infantile colic: results of a community-based study. J. Allergy Clin. Immunol. 1995, 96:886-92. 15. American Academy of Pediatrics, Committee on Nutrition. Soy protein formulas: recommendations for use in infant feeding. Pediatrics 1998, 101:148-53. 16. Kearney P.J. et al.: A trial of lactase in the management of infant colic. J. Hum. Nutrition Dietetics 1998, 11:281-85. 17. Markestad T.: Use of sucrose as a treatment for infant colic. Arch. Dis. Child. 1997, 76:356-8. 18. Weizman Z. et al.: Efficacy of herbal tea in infantile colic. J. Pediatr. 1993, 122:650-2. 19. Sehti K.S., Sehti J.K.: Simethicone in the management of infantile colic. Practitioner 1988, 232:508.
