Ponad 7000 publikacji medycznych!
Statystyki za 2021 rok:
odsłony: 8 805 378
Artykuły w Czytelni Medycznej o SARS-CoV-2/Covid-19

Poniżej zamieściliśmy fragment artykułu. Informacja nt. dostępu do pełnej treści artykułu
© Borgis - Postępy Nauk Medycznych 4/2006, s. 144-148
*Michał Sobstyl
Subiektywna i obiektywna ocena jakości życia po jednostronnej talamotomii u chorych z drżenną postacią choroby Parkinsona
Subjective and objective quality of life assessment in tremor dominant Parkinson´s disease patients after unilateral thalamotomy
Klinika Neurochirurgii i Urazów Ośrodkowego Układu Nerwowego Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego w Warszawie
Kierownik Kliniki: prof. dr hab. n. med. Mirosław Ząbek
Streszczenie
Wstęp: Celem niniejszej pracy była subiektywna i obiektywna ocena jakości życia u chorych z drżenną postacią choroby Parkinsona (ch.P.) poddanych jednostronnej stereotaktycznej talamotomii.
Materiał i metody: Badanie objęło grupę 32 chorych z drżenną idiopatyczną postacią ch.P. W grupie tej było 21 (65,6%) mężczyzn i 11 (34,4%) kobiet. Kierując się obrazem klinicznym ch.P. wykonano 18 (56,2%) talamotomii lewostronnych i 14 (43,7%) talamotomii prawostronnych. U żadnego operowanego nie przeprowadzono retalamotomii. Subiektywną jakość życia chorych oceniono w oparciu o kwestionariusz ch.P. (Parkinson´s Disease Questionnaire PDQ – 39), a obiektywną jakość życia oceniono w oparciu o część II aktywności życia codziennego (Activities of Daily Living – ADL) Ujednoliconej Skali Oceny Choroby Parkinsona (Unified Parkinson´s Disease Rating Scale – UPDRS). Objawy motoryczne (patognomoniczne) ch.P. zarówno przeciwstronnie jak i tożstronnie do operacji oceniono w oparciu o poszczególne punkty części III UPDRS. Chorych w przebiegu pooperacyjnym oceniano w fazie "off" w 3, 12, i 24 miesiące po stereotaktycznej talamotomii według wyżej wymienionych testów klinicznej oceny ch.P.
Wyniki: W obecnym badaniu odnotowano 35,4% subiektywną poprawę jakości życia w zakresie sprawności ruchowej, 34,9% poprawę jakości życia w zakresie czynności dnia codziennego i 34,3% poprawę zmniejszenia poczucia napiętnowania. Pozostałe zakresy jakości życia według PDQ – 39 nie uległy poprawie po talamotomii. Średnia ogólna subiektywna ocena jakości życia leczonych wykazała 21,1% poprawę. Natomiast obiektywna ocena jakości życia chorych w oparciu o część II ADL UPDRS po jednostronnej talamotomii wynosiła aż 48,8% w stosunku do wartości przedoperacyjnych.
Wnioski: Obiektywna poprawa jakości życia chorych dokonana przez badającego przewyższa, co najmniej dwukrotnie subiektywną samoocenę jakości życia dokonaną przez operowanych przy użyciu kwestionariusza ch.P. /PDQ 39/.
Summary
Introduction: The aim of this study was to assess subjectively and objectively the patient´s quality of life in tremor dominant Parkinson´s disease (PD) after unilateral stereotactic thalamotomy.
Material and method: The study population consisted of 32 parkinsonian patients with tremor dominant idiopathic PD. There were 21 (65,6%) man and 11 (34,4%) women. According to clinical picture 18 left-sided (56,2%) and 14 right-sided (43,7%) thalamotomies were performed. There were no rethalamotomies. Subjective quality of life was assessed due to the Parkinson´s Disease Questionnaire (PDQ – 39), and objective quality of life assessment was performed due to the Part II of Activities of Daily Living (ADL) of the Unified Parkinson´s Disease Rating Scale (UPDRS). Motor symptoms of PD were studied contralateraly and ipsitaleraly to the operation side according to the Motor Examination Part III of the UPDRS. The patients were assessed before operation in off state, and 3, 12 and 24 months after stereotactic thalamotomy according to clinical rating scales.
Results: After thalamotomy mobility scores were improved by 35,4%, activities of daily living scores by 34,9%, and stigma scores by 34,3% when compared to preoperative scores. Other items of PDQ-39 were not improved after surgery. The mean index of the PDQ – 39 was improved by 21,1%. The objective quality of life assessment according to the Part II of the UPDRS was improved by 48,8% when compared to the preoperative value.
Conclusions: The objective quality of life improvement performed by the examinator exceedes more than twice, the subjective selt-assessment of the quality of life when performed by operated patients according to the PDQ-39.



Wstęp
Częstość występowania ch.P. w populacji ogólnej szacuje się na 84 do 167 przypadków na 100 000 tysięcy mieszkańców, a zachorowalność od 5 do 24 przypadków w ciągu roku (1). Tak więc w Polsce na ch.P. cierpi od 60 do 80 tysięcy osób, a corocznie należy spodziwać się do 4 do 6 tysięcy nowych zachorowań.
U 60-70% pacjentów pierwszym objawem ch.P. jest jednostronne drżenie spoczynkowe. Drżenie parkinsonowskie w przeciwieństwie do innych objawów ch.P. jak spowolnienie ruchowe i sztywność mięśniowa nie poddaje się dobrej kontroli farmakologicznej preparatami lewodopy (2). Dodatkowym i poważnym ograniczeniem stosowania preparatów lewodopy jest możliwość nasilenia komponentu posturalno-kinetycznego drżenia parkinsonowskiego (3). Całość sprawia, że chorzy z drżenną postacią ch.P. często nie mają możliwości pomocy, która poprawiałaby ich jakość życia. Leki, bowiem często są nieskuteczne, ich efekt działania może być przemijający i leczenie wzmagać może inne niż spoczynkowe rodzaje drżenia.
Szacuje się, że na drżenną postać choroby cierpi zaledwie od 10 do 15% ogółu pacjentów z ch.P., co sprawia, że prace na ten temat przeprowadzane są na małych grupach chorych (1).
Znacznie nasilone drżenie może stać się przyczyną inwalidztwa chorego, uniemożliwiając wykonywanie prostych aktywności życia codziennego. Nawet drżenie o niedużej amplitudzie upośledzające wykonywanie precyzyjnych ruchów może stać się przyczyną niemożliwości wykonywania zawodu w takich grupach jak: muzycy, artyści, chirurdzy. Drżenie parkinsonowskie może w znaczący sposób upośledzać jakość życia osób nim dotkniętych. Leczenie operacyjne (selektywna talamotomia) drżenia podejmuje się przy braku skuteczności farmakoterapii lub pojawieniu się poważnych objawów niepożądanych wynikających z takiego leczenia (4, 5).
Jak do tej pory większość badaczy skupiała swoją uwagę wyłącznie na ocenie wpływu talamotomii na motoryczne objawy ch.P., takie jak drżenie spoczynkowe, sztywność mięśniowa i objawy bradykinetyczne – pomijając całkowicie ocenę wpływu takiego leczenia na jakość życia operowanych. Jeśli dokonywano tego w nielicznych doniesieniach, to posługiwano się do przeprowadzenia takiej oceny skalami obiektywnymi, które nie oddawały rzeczywistej, czyli subiektywnej oceny (6).
Subiektywne badanie jakości życia jest jedynym, które pozwala poznać indywidualną ocenę chorego odnośnie wpływu choroby i jej leczenia na stan jego zdrowia. Ponadto badanie jakości życia stanowi zupełnie nowe podejście do oceny skuteczności leczenia i wyznaczania nowych celów postępowania z chorym, co ma szczególne znaczenie w przypadku chorób przewlekłych, jaką jest ch.P. (7).
Najczęściej stosowaną skalą oceny aktywności życia codziennego, czyli jakości życia chorych z idiopatyczną postacią ch.P., jest część II UPDRS. Aktywności życia codziennego oceniane są tu przez badającego, a zatem jest to próba obiektywnej oceny skuteczności leczenia farmakologicznego bądź operacyjnego ch.P. Poprawa jakości życia chorych wykazywana w takiej ocenie, nie zawsze oddaje rzeczywistą subiektywną poprawę lub jej brak, odczuwaną przez chorych. Dlatego niezwykle istotne znaczenie do oceny skuteczności leczenia operacyjnego ch.P. jest uwzględnienie subiektywnej oceny jakości życia chorych. Taką subiektywną skalą, która cechuje się sprawdzoną czułością, swoistością i powtarzalnością jest kwestionariusz ch.P. (8, 9). Kwestionariusz ten wypełniany jest przez samych chorych bez obecności badającego, co gwarantuje wiarygodność badania.
Kompleksowa ocena chorych z ch.P. tzn: objawów motorycznych w połączeniu z subiektywną i obiektywną oceną jakości życia po operacji pozwala dokładnie określić wpływ selektywnej talamotomii na stan kondycji fizycznej, społecznej i emocjonalnej leczonych.
Materiał i Metody
Badanie objęło grupę 32 chorych z drżenną idiopatyczną postacią ch.P. W grupie tej było 21 (65,6 %) mężczyzn i 11 (34,4%) kobiet. Średni wiek zachorowania wśród operowanych chorych wynosił 53,7 lat (SD=5,97; zakres 41,2-62,3 lat). Średni czas trwania objawów ch.P. od rozpoznania do przeprowadzenia operacji wynosił 8,1 lat (SD=3,38, zakres 3,8-15,8 lat). Średni wiek chorych w momencie operacji wynosił 61,8 lat (SD=5,43; zakres 50,1-71,1 lat). Wszyscy chorzy zakwalifikowani do operacji przyjmowali preparaty lewodopy w średniej dawce dobowej 664,06 (SD=262,2; zakres 400-1400 mg). Do leczenia operacyjnego kwalifikowano pacjentów z idiopatyczną, drżenną postacią ch.P., u których leczenie farmakologiczne nie kontrolowało w zadowalający sposób drżenia. Byli to pacjenci, z co najmniej 4-5 letnim wywiadem chorobowym i wyraźną lateralizacją objawów. Kierując się obrazem klinicznym ch.P. wykonano 18 (56,2%) talamotomii lewostronnych i 14 (43,7%) talamotomii prawostronnych. U żadnego operowanego nie przeprowadzono retalamotomii. Subiektywną jakość życia chorych oceniono w oparciu o kwestionariusz ch.P., a obiektywną jakość życia w oparciu o część II UPDRS. Stopień klinicznego zaawansowania ch.P. oceniono na podstawie skali Hoehn i Yahr´a w fazie „off”. Stopień uzależnienia chorego od otoczenia oceniono na podstawie skali Schwab i England´a. Objawy motoryczne (patognomoniczne) ch.P. zarówno przeciwstronnie jak i tożstronnie do operacji oceniono w oparciu o poszczególne punkty części III UPDRS. Powikłania dopaterapii oceniono w oparciu o poszczególne punkty części IV UPDRS. Chorych w przebiegu pooperacyjnym oceniano w fazie „off” w 3, 12, i 24 miesiące po stereotaktycznej talamotomii według wyżej wymienionych testów klinicznej oceny ch.P. Dobowe przedoperacyjne dawki lewodopy zostały porównane do dobowych dawek w 24 miesiące po talamotomii. Do oceny istotności różnic pomiędzy pomiarem przedoperacyjnym i pomiarami w kolejnych miesiącach pooperacyjnej obserwacji według UPDRS i kwestionariusza ch.P. zastosowano nieparametryczny test znaków rangowych Wilcoxona dla prób zależnych. Normalność rozkładu danych w badanych grupach sprawdzono za pomocą testu Kołmogorowa-Smirnowa. Jako kryterium wiarygodności wyników przyjęto wartość prawdopodobieństwa p<0,05. Analizę danych wykonano za pomocą komputerowego pakietu statystycznego SPSS 8.0 L.
Wyniki

Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
  • Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
  • Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
  • Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.

Opcja #1

24

Wybieram
  • dostęp do tego artykułu
  • dostęp na 7 dni

uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony

Opcja #2

59

Wybieram
  • dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
  • dostęp na 30 dni
  • najpopularniejsza opcja

Opcja #3

119

Wybieram
  • dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
  • dostęp na 90 dni
  • oszczędzasz 28 zł
Piśmiennictwo
1. Golbe LI. Epidemiology of movement disorders. In: Jankovic J, Tolosa E, editors. Parkinson´s disease and Movement disorders Thirds ed. Baltimore Maryland: Lippincott Williams and Wilkinns; 1998. p. 119-132.
2. Deuschl G, Krack P. Tremors: Differential Diagnosis, Neurophysiology, and Pharmacology. In: JankovicJ, Tolosa E, editors. Parkinson´s disease and Movement disorders Thirds ed. Baltimore Maryland: Lippincott Williams and Wilkinns; 1998. p. 419-453.
3. Deuschl G, Koester B. Diagnose und Behandlung des Tremors. In: Conrad B, Ceballos-Baumann AO, editors. Bewegungsstoerungen in der Neurologie. Stuttgart: Thieme Verlag; 1996. p. 222-253.
4. Fox MW, Ahlskog E, Kelly PJ. Stereotactic ventrolateralis thalamotomy for medically refractory tremor in post-levodopa era in Parkinson´s disease patients. J Neurosurg 1991;75: 723-730.
5. Goldman MS, Ahlskog E, Kelly P. The symptomatic and functional outcome of stereotactic ventralis lateralis thalamotomy for intention tremor. J. Neurosurg 1992;77:223-229.
6. Kelly PJ, Gillingham FJ. The long-term results of stereotactic surgery and L-dopa therapy in patients with Parkinson´s disease. J Neurosurg 1980;53:332-337.
7. Karlsen K, Larsen J, Tandberd E. Influence of clinical and demographic variables on quality of life in patients with Parkinson´s disease. J Neurol Neurosurg Psychiatr 1999;66:431-435.
8. Jenkinson C, Fitzpatrick R, Peto V. The Parkinson´s Disease Questionnaire (PDQ-39): development and validation of the Parkinson´s disease summary index score. Age and Ageing 1997;26:353-357.
9. Jenkinson C, Fitzpatrick R, Peto V. The Parkinson´s disease questionnaire. User manual for the PDQ - 39, PDQ – 8 and PDQ Summary Index. Health Services Research Unit, Oxford 1998:45-50.
10. Sławek J, Derejko M. Częstość występowania depresji w chorobie Parkinsona. Neur Neurochirur Pol 2002;36:Supl. 2, 406.
11. Schrag A, Jahanshabi M, Quinn N.: What contributes to quality of life in patients with Parkinson´s disease´ J Neurol Neurosurg Psychiatr 2000;69:308-312.
12. Michałowska M, Fiszer U, Krygowska-Wajs A. Jakość życia osób z chorobą Parkinsona. Neur. Neurochirurg. Pol. 2002;36;Supl.2, 310-.
13. Tasker R, Siqueira P, Hawrylyshyn P, Organ L. What happened to Vim thalamotomy for Parkinson´s disease´ Appl Neurophysiol 1983;46:68-83.
14. Wester K, Hauglie-Hanssen E. Stereotaxic thalamotomy-expierences from the levodopa era. J Neurol Neurosurg Psychiatr 1990;53:427-430.
15. Gray A, McNamara I, Aziz T. Quality of life outcomes following surgical treatment of Parkinson´s disease. Mov Disorders 2002;17:68-75.
16. Valalik I, Sagi S, Solymosi D, Julow J. CT-guided unilateral thalamotomy with macroelectrode mapping for the treatment of Parkinson´s disease. Acta Neurochir Wien 2001;143:1019-1030.
otrzymano: 2006-03-15
zaakceptowano do druku: 2006-05-12

Adres do korespondencji:
*Michał Sobstyl
Klinika Neurochirurgii i Urazów Układu Nerwowego CMKP
Wojewódzki Szpital Bródnowski SPZOZ
ul. Kondratowicza 8, 03-242 Warszawa
tel. 022 326-58-14
e-mail: mrsob@op.pl

Postępy Nauk Medycznych 4/2006
Strona internetowa czasopisma Postępy Nauk Medycznych