Ponad 7000 publikacji medycznych!
Statystyki za 2021 rok:
odsłony: 8 805 378
Artykuły w Czytelni Medycznej o SARS-CoV-2/Covid-19

Poniżej zamieściliśmy fragment artykułu. Informacja nt. dostępu do pełnej treści artykułu
© Borgis - Anestezjologia Intensywna Terapia 2/2007, s. 85-89
*Barbara Pieniążek1, Stefan Rachwał1, Andrzej Kübler2
Wykorzystanie oceny stopnia niepokoju i oczekiwań przedoperacyjnych oraz akceptacji przebiegu pooperacyjnego dla oszacowania jakości usług anestezjologicznych
Quality assessment of anaesthesia care using perioperative patient satisfaction
1Oddział Anestezjologii Szpitala Powiatowego ZOZ w Łańcucie
kierownik: lek. med. S. Rachwał
2Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii AM we Wrocławiu
kierownik: prof. dr hab. n. med. A. Kübler
Summary
Background. In order to gauge the quality of anaesthetic services, we have assessed patients´ preoperative anxiety, expectations levels and satisfaction.
Methods. Fifty-six adult patients, of both sexes, undergoing various surgical, orthopaedic and gynaecologic procedures completed the Amsterdam Preoperative Anxiety and Information Scale (APAIS) and the Quality of Recovery (QoR) Score questionnaires. Postoperative pain was scored using a Visual Analogue Scale (VAS). The following parameters were analyzed: extension of surgery, sex, age, previous anaesthetic experiences, and postoperative pain level.
Results. Women and elderly patients and those having more extensive surgery were more anxious and required detailed information, when compared to other groups. Patients who had undergone large operations and those with higher pain scores had lower satisfaction levels.
Conclusion. The APAIS the QoR scores proved to be useful for assessment of the needs of patients, and for identification of groups requiring more assistance from the anaesthesia service.



W ciągu ostatnich lat w instytucjach związanych z opieką zdrowotną rozpoczęto wprowadzanie różnorodnych procedur zapewniających wzrost jakości świadczonych usług medycznych. Głównym powodem podejmowania działań w tym zakresie są [1, 2]: 1) dążenie do poprawy jakości własnych świadczeń, 2) próba lepszego wykorzystania własnych zasobów materialnych i ludzkich, 3) obawa, że mechanizmy finansowe nastawione jedynie na wydajność (np. obniżanie kosztów) mogą negatywnie wpłynąć na jakość świadczonych usług, 4) proces akredytacji szpitali, 5) rosnące wymagania chorych.
Badania nad doborem właściwych miar pozwalających na ocenę stopnia zadowolenia chorych prowadzone są już od ponad 10 lat [3, 4, 5]. Zasadniczymi kryteriami oceny jakości pracy anestezjologów są: bezpieczeństwo podczas zabiegu i zadowolenie chorych. Bezpieczeństwo znieczulenia oceniane jest przy pomocy takich obiektywnych parametrów epidemiologicznych jak umieralność i zachorowalność. Zadowolenie chorego należy zdefiniować jako reakcję chorego na udzieloną mu usługę anestezjologiczną i może być ono wyrażone współczynnikiem zgodności oczekiwań chorego w stosunku do standardu opieki, jaki jest mu oferowany [3, 6, 7]. Podstawowe problemy związane z oceną przez chorych własnej satysfakcji wynikają z braku szeroko akceptowanych definicji i metod analizy jakości opieki okołooperacyjnej [4, 8]. W celu uzyskania wiarygodnej opinii chorego stosuje się najczęściej metodę wywiadu lub ankietę. Przykładem tego typu ankiety przedoperacyjnej może być Amsterdamska Skala Lęku Przedoperacyjnego i Zapotrzebowania na Informacje (APAIS – Amsterdam Preoperative Anxiety and Information Scale) [9] i Ankieta Jakości Powrotu do Zdrowia po Znieczuleniu (QoR – Quality of Recovery Score) [10].
Celem niniejszej pracy było wskazanie zależności występujących pomiędzy poziomem zadowolenia chorych a różnymi czynnikami mającymi wpływ na przebieg leczenia w okresie przed- i pooperacyjnym, w tym ustalenie poziomu niepokoju chorego związanego z planowanym znieczuleniem i operacją oraz uzyskanie odpowiedzi na pytanie, w jakim stopniu planowane leczenie absorbuje chorego. Ponadto, podjęta została próba określenia czynników, mających wpływ na samopoczucie chorego w okresie pooperacyjnym.
Metodyka
Badaniami ankietowymi objęto chorych szpitala powiatowego w Łańcucie, zakwalifikowanych do operacji z zakresu chirurgii, ortopedii i ginekologii. Wzięły w nim udział osoby powyżej 18 roku życia należące do I, II i III grupy stanu fizycznego wg ASA. Z badania wyłączono chorych, którzy nie wyrazili zgody na udział w badaniach, nie byli zdolni do udzielenia odpowiedzi na pytania zadane pisemnie lub ustnie, uzależnionych od alkoholu lub środków odurzających oraz chorych psychicznie. Na przeprowadzenie badań uzyskano zgodę Komisji Bioetyki Okręgowej Izby Lekarskiej w Rzeszowie. Wszyscy chorzy przed przeprowadzeniem badań otrzymali informację o ich przebiegu i wyrazili na nią pisemną zgodę.
W trakcie wizyty przedoperacyjnej chorzy proszeni byli o wypełnienie ankiety przedoperacyjnej, a po zabiegu wypełniali ankietę pooperacyjną oraz pooperacyjny kwestionariusz anestezjologiczny. Dokonywano również oceny intensywności bólu posługując się wizualną skalą analogową (VAS). Czas, po którym zwracano się do chorych o udzielenie odpowiedzi na pytania umieszczone w ankiecie dotyczącej okresu pooperacyjnego był różny i zależał od rozległości zabiegu. W ustalaniu tego czasu wykorzystano podział zabiegów ze względu na rozległość i stopień uszkodzenia tkanek na „małe”, „średnie” i „rozległe” (tab. I) [11].
Tab. I. Podział zabiegów ze względu na rozległość i stopień uszkodzenia tkanek (wg 11)
Zabiegi małeoperacje żylaków kończyn dolnych, wycięcie guza sutka, wycięcie zmian powłok, diagnostyczne pobranie węzłów chłonnych, drobne zabiegi okolicy krocza, zespolenie rzepki, zespolenie więzozrostu barkowo-obojczykowego, zeszycie ścięgien palców, plastyka szyjki macicy
Zabiegi średnielaparoskopowe wycięcie pęcherzyka żółciowego, plastyka przepukliny pachwinowej, wycięcie macicy, plastyka pochwy, zespolenie złamania kości kończyny górnej lub podudzia, wycięcie wyrostka robaczkowego, wycięcie tarczycy
Zabiegi dużeresekcja żołądka, częściowe wycięcie jelita cienkiego lub grubego, wycięcie pęcherzyka żółciowego, operacje przepukliny trzewnej olbrzymiej, usunięcie macicy z przydatkami, zespolenie złamania kości udowej, laparotomia z powodu niedrożności
Chorzy po małych zabiegach proszeni byli o odpowiedź w ciągu doby po zakończeniu znieczulenia, chorzy po operacjach o średniej rozległości w pierwszej/drugiej dobie pooperacyjnej, a chorzy po operacjach rozległych w drugiej/czwartej dobie po zabiegu. Chorych podzielono na 3 grupy wiekowe: 19-30 lat, 31-60 lat i powyżej 61 roku życia.
Jako ankietę przedoperacyjną wykorzystano ankietę APAIS (tab. II). Wypełniając kwestionariusz ankiety chory udzielał odpowiedzi na 6 pytań. Dla oceny statystycznej odpowiedzi zostały zgrupowane w 2 rozłączne zbiory: zbiór A zawierał odpowiedzi na pytania nr 1, 2, 4, 5 i miał na celu ustalenie poziomu niepokoju chorego związanego ze znieczuleniem i operacją, zbiór B zawierał odpowiedzi na pytania nr 3 i 6 i dotyczył oczekiwań chorego odnośnie informacji na temat operacji i znieczulenia.
Tab. II. Ankieta przedoperacyjna APAIS
 Wcale?
?
?
?
Trochę?
?
?
?
Bardzo (maksymalnie)Nie mam zdania, nie dotyczy
12345-
1.Niepokoję się znieczuleniem do zabiegu (narkozą)
2.Nieustannie myślę o znieczuleniu do zabiegu (narkozie)
3.Chciałbym dowiedzieć się jak najwięcej o znieczuleniu (narkozie)
4.Niepokoję się zabiegiem
5.Nieustannie myślę o zabiegu
6.Chciałbym dowiedzieć się jak najwięcej o zabiegu
Sposób wypełnienia ankiety:
samodzielnie [ ] z pomocą prowadzącego badania [ ]
W okresie pooperacyjnym wykorzystano zmodyfikowaną ankietę QoR (tab. III): 3-stopniową skalę oceny poszerzono do 5 stopni w oparciu o doniesienia uznające za optymalne ankiety z większą liczbą dopuszczalnych odpowiedzi [12, 13].
Tab. III. Ankieta pooperacyjna QoR
 Wcale?
?
?
?
Czasem/w pewnym stopniu?
?
?
?
Cały czasNie mam zdania, nie dotyczy
12345-
Waga odpowiedzi0,00,51,01,52,0-
1.Czułem/czułam się ogólnie dobrze
2.Miałem/łam wsparcie od innych (zwłaszcza lekarzyi pielęgniarek)
3.Rozumiałem polecenia i rady, nie byłem zdezorientowany
4.Byłem w stanie bez pomocy zadbać o higienę osobistą
5.Byłem w stanie oddać mocz; nie miałem problemów z pracą jelit
6.Byłem w stanie swobodnie oddychać
7.Nie odczuwałem ogólnych dolegliwości bólowych, np. bólu głowy, pleców, mięśni
8.Nie miałem nudności, odruchów wymiotnych; nie wymiotowałem
9.Nie miałem ciągłego umiarkowanego bólu ani silnych bólów związanych z zabiegiem
Sposób wypełnienia ankiety: samodzielnie [ ] z pomocą prowadzącego badania [ ]
Do statystycznej oceny wyników przeprowadzonych badań ankietowych wykorzystano arkusz kalkulacyjny Open Office Calc, znajdujący się w pakiecie Open Office.pl. Dla oceny zmienności różnic pomiędzy uśrednionymi wartościami odpowiedzi obliczono wartości średnie i odchylenia standardowe oraz przeprowadzono analizę wariancji wyróżnionych zbiorów. Następnie wykorzystano test parametryczny t-Studenta dla zmiennych niezależnych. Jako graniczny poziom istotności przyjęto p<0,05.
Wyniki

Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
  • Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
  • Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
  • Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.

Opcja #1

24

Wybieram
  • dostęp do tego artykułu
  • dostęp na 7 dni

uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony

Opcja #2

59

Wybieram
  • dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
  • dostęp na 30 dni
  • najpopularniejsza opcja

Opcja #3

119

Wybieram
  • dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
  • dostęp na 90 dni
  • oszczędzasz 28 zł
Piśmiennictwo
1. Eagle CJ, Davies JM: Current models of „quality” – an introduction for anaesthetists. Can J Anaesth 1993; 40: 851-862.
2. Lawthers AG: Pomiar jakości a menedżer ochrony zdrowia. Zdrowie i Zarządzanie 1999; 1: 17-23.
3. Cleary PD, McNeil BJ: Patient satisfaction as an indicator of quality care. Injury 1988; 25: 25-36.
4. Lee A, Lum ME: Measuring anaesthetic outcomes. Anaesth Intensive Care 1996; 24: 685-693.
5. Myles PS, Reeves MD, Anderson H: Measurement of quality of recovery in 5672 patients after anaesthesia and surgery. Anaesth Intensive Care 2000; 28: 276-280.
6. Dhonau S, Weiss M, Russ N: Perioperative patient satisfaction as a dimension of process quality in anaesthesiology and pain management. Anaesth Analg 2000; 90: 155.
7. Dexter F, Aker J, Wright WA: Development of a measure of patient satisfaction with monitored anaesthesia care. The Iowa Satisfaction with Anaesthesia Scale. Anesthesiology 1997; 87: 865-873.
8. Aiugier P, Pernoud N, Bruder N, Simeoni MC, Auffray JP, Colavolpe Ch, Francis G, Golin F, Manelli JC, Martin C, Sapin Ch, Blache JL: Development and validation of a perioperative satisfaction questionnaire. Anesthesiology 2005; 102: 1116-1123.
9. Moerman N, van Dam FS, Muller MJ, Hosting H: The Amsterdam Preoperative Anxiety and Information Scale (APAIS) Anesth Analg 1996; 82: 445-451.
10. Myles PS, Hunt JO, Nightingale CE, Fletcher H, Beh T, Tanil D, Nagy A, Rubinstein A, Ponsford JL: Development and psychometric testing of a Quality of Recovery Score after general anaesthesia and surgery in adult. Anesth Analg 1999; 88: 83-90.
11. Symonowicz I: Organizacja systemu leczenia bólu pooperacyjnego w szpitalu powiatowym w Miliczu – analiza i ocena efektywności nowych rozwiązań. Ból 2004; 5: 20-34.
12. McEwan E, McEwan P: Making sense of research. What´s good, what´s not, and how to tell the difference. Sage, London, 2003.
13. Munn P, Drever E: Using questionnaires in small-scale research. MacDonald Lindsay Pindar, Edinburgh, 1990.
14. Smereka J: Jakość znieczulenia i okołooperacyjnej opieki anestezjologicznej w ocenie pacjentów operowanych w klinikach chirurgii ogólnej i naczyniowej, Praca doktorska, Akademia Medyczna we Wrocławiu, Wrocław 2001.
15. Fung D, Cohen M: Measuring patient satisfaction with anaesthesia care: a review of current methodology. Anest Analg 1998; 87: 1089-1098.
16. Heidegger T, Saal D, Neubling M: Patient satisfaction with anaesthesia care: What is patient satisfaction, how should it be measured, and what is the evidence for assuring high patient satisfaction? Best Practice&Research Clinical Anaesthesiology 2006; 20: 331-346.
otrzymano: 2006-09-27
zaakceptowano do druku: 2007-02-20

Adres do korespondencji:
*Barbara Pieniążek
Oddział Anestezjologii Szpitala Powiatowego
ul. Paderewskiego 5, 37-100 Łańcut
tel. 0-17 22 40 100 w. 242
e-mail: barbarapieniazek@wp.pl

Anestezjologia Intensywna Terapia 2/2007