Elżbieta Pels, *Justyna Pietrak, Paweł Ślusarski, Maria Mielnik-Błaszczak
Wpływ przebiegu ciąży i rodzaju porodu na intensywność próchnicy zębów u dzieci z terenu miasta Lublina
Influence of pregnancy course and type of childbirth on the intensity of tooth decay in children from the city of Lublin
Chair and Department of Developmental Age Dentistry, Medical University of Lublin
Head of Chair and Department: Professor Maria Mielnik-Błaszczak, MD, PhD
Streszczenie
Wstęp. Wczesna ocena ryzyka rozwoju próchnicy polega na określeniu prawdopodobieństwa wystąpienia próchnicy w określonym czasie lub prawdopodobieństwa, że zmiany już istniejące się powiększą. Edukacja matek w ciąży na temat profilaktyki próchnicy zębów może spotkać się z dużą skutecznością ze względu na większe zaangażowanie kobiet w tym okresie w stan swojego zdrowia i zdrowia dziecka, co wiąże się z większą motywacją do zmian nawyków na prozdrowotne.
Cel pracy. Celem pracy była ocena wpływu przebiegu ciąży i rodzaju porodu na stan uzębienia mlecznego i stałego u dzieci uczęszczających do przedszkoli i szkół podstawowych na terenie miasta Lublina.
Materiał i metody. Badaniem objęto 161 dzieci z terenu miasta Lublina. Dzieci były w trzech podgrupach wiekowych: 3-4 lata, 7-9 lat oraz 11-12 lat. Wśród badanych dzieci i ich rodziców przeprowadzono badanie ankietowe dotyczące przebiegu ciąży oraz rodzaju porodu dziecka, a także dokonano oceny klinicznej stanu uzębienia dzieci. Na podstawie badania klinicznego oceniono intensywność próchnicy zębów na podstawie liczby puwz/PUWZ i jej składowych oraz wskaźnik leczenia zębów mlecznych i stałych. Uzyskane wyniki zostały poddane analizie statystycznej.
Wyniki. We wszystkich badanych grupach wiekowych większa intensywność próchnicy zębów była uzależniona od przebiegu ciąży. W dwóch starszych badanych grupach wiekowych większa intensywność próchnicy zębów była uzależniona od rodzaju porodu.
Wnioski. Wskazane jest zwiększenie świadomości prozdrowotnej kobiet w ciąży, co wpłynie na poprawę stanu uzębienia dzieci.
Summary
Introduction. An early assessment of the risk of caries is based on determining the likelihood of caries occurring at a certain time or the likelihood that the already existing lesions will expand. Education of pregnant women on the prevention of tooth decay can be very effective due to the greater involvement of women during this period in their own as well as their child’s health, which is associated with stronger motivation for changing their health habits.
Aim. The aim of the study was to evaluate the influence of gestation and type of labour on deciduous and permanent dentition status in children attending kindergartens and primary schools in the city of Lublin.
Material and methods. The study included 161 children from the Lublin area. Three age subgroups were created: 3-4 years, 7-9 years, and 11-12 years. A survey was conducted among the parents on the course of pregnancy and the nature of childbirth, as well as a clinical assessment of the dental condition of children was conducted. Based on the clinical examination, the intensity of tooth decay was assessed based on dmft/DMFT and its components as well as dental treatment index for deciduous and permanent dentition. The results obtained were analysed statistically.
Results. The increased intensity of tooth decay was dependent on the course of pregnancy in all study age groups. In two older age groups, increased tooth decay intensity was dependent on the type of delivery.
Conclusions. It is advisable to increase health awareness among pregnant women, which will improve the dental condition of children.
Wstęp
Prawidłowa profilaktyka umożliwia znaczne zmniejszenie ryzyka uszkodzenia zębów. Rozpoczęcie działań profilaktycznych powinno mieć miejsce jeszcze przed urodzeniem się dziecka, jako profilaktyka pierwotnie pierwotna. Próchnica u dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym stanowi bardzo poważny problem w stomatologii dziecięcej i wymaga określenia czynników ryzyka tej właśnie choroby, jak również wytyczenia odpowiednich zindywidualizowanych działań profilaktyczno-terapeutycznych (1-3). Wczesne wykrycie ognisk próchnicy pozwala na odwrócenie procesu demineralizacji szkliwa, jak również zapobiega dalszemu jej rozwojowi (4). Wczesna ocena ryzyka rozwoju próchnicy polega na określeniu prawdopodobieństwa wystąpienia próchnicy w określonym czasie lub prawdopodobieństwa, że zmiany już istniejące się powiększą. Edukacja matek w ciąży na temat profilaktyki próchnicy zębów może spotkać się z dużą skutecznością ze względu na większe zaangażowanie kobiet w tym okresie w stan swojego zdrowia i zdrowia dziecka, co wiąże się z większą motywacją do zmian nawyków na prozdrowotne (5). Coraz częściej na łamach czasopism naukowych podkreśla się potrzebę stałej opieki stomatologicznej skojarzonej z okresowymi badaniami ciężarnych oraz edukacji kobiet, mającej na celu zmianę zachowań sprzyjających powstawaniu próchnicy zębów, chorób przyzębia i błony śluzowej jamy ustnej (6-8).
Cel pracy
Celem pracy była ocena wpływu przebiegu ciąży i terminu porodu na stan uzębienia mlecznego i stałego u dzieci uczęszczających do przedszkoli i szkół podstawowych na terenie miasta Lublina.
Materiał i metody
Badaniem objęto 161 dzieci z terenu miasta Lublina. Dzieci były w trzech podgrupach wiekowych: pierwszą stanowiło 57 dzieci w wieku 3-4 lata uczęszczających do przedszkoli, drugą grupę – 50 dzieci w wieku 7-9 lat uczęszczających do II klasy szkoły podstawowej, trzecią grupę – 54 dzieci w wieku 11-12 lat uczęszczających do V klasy szkoły podstawowej.
Wśród badanych dzieci i ich rodziców przeprowadzono badanie ankietowe dotyczące przebiegu ciąży oraz terminu porodu dziecka oraz dokonano oceny klinicznej stanu uzębienia dzieci. Badaniem klinicznym oceniono intensywność próchnicy zębów na podstawie liczby puwz/PUWZ i jej składowych oraz wskaźnik leczenia zębów mlecznych i stałych. Uzyskane wyniki zostały poddane analizie statystycznej. Do oceny różnic między grupami zastosowano test niezależności χ2 oraz test Kruskala-Wallisa. Przyjęto 5% błąd wnioskowania i związany z nim poziom istotności p < 0,05. Analizę danych przeprowadzono w oparciu o oprogramowanie komputerowe Statistica 10.0 (StatSoft, Polska).
Wyniki
W tabelach 1-3 zaprezentowano średnią wartość liczby puwz i jej składowych oraz wskaźnika leczenia zębów mlecznych u badanych dzieci z uwzględnieniem przebiegu ciąży.
Analiza statystyczna wykazała, że dzieci 3-4-letnie, których matki podały prawidłowy przebieg ciąży, mają nieznacznie niższą średnią wartość liczby pwz i wyższą wartość składowej p niż dzieci z nieprawidłowego przebiegu ciąży. Składowa wz oraz wskaźnik leczenia zębów mlecznych u dzieci z nieprawidłowego przebiegu ciąży były istotnie wyższe niż u dzieci z ciąży prawidłowej (tab. 1).
Tab. 1. Wartość liczby pwz i jej składowych oraz wskaźnik leczenia zębów mlecznych wśród dzieci 3-4-letnich z uwzględnieniem przebiegu ciąży
| Wskaźniki próchnicy | Przebieg ciąży | Wartości statystyczne | Test Kruskala-Wallisa |
| n | χ | SD | Me | Min. | Max | H | p |
| pz | prawidłowy | 54 | 4,17 | 4,63 | 4 | 0 | 20 | 0,0404 | 0,8406 |
| nieprawidłowy | 3 | 3,00 | 2,65 | 4 | 0 | 5 |
| ogółem | 57 | 4,11 | 4,54 | 4 | 0 | 20 |
| wz | prawidłowy | 54 | 0,15 | 0,53 | 0 | 0 | 3 | 8,8735 | 0,0029 |
| nieprawidłowy | 3 | 1,33 | 1,53 | 1 | 0 | 3 |
| ogółem | 57 | 0,21 | 0,65 | 0 | 0 | 3 |
| liczba pwz | prawidłowy | 54 | 4,31 | 4,61 | 4 | 0 | 20 | 0,1739 | 0,6766 |
| nieprawidłowy | 3 | 4,33 | 3,51 | 4 | 1 | 8 |
| ogółem | 57 | 4,32 | 4,53 | 4 | 0 | 20 |
| WL-m | prawidłowy | 39 | 0,09 | 0,27 | 0 | 0 | 1 | 5,6277 | 0,0177 |
| nieprawidłowy | 3 | 0,46 | 0,51 | 0,37 | 0 | 1 |
| ogółem | 42 | 0,12 | 0,30 | 0 | 0 | 1 |
Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
- Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
- Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
- Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.
Opcja #1
24 zł
Wybieram
- dostęp do tego artykułu
- dostęp na 7 dni
uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony
Opcja #2
59 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 30 dni
- najpopularniejsza opcja
Opcja #3
119 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 90 dni
- oszczędzasz 28 zł
Piśmiennictwo
1. Milgrom P, Zero DT, Tanzer JM: An examination of the advances in science and technology of prevention of tooth decay in young children since the Surgeon General’s report on oral health. Acad Pediat 2009; 9(6): 404-409.
2. Marcinkowska U, Piekarz T, Mosler B et al.: Wybrane elementy profilaktyki próchnicy zębów dzieci w wieku przedszkolnym II. Profilaktyka instytucjonalna. Dent Med Probl 2013; 50(1): 52-56.
3. Marczuk-Kolada G, Ustymowicz-Farbiszewska J, Stokowska W, Karczewski J: Ocena stanu uzębienia i zachowań prozdrowotnych dzieci 9- i 14-letnich z okolic Białegostoku. Cz. I. Ogólna ocena higieniczna. Nowa Stomatol 2000; 3: 9-12.
4. Stodolak A, Fuglewicz A: Zapobieganie próchnicy zębów u dzieci i młodzieży oraz promocja zdrowia jamy ustnej – rola pracowników służby zdrowia. Med Og Nauk Zdr 2014; 20(1): 76-81.
5. Ciok E, Grzebyta A, Maciejak D, Zadurska M: Świadomość kobiet w ciąży na temat profilaktyki zaburzeń narządu żucia. Nowa Stomatol 2013; 1: 12-18.
6. Bugaj J, Matyjasek A, Borakowska-Siennicka M: Ocena świadomości wśród lekarzy ginekologów i kobiet w ciąży dotycząca wpływu chorób przyzębia na przebieg ciąży. Nowa Stomatol 2014; 3: 119-123.
7. Borakowska-Siennicka M, Górska R: Choroba przyzębia a poród przedwczesny i niska masa urodzeniowa noworodków w świetle badań klinicznych. Czas Stomatol 2006; 3: 149-158.
8. Dubielecka-Kittel M: Profilaktyka pierwotna próchnicy u kobiet w ciąży. Stomatol Współczesna 2001; 8: 43-49.
9. Kaczmarek U, Grzesiak I, Kowalczyk-Zając M: Próchnica wczesna – analiza wybranych czynników biologicznych. Dent Med Prob 2008; 45(3): 260-270.
10. Szczepańska J, Szydłowska B, Lubowiedzka B, Pawłowska E: Analiza czynników ryzyka występowania choroby próchnicowej u 3-letnich dzieci. Czas Stomatol 2007; 60(3): 162-170.
11. Rajshekar SA, Laxminarayan N: Comparison of primary dentition caries experience in pre-term low birth-weight and full-term normal birth-weight children aged one to six years. J Indian Soc Pedod Prev Dent 2011; 29(2): 128-134.
12. Proc P, Filipińska-Skąpska R, Wochna-Sobańska M: Wpływ terminów ząbkowania na intensywność próchnicy zębów mlecznych. Czas Stomatol 2004; 57(9): 568-573.
13. Mielnik-Błaszczak M, Pels E, Pietrak J et al.: Termin wyrzynania pierwszego zęba mlecznego u dzieci na podstawie badania ankietowego rodziców. Dent Med Probl 2012; 49(3): 399-405.
14. Bernabè E, MacRitchie H, Longbottom C et al.: Birth weight, breastfeeding, maternal smoking and caries trajectories. J Dent Res 2017; 96(2): 171-178.
15. Nirunsittirat A, Pitiphat W, McKinney CM et al.: Adverse birth outcomes and childhood caries: a cohort study. Community Dent Oral Epidemiol 2016; 44(3): 239-247.
16. Prokocimer T, Amir E, Blumer S, Peretz B: Birth-weight, pregnancy term, pre-natal and natal complications related to child’s dental anomalies. J Clin Pediatr Dent 2015; 39(4): 371-376.
17. Pypeć J, Rogalska A, Zieleniewicz K, Mikołajczyk M: Wiedza kobiet ciężarnych na temat profilaktyki próchnicy zębów u dzieci. Badania ankietowe. Przegl Pediatr 2005; 35(4): 211-213.
18. Szarek A, Szott J, Janiszewska-Olszowska J: Stan wiedzy kobiet ciężarnych na temat profilaktyki stomatologicznej u dzieci. Pediatr Pol 2008; 83(4): 351-356.
19. Iwanicka-Grzegorek E, Paluch M: Wiedza na temat profilaktyki chorób jamy ustnej kobiet ciężarnych – część II. Opieka stomatologiczna nad noworodkiem. Stomatol Wspolcz 2012; 19(6): 14-19.
20. Shivaprakash PK, Elango I, Baweja DK, Noorani HH: The state of infant oral healthcare knowledge and awareness: disparity among parents and healthcare professionals, J Indian Soc Pedod Prev Dent 2009; 27: 39-43.
21. Suresh BS, Ravishankar TL, Chaitra TR et al.: Mother’s knowledge about pre-school child’s oral health. J Indian Soc Pedod Prev Dent 2010; 28: 282-287.
22. Opydo-Szymaczek J, Borysewicz-Lewicka M: Opieka stomatologiczna nad kobietą w ciąży w aspekcie profilaktyki próchnicy – na podstawie piśmiennictwa. Czas Stomat 2005; 58(3): 188-193.
