Sara Shamsa1, Iwona Soika1, *Anna Turska-Szybka1, Maja Lipiec1, Dariusz Gozdowski2, Dorota Olczak-Kowalczyk1
Determinants of the use of dental care of deciduous teeth in children – questionnaires
Determinanty korzystania z opieki stomatologicznej przez dzieci w okresie uzębienia mlecznego – badania ankietowe
1Department of Paediatric Dentistry, Medical University of Warsaw
Head of Department: Professor Dorota Olczak-Kowalczyk, MD, PhD
2Department of Experimental Design and Bioinformatics, Warsaw University Of Life Sciences
Head of Department: Krzysztof Pawłowski, MD, PhD
Streszczenie
Wstęp. Ogólnopolskie badania epidemiologiczne wskazują niewystarczające zaspokojenie potrzeb w zakresie leczenia próchnicy zębów mimo ryzyka licznych powikłań. Przyczyną zaniedbań leczniczych może być ograniczona dostępność do opieki stomatologicznej dla dzieci lub niewłaściwy stosunek ich rodziców do leczenia zębów mlecznych.
Cel pracy. Określenie czynników determinujących korzystanie z opieki stomatologicznej przez dzieci w okresie uzębienia mlecznego.
Materiał i metody. Do badania włączono rodziców dzieci w wieku od 4. do 10. roku życia uczęszczających do losowo wybranej warszawskiej szkoły podstawowej i przedszkola. Kwestionariusz zawierał 21 pytań dotyczących sytuacji socjoekonomicznej ankietowanego, stanu zdrowia uzębienia dziecka i dotychczasowego korzystania przez dziecko z opieki stomatologicznej. Dla badanych zmiennych ilościowych zostały obliczone statystyki opisowe oraz współczynniki korelacji Spearmana. Przeprowadzono analizę regresji logistycznej istotnych statystycznie korelacji (Statistica 13, poziom istotności p < 0,05).
Badanie zostało zaakceptowane przez Komisję Bioetyczną Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego (nr zgody AKBE 171/16).
Wyniki. Do analizy włączono 295 ankiet. Większość (87,1%) respondentów stanowiły kobiety, średni wiek wynosił 36,73 ± 5,44 roku, a średni wiek ich dzieci – 7,31 ± 1,96 roku. Prawie wszyscy ankietowani odpowiedzieli prawidłowo na pytania dotyczące świadomości prozdrowotnej. Pozytywne nastawienie do wizyt stomatologicznych prezentowało 74,2% dzieci. Istnieje większe prawdopodobieństwo, że rodzice będą się regularnie zgłaszać z dzieckiem na wizytę stomatologiczną, gdy odbędzie się ona przed 3. rokiem życia dziecka (OR = 2,77), a dziecko nie odczuwa strachu przed lekarzami związanego z wcześniejszymi doświadczeniami medycznymi (OR = 0,24).
Wnioski. Pierwsza wizyta dziecka przed 3. rokiem życia, brak strachu przed lekarzami oraz pozytywne nastawienie do dentysty istotnie wpływają na częstotliwość odbywania wizyt u stomatologa.
Summary
Introduction. Nationwide epidemiological studies indicate that the need for tooth decay treatment is not sufficiently met despite the risk of multiple complications. Limited access to paediatric dental care and improper parental attitude towards deciduous teeth treatment may be the causes of neglect.
Aim. To define factors determining the use of dental care of deciduous teeth in children.
Material and methods. Parents of 4- to 10-year-old children attending a randomly selected primary school and kindergarten in Warsaw participated in the study. The respondents answered 21 questions concerning their socio-economic situation, the oral health of their children and previous use of dental care by their children. Descriptive statistics and Spearman’s correlation coefficients were calculated for the analysed quantitative variables. Logistic regression analysis of statistically relevant correlations was performed (Statistica 13, statistical significance p < 0.05).
The study was approved by the Bioethics Committee of the Medical University of Warsaw (no. AKBE 171/16).
Results. The analysis included 295 questionnaires. The majority of respondents (87.1%) were women with mean age of 36.73 ± 5.44 years, who had children with mean age of 7.31 ± 1.96 years. Nearly all respondents answered correctly to the questions concerning health awareness. A total of 74.2% of children had positive attitude towards dental appointments. It is more likely that parents will visit a dentist regularly if their child’s first dental visit is before the age of 3 years (OR = 2.77), and the child is not afraid of doctors due to previous medical experience (OR = 0.24).
Conclusions. First dental visit before the age of 3 years, a lack of fear of doctors and positive attitude towards dentists have a significant impact on the frequency of dental visits.
Introduction
Maintaining healthy deciduous dentition is necessary for the proper development of the masticatory system and healthy permanent dentition. Untreated deciduous caries may cause pain, difficulty chewing, malocclusions, speech disorders and infections (1-3). Periodontal infections in deciduous pulpopathies may spread locally, causing e.g. osteitis, facial phlegmon or orbital tissue inflammation. They may also lead to recurrent pyrexia, brain abscess, bacterial endocarditis and even sepsis (1).
Nationwide epidemiological studies conducted as part of the project: “Monitoring of the Oral Health and Its Determinants in the Polish population” have shown very poor health of deciduous dentition in preschool children. The incidence of caries in 3-year-olds was 53.8% in 2015 and 41.1% in 2017; up to 76.9% in 5-year-olds (2016), 81.6% in 6-year-olds (2018), and 89.4% in 7-year-olds (2016) (4-7). Early Childhood Caries (ECC) is still a pandemic disease with varying rates in different continents and countries. Data from the USA show higher caries rates compared to European countries. Tooth decay affects 40% of preschool children in the USA and only 12% in the UK. A number of publications point to high rates of dental caries in 3-4-year-old children: 36-85% in Asia, 38-45% in Africa and 22-61% in the Middle East (8).
Therapeutic and preventive dental needs are still very high in our country. Despite access to free paediatric dental care, the needs associated with caries treatment in primary teeth are met in only 7% of 3-year-olds and 15% of 5-year-olds (6, 7).
Aim
The aim of the study was to identify factors determining the use of dental care in children with primary dentition.
Material and methods
Parents of 4-10-year-old children attending a randomly selected primary school (grades 0-3) and kindergarten in Warsaw participated in the study. The questionnaire included 23 questions to characterise the socio-economic status of respondents (gender, age, education, financial status), and their oral health knowledge (the relationship between caries of primary and permanent teeth, the necessary care of the primary dentition, the role of fluorides in prevention), as well as questions on the assessment of child’s dentition and previous use of dental care (the child’s first dental visit and its reason, the frequency of dental visits, the type of dental facility, referrals for dental appointments, avoiding dental visits and its reason, attitudes of dentists, dental pain experienced by the child, extractions). A pilot study to evaluate the questionnaire with the participation of parents reporting to the Department of Paediatric Dentistry of the Medical University of Warsaw was conducted before the study. This was, the final version of the questionnaire including 21 questions was developed.
Correctly filled questionnaires were included in statistical analysis. Descriptive statistics (means and standard deviations) and Spearman’s correlation coefficients between the selected pairs of characteristics were calculated for the evaluated quantitative variables. Logistic regression analysis of statistically significant correlations was performed. Statistica 13 was used for the analyses; a significance level of p < 0.05 was assumed.
The study was approved by the Bioethics Committee of the Medical University of Warsaw (no. AKBE 171/16).
Results
A total of 295 of 334 questionnaires completed by parents were included in the study. The characteristics of respondents are shown in table 1.
Tab. 1.Characteristics of respondents
| Parameters | N (%) |
| Age | |
| – Respondents (mean ± SD in years) | 36.73 ± 5.44 |
| – Children (mean ± SD in years) | 7.31 ± 1.96 |
| Gender | |
| – male | 38/295 (12.9%) |
| – female | 257/295 (87.1%) |
| Education (respondents) | |
| – primary | 16/295 (5.4%) |
| – secondary | 134/295 (45.4%) |
| – higher | 145/295 (49.2%) |
| Family financial status | |
| – low | 17/295 (5.8%) |
| – average | 207/295 (70.2%) |
| – high | 71/295 (24%) |
Table 2 shows health awareness of respondents and their attitude to dental treatment.
Tab. 2. Health awareness and attitude to dental treatment among respondents
| Parameters | N (%) |
| Health awareness of respondents (correct answers): | |
| – a child should regularly visit the dentist | 290/295 (98.3%) |
| – caries of deciduous teeth increases the risk of caries in permanent dentition | 251/295 (85.1%) |
| – treatment of deciduous teeth is just as important as treatment of permanent teeth | 257/295 (87.1%) |
| – fluoride protects teeth from caries | 254/295 (86.1%) |
| Dental pain experienced by the child | 90/295 (30.6%) |
| Tooth extraction experienced by the child | 47/295 (15.9%) |
| Child’s attitude to the dentist: | |
| – positive – willing to attend visits | 219/295 (74.2%) |
| – negative – avoiding visits | 76/295 (25.8%) |
| Fear of doctors resulting from previous medical experiences | 24/295 (8.1%) |
| Child prejudiced against the dentist by others | 4/295 (1.4%) |
Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
- Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
- Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
- Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.
Opcja #1
24 zł
Wybieram
- dostęp do tego artykułu
- dostęp na 7 dni
uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony
Opcja #2
59 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 30 dni
- najpopularniejsza opcja
Opcja #3
119 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 90 dni
- oszczędzasz 28 zł
Piśmiennictwo
1. Piekoszewska P, Turska-Szybka A, Olczak-Kowalczyk D: Infekcje zębopochodne – przegląd piśmiennictwa. Nowa Stomatol 2016; 2: 120-134.
2. Polek A, Szyper-Szczurowska J, Loster BW: Rola pediatrów i lekarzy rodzinnych w profilaktyce wad zgryzu u dzieci w okresie niemowlęcym i poniemowlęcym. Dent Med Probl 2013; 50(3): 328-340.
3. American Academy of Pediatric Dentistry: Policy on early childhood caries (ECC): Classifications, consequences, and preventive strategies. Pediatr Dent 2014; 36: 50-52.
4. Olczak-Kowalczyk D, Mielczarek A, Kaczmarek U et al.: Stan zdrowia jamy ustnej i jego uwarunkowania u dzieci w wieku 6 lat. [W:] Olczak-Kowalczyk D (red.): Monitorowanie stanu zdrowia jamy ustnej populacji polskiej i jego uwarunkowań w latach 2016-2020. Ocena stanu zdrowia jamy ustnej i jego uwarunkowań w populacji polskiej w wieku 6, i 10 oraz 15 lat w 2018 roku. Oficyna Wydawnicza Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, 2019.
5. Olczak-Kowalczyk D, Mielczarek A, Kaczmarek U, et al.: Stan zdrowia jamy ustnej i jego uwarunkowania u dzieci w wieku 3 lat. [W:] Olczak-Kowalczyk D (red.): Monitorowanie stanu zdrowia jamy ustnej populacji polskiej i jego uwarunkowań w latach 2016-2020. Ocena stanu zdrowia jamy ustnej i jego uwarunkowań w populacji polskiej w wieku 3, i 18 oraz 35-44 lata w 2017 roku. Oficyna Wydawnicza Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, 2018.
6. Olczak-Kowalczyk D, Kaczmarek U, Bachanek T: Stan zdrowia jamy ustnej i jego uwarunkowania u dzieci w wieku 5 lat. [W:] Olczak-Kowalczyk D (red.): Monitorowanie stanu zdrowia jamy ustnej populacji polskiej i jego uwarunkowań w latach 2016-2020. Ocena stanu zdrowia jamy ustnej i jego uwarunkowań w populacji polskiej w wieku 5, 7 i 12 lat w 2016 roku. Oficyna Wydawnicza Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, 2017.
7. Olczak-Kowalczyk D, Kaczmarek U, Bachanek T: Stan zdrowia jamy ustnej i jego uwarunkowania u dzieci w wieku 3 lat. [W:] Olczak-Kowalczyk D (red.): Monitorowanie stanu zdrowia jamy ustnej populacji polskiej w latach 2013-2015. Ocena stanu zdrowia jamy ustnej i jego uwarunkowań w populacji polskiej w wieku 3, 10 i 15 lat w 2015 roku.Oficyna Wydawnicza Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, 2016.
8. WHO Expert Consultation on Public Health Intervention against Early Childhood Caries: report of a meeting, Bangkok, Thailand, 26-28 January 2016. World Health Organization, Geneva 2017; https://apps.who.int/iris/handle/10665/255627.
9. Grzesiak I, Kaczmarek U: Wiedza prozdrowotna matek i świadomość stanu uzębienia ich dzieci w wieku do 3 lat. Dent Med Probl 2004; 41: 59-66.
10. Grzesiak I, Kaczmarek U: Pierwsza wizyta dziecka w gabinecie stomatologicznym. Dent Med Probl 2006; 43: 433-437.
11. Iwanicka-Grzegorek E, Kępa-Prokopieńko J, Pierzynowska E: The health awareness of pre-school age children’ parents – questionnaire study. Nowa Stomatol 2007; 8(1): 8-12.
12. Williams NJ, Whittle JG, Gatrell AC: The relationship between socio-demographic characteristics and dental health knowledge and attitudes of parents with young children. Brit Dent J 2002; 193: 651-654.
13. Wierzbicka M, Szatko F, Pierzynowska E et al.: Świadomość i zachowania zdrowotne matek małych dzieci w Polsce z początkiem nowego tysiąclecia. Stomat Współczesna 2003; 10(4): 8-12.
14. Wdowiak L, Pawka B, Szymańska J: Pierwsza wizyta dzieci lubelskich u stomatologa. Nowa Stomatol 2007; 4: 103-106.
15. American Academy of Pediatric Dentistry: Guideline on infant oral health care. Pediatr Dent 2012; 34(5): 148-152.
16. Bruzda-Zwiech A, Filipińska R, Szydłowska-Walendowska B et al.: Stomatologiczne zachowania prozdrowotne 4-5-letnich dzieci w świetle badań ankietowych rodziców. Dent Med Probl 2012; 49(2): 272-278.
17. Kowalczyk-Kustra O, Jarzębowska A, Zakrzewski J: Wpływ doświadczeń i emocji stomatologicznych rodzica na sposób kształtowania postawy stomatologicznej dziecka. Nowa Stomatol 2015; 2: 47-52.
18. Sporniak-Tutak K: Ocena lęku u pacjentów przed zabiegami stomatologicznymi. Czas Stomat 1995; 48: 396-340.
19. Rauch J, Kaszuba M, Jastrzębska J: Geneza i poziom lęku stomatologicznego a stan twardych tkanek zębów oraz przyzębia u dzieci 6-letnich z województwa podkarpackiego. Forum Stomat 2005; 2: 106-111.
20. Wilk-Sieczak B, Gmyrek-Marciniak A: Children’s behaviour during their dental adaptation visits and their families’ attitudes towards dental treatment. Dent Med Probl 2005; 42: 573-580.
21. Kaczmarek U, Wilk-Sieczak B: Methods of evaluation of dental anxiety in children and adolescents. Dent Med Probl 2006; 43: 596-601.
22. Ilasrinivasan, Setty JV, Shyamachalam, Mendiretta P: A Comparative Evaluation of the Sedative Effects of Nitrous Oxide-oxygen Inhalation and Oral Midazolam-Ketamine Combination in Children. Int J Clin Pediatr Dent 2018; 11(5): 399-405.
23. Wal A, Remiszewski A, Sosnowska-Boroszko A: Zastosowanie uspokojenia wziewnego przy użyciu podtlenku azotu (N20) w leczeniu stomatologicznym dzieci – doniesienie wstępne. Nowa Stomatol 2000; 3: 3-5.
24. Babaji P, Chauhan P, Churasia VR et al.: A cross-sectional evaluation of children preference for dentist attire and syringe type in reduction of dental anxiety. Dent Res J 2018; 15(6): 391-396.
25. Davey GCL: Dental phobias and anxieties: evidence for conditioning processes in the acquisition and modulation of a learned fear. Behav Res Ther 1989; 27: 51-58.
26. Kruger E, Thomson W, Poulton R et al.: Dental caries and changes in dental anxiety in late adolescence. Community Dent Oral Epidemiol 1998; 26: 355-359.
27. Alvesalo I, Murtomaa H, Milgrom P et al.: The dental fear survey schedule: a study with Finnish children. Int J Paed Dent 1993; 3: 193-198.
28. Milsom KM, Tickle M, Humphris GM, Blinkhorn AS: The relationship between anxiety and dental treatment experience in 5-year-old children. Br Dent J 2003; 194(9): 503-506.
29. Wapniarska K, Buła K, Hilt A: Parent’s pro-health awareness concerning oral health of their children in the light of survey research. Przegl Epidemiol 2016; 70(1): 59-63.
30. Jadach R, Siwek-Jadach K, Migas-Mastalerz A: Rola lekarza rodzinnego w prewencji próchnicy zębów u dzieci i młodzieży. Fam Med Primary Care Rev 2007; 9(3): 442-444.
31. Janus S, Olczak-Kowalczyk D, Wysocka M: Rola lekarzy niestomatologów w zapobieganiu próchnicy wczesnego dziecin?stwa. Nowa Pediatr 2011; 1: 6-14.
