Ponad 7000 publikacji medycznych!
Statystyki za 2021 rok:
odsłony: 8 805 378
Artykuły w Czytelni Medycznej o SARS-CoV-2/Covid-19

Poniżej zamieściliśmy fragment artykułu. Informacja nt. dostępu do pełnej treści artykułu
© Borgis - Balneologia Polska 1/2006, s. 68-70
Maria Kmiecik
Subterraneoterapia w Kopalni Soli „Wieliczka”. Część I
Subterraneotherapy in the Wieliczka Salt Mine. Part I
z Kopalni Soli „Wieliczka” Podziemny Ośrodek Rehabilitacyjno-Leczniczy, Wieliczka
Dyrektor Ośrodka: mgr inż. Jan Kubas
Streszczenie
W artykule przedstawiono historię wykorzystania soli, solanki, aerozolu solnego oraz pustek poeksploatacyjnych po wydobyciu soli do celów leczniczych oraz historię powstania subterraneoterapii – metody leczenia wykorzystującej jako podstawę mikroklimat panujący w podziemnych komorach solnych. Teoretyczne i praktyczne podstawy tej metody opracował profesor Mieczysław Skulimowski, który zauważył, że długie przebywanie w podziemiach wielickiej kopalni korzystnie wpływa na osoby cierpiące na schorzenia układu oddechowego. Podziemny Ośrodek Rehabilitacyjno-Leczniczy Kopalni Soli Wieliczka, prowadzący terapię w Komorze Jezioro Wessel 135 m pod ziemią, wykorzystuje subterraneoterapię do leczenia przede wszystkim przewlekłych nawracających schorzeń dolnego i górnego odcinka układu oddechowego.



W aktualnej Ustawie o lecznictwie uzdrowiskowym, uzdrowiskach i obszarach ochrony uzdrowiskowej oraz o gminach uzdrowiskowych z dnia 28 lipca 2005 roku pojawia się po raz pierwszy zapis dotyczący subterraneoterapii, jako jednej z możliwości prowadzenia lecznictwa uzdrowiskowego przy wykorzystaniu właściwości leczniczych klimatu. Blisko 60 lat musiała czekać subterraneoterapia, aby znaleźć uznanie u prawodawców. Dzięki wykorzystaniu, stworzonych przez profesora Skulimowskiego, teoretycznych i praktycznych podstaw metody, opracowaniu przez Kopalnię Soli Wieliczka Podziemny Ośrodek Rehabilitacyjno-Leczniczy skrupulatnej procedury subterraneoterapii oraz pozytywnej opinii profesjonalistów w dziedzinie balneologii i medycyny fizykalnej oraz alergologii metoda ta rozpowszechniona niegdyś na skalę europejską, dziś ponownie zaczyna przeżywać swój renesans.
Poszukując źródeł powstania współczesnej subterraneoterapii należałoby zastanowić się z jednej strony nad początkami wykorzystania soli w medycynie, natomiast z drugiej nad wykorzystaniem podziemnych grot i jaskiń do celów leczniczych. To pozytywne działanie środowiska podziemnego na organizm człowieka było znane już w starożytnej Grecji i Rzymie (jaskinie Kerkira i Herculaneum), a nowoczesne podstawy tego leczenia zostały stworzone w latach 50-tych XX wieku za przyczyną profesora Mieczysława Skulimowskiego w Polsce i doktora Karla Hermanna Spannagela w Niemczech.
Sól natomiast jako środek leczniczy stosowana była zarówno do użytku zewnętrznego jak i wewnętrznego od stuleci, najprawdopodobniej również od czasów starożytnych. N a ziemiach polskich na pewno wykorzystywano ją już w XVI wieku, co potwierdzają wzmianki kronikarza Marcina Kromera (1512-1589), a szeroko opisuje je wybitny krakowski humanista Adam Schroeter (1525-1572). Podkreśla on m.in. konieczność ciągłego uzupełniania soli w organizmie, aby nie dopuścić do powstania raka, który „gryzie i wzrasta” oraz do powstania „wyrzutów, które bolą i gryzą”. Zauważa również, że bolesne rany goją się dużo lepiej, gdy posypie się je solą. Nie widzi, zatem, ten wybitny humanista, a także prawdopodobnie lekarz, możliwości obchodzenia się w medycynie bez soli. Inny lekarz i humanista Jodocus Willichius (1501-1552) podaje również, że sól jest niezbędnym składnikiem potrzebnym do sporządzania leków w razie ukąszenia przez węże i skorpiony, a także do leczenia wyprysków, kurzajek, wrzodów, egzemy i chorób wenerycznych. Liczne sposoby zastosowania soli w medycynie XVI wieku opisuje również Antoni Schneeberger (1530-1581) osiadły na stałe w Krakowie znany lekarz i uczony. Te wszystkie dzieła, rozprawy i poematy podkreślają wykorzystanie soli jako surowca naturalnego. Natomiast XIX wiek przynosi nowe spojrzenie na wykorzystanie soli a raczej produktów wytworzonych za jej pośrednictwem, czyli solanki i solnego aerozolu. W tym właśnie wieku powstały słynne uzdrowiska solankowe Ischl, Hall i Elmen oraz pierwsze na ziemiach polskich i jedno z pierwszych w Europie o znaczeniu i zasięgu międzynarodowym zdrojowisko solankowe w Wieliczce, którego inicjatorem był doktor medycyny i chirurgii, lekarz salinarny Feliks Boczkowski (1804-1855). Zdrojowisko posiadało nowoczesne łazienki w stylu włoskim, gdzie wykorzystywano do leczenia m.in. solankę, muł solny oraz parę solną. Mimo, że wszystkie zabiegi balneologiczne odbywały się wówczas na powierzchni, to właśnie doktor Feliks Boczkowski był pierwszym w świecie, który wyraził i ogłosił pogląd, że skuteczniejszą metodą leczenia zmian patologicznych w układzie oddechowym od inhalacji solankowych jest długie przebywanie w głębinach wielickiej kopalni.
Prawdopodobnie ten właśnie pogląd oraz pionierskie prace z zakresu biosubterraneologii m.in. Jana Benedykta Solfy (1483-1564) – nadwornego fizyka Zygmunta I, Zygmunta Augusta oraz bliskiego współpracownika Mikołaja Kopernika – zafascynowały profesora Mieczysława Skulimowskiego (1930-1982), autora teoretycznych i praktycznych podstaw subterraneoterapii.
Ta niezwykle ciekawa metoda leczenia łączy obecnie właściwości lecznicze przestrzeni podziemnej z elementami nowoczesnej rehabilitacji. Należy zaznaczyć, że na terenie Polski, do celów leczniczych, wykorzystywane są przestrzenie podziemne jedynie kopalni soli kamiennej. Najbogatsze tradycje w tej dziedzinie poprzedzone wnikliwymi badaniami naukowymi posiada wielicka Kopalnia Soli, kolebka ruchu naukowego w dziedzinie subterraneoterapii. To właśnie tu w 1963 roku powstało pierwsze w świecie Towarzystwo Naukowe Klimatoterapii Podziemnej. Wcześniej, bo w 1958 roku wprowadzono w Polsce (w Wieliczce) do leczenia chorób narządu oddechowego mikroklimat podziemnych komór solnych. Dzięki tym działaniom, licznym eksperymentom i opracowaniom oddano pierwsze nie tylko w Polsce, ale i na świecie podziemne sanatorium alergologiczne.

Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
  • Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
  • Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
  • Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.

Opcja #1

24

Wybieram
  • dostęp do tego artykułu
  • dostęp na 7 dni

uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony

Opcja #2

59

Wybieram
  • dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
  • dostęp na 30 dni
  • najpopularniejsza opcja

Opcja #3

119

Wybieram
  • dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
  • dostęp na 90 dni
  • oszczędzasz 28 zł
Adres do korespondencji:
Maria Kmiecik
Kopalnia Soli „Wieliczka”
Podziemny Ośrodek Rehabilitacyjno-Leczniczy
ul. Park Kingi 6, 32-020 Wieliczka
tel. (0-12) 278-73-68
e-mail: sanatorium@kopalnia.pl

Balneologia Polska 1/2006