Ponad 7000 publikacji medycznych!
Statystyki za 2021 rok:
odsłony: 8 805 378
Artykuły w Czytelni Medycznej o SARS-CoV-2/Covid-19

Poniżej zamieściliśmy fragment artykułu. Informacja nt. dostępu do pełnej treści artykułu
© Borgis - Medycyna Rodzinna 1/2017, s. 48-52
Zygmunt Zdrojewicz1, Natalia Bieszczad2, Paulina Gąsior2, Agata Rogoza2
Jedz truskawki – będziesz zdrowszy
Eating strawberries – you will be healthier
1Katedra i Klinika Endokrynologii, Diabetologii i Leczenia Izotopami, Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu 2Wydział Lekarski, Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu
Summary
Fruits and vegetables are important components of daily diet. Even though production of strawberries in Poland is of a seasonal character, it is one of the leading countries that produces and exports strawberries. Sources indicate that strawberries play a vital role in proper human nutrition. During the season everyone is recommended to consume strawberries in large quantity and in any form. Numerous sources have shown a positive impact on health due to strawberries as they are rich in minerals and vitamins which helps in strengthening immunity and improving health. As it is also rich in antioxidants, it works antineoplastic and it protects the body against atherosclerosis, vascular diseases, inflammation and improves sperm quality. Strawberry consumption reduces the risk of diabetic complications such as nephropathy, retinopathy and neuropathy. Not only strawberries inhibit a development of dental plaque but they also promote intestinal peristalsis, that has a protective effect on the gastrointestinal tract. The goal of this article is to present the beneficial effects of strawberries on human health.



Truskawki, owoce kojarzące nam się z latem, dostępne są w sklepach przez cały rok. Na te najsmaczniejsze warto jednak poczekać do czerwca. Są to owoce lubiane przez wszystkich, zachwycające walorami zarówno smakowymi, jak i estetycznymi. Łatwe w przygotowaniu, zachowują swoje właściwości również po zamrożeniu. Chętnie dodajemy je do wielu deserów lub jemy „na surowo”, nie zdając sobie sprawy z ich dodatkowego działania leczniczego. Celem tego artykułu jest przedstawienie korzystnego wpływu spożywania truskawek na zdrowie człowieka.
Historia
Truskawka jako gatunek nie jest dziełem natury. Powstała z poziomki, która od wieków znana była zarówno jako smaczny owoc, jak i lekarstwo na wiele dolegliwości. Najwcześniejsze zapisy o poziomkach pochodzą z czasów Owidiusza i Wergiliusza, pisał o nich także Pliniusz w encyklopedii „Naturalis historia”. Na starym kontynencie rosły one dziko w lasach i na łąkach. Dopiero król Francji Ludwik XIV przez przypadek zmienił ten stan rzeczy. Wysłał on swoich szpiegów do Ameryki Południowej w celach militarnych, gdzie na terenie dzisiejszego Chile jeden z nich (Amèdèe-François Frèzier) znalazł poziomki dużo większych rozmiarów niż te znane Europejczykom. W ramach prezentu postanowił kilka sadzonek zawieźć królowi. Zasadzono je w królewskim ogrodzie, jednak nie przynosiły dużych plonów. Władca był zdeterminowany, aby uzyskać większą ilość owoców, zatrudnił więc botaników, którzy mieli się tym zająć. Jednym z nich był Antoine Nicolas Duchesne. Skrzyżował on odmianę chilijską (Fragaria chiloensis) z wirginijską (Fragaria virginiana), otrzymując doskonały efekt, owoce duże i soczyste, które dzisiaj znamy pod nazwą „truskawki” (1). W sklepach pojawiły się one w Londynie około roku 1830. Wcześniej uznawano je za przywilej osób zamożnych, gdyż ich cena była bardzo wygórowana. Obecnie truskawki uprawia się wszędzie tam, gdzie panuje klimat umiarkowany. Pod względem botanicznym Fragaria grandiflora vel Fragaria ananassa to roślina trwała o płożących się i zakorzeniających się pędach. Liście są trójlistkowe, średniej wielkości. Na szczycie łodygi w okresie kwitnienia znajdziemy białe kwiaty zebrane w baldachowate kwiatostany. Po przekwitnięciu powstają z nich niby-owoce. Właściwymi owocami są jedynie małe, żółtobrązowe pestki na całej powierzchni zarówno truskawki, jak i poziomki (2).
Produkcja, eksport, import
Polska jest trzecim – po Hiszpanii i Niemczech – producentem truskawek w Unii Europejskiej i dziesiątym producentem na świecie. Produkcja owoców w Polsce jest sezonowa i charakteryzuje się dużymi wahaniami plonów na przestrzeni lat, jednak w latach 2004-2013 zbiory w Polsce stanowiły 5-11% produkcji owoców w Unii Europejskiej. W 2013 roku zebrano 193 tysiące ton truskawek. Najczęściej uprawiane odmiany to: „Selva”, „Evie”, „Diamante”, „Linosa”, „Capri”, „Albion” i „Senga Sengana”. W ostatnich latach do unijnego rejestru Chronionych Oznaczeń Geograficznych dołączyła truskawka kaszubska, charakteryzująca się specyficznymi warunkami dojrzewania oraz większą ilością cukru. Truskawki zajmują czwarte miejsce pod względem ilości eksportowanych owoców. Największa ilość jest eksportowana do Rosji (3). W Polsce są dostępne truskawki m.in. z Grecji, Hiszpanii i Chin. Importowane owoce mają jednak swoje minusy. Truskawki hiszpańskie zawierają dużą ilość wody. Owoce z Chin są natomiast dostępne tylko w formie mrożonej, gdyż transport z tak daleka nie byłby możliwy pod inną postacią (4). Greckie truskawki wiążą się z licznymi nadużyciami społecznymi. Owiana złą sławą plantacja Manolada w 2013 roku była miejscem strzelaniny. Mężczyźni pracujący jako nadzorcy otworzyli ogień do pracowników sezonowych z Bangladeszu, którzy domagali się zaległej zapłaty, w wyniku czego 32 osoby zostały ranne (5). Z przytoczonych informacji wynika, że najlepszym wyborem jest wspieranie polskiej gospodarki i kupno polskich truskawek, jeśli mamy taką możliwość. Jeśli nie, czytajmy etykiety. Na każdej z nich powinien znajdować się adres producenta, kraj pochodzenia i klasa. Klasa ekstra zawiera owoce duże, najwyższej jakości. Do klasy I należą truskawki dobrej jakości, z niewielkimi wadami kształtu. Owoce klasy II cechuje średnia jakość i gorszy smak.
Skład

Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
  • Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
  • Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
  • Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.

Opcja #1

24

Wybieram
  • dostęp do tego artykułu
  • dostęp na 7 dni

uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony

Opcja #2

59

Wybieram
  • dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
  • dostęp na 30 dni
  • najpopularniejsza opcja

Opcja #3

119

Wybieram
  • dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
  • dostęp na 90 dni
  • oszczędzasz 28 zł
Piśmiennictwo
1. Górka W: Ananas z poziomki. Polityka 2007; 2605: 84-85.
2. Bielowski A: Owoce, które leczą. Wydawnictwo diecezjalne i drukarnia w Sandomierzu 2010: 143.
3. Rynek owoców w Polsce. Agencja Rynku Rolnego, listopad 2014; 1-2: 11-12; http://www.arr.gov.pl/data/00321/rynek_owocow2014_pl.pdf (data dostępu: 29.03.2016).
4. Prawdziwy koszt truskawki. Reżyser: Bèatrice Limare, film dokumentalny, Francja 2009, 52 min.
5. Stasik E: Targ niewolników na greckiej plantacji. Apel o bojkot „krwawych truskawek”; http://www.dw.com/pl/targ-niewolnik%C3%B3w-na-greckiej-plantacji-apel-o-bojkot-krwawych-truskawek/a-16758462 (data dostępu: 28.03.2016).
6. Gaj W: Truskawki i poziomki. Wydawnictwo Warta, Warszawa 2012: 17-21.
7. Garrow JS, James WPT, Ralph A: Human Nutrition and Dietetics. Churchill Livingstone, Edinburg 2000: 357.
8. Mindell E: Żywność jako lekarstwo. Wydawnictwo Wiedza i Życie, Warszawa 1996: 27, 169.
9. Carper J: Żywność – twój cudowny lek. Wydawnictwo Hannah Publishing LTD, Londyn 1995: 385, 386, 426, 433, 456.
10. Szustakowska-Chojnacka M: 100 roślin w Twojej kuchni. PZWL, Warszawa 2007: 134.
11. Hannum SM: Potential Impact of Strawberries on Human Health: A Review of the Science. Crit Rev Food Sci Nutr 2004; 44(1): 1-17.
12. Pitchford P: Odżywianie dla zdrowia. Galaktyka, Łódź 2009: 685.
13. Sieradzki J, Grzeszczak W, Karnafel W et al.: Badanie Pol Diab część I. Analiza leczenia cukrzycy w Polsce. Diabetol Prakt 2006; 7(1): 8-15.
14. Diabetes Atlas. International Diabetes Federation. 6th ed.; https://www.idf.org/sites/default/files/EN_6E_Atlas_Full_0.pdf (data dostępu: 29.03.2016).
15. Maher P, Dargush R, Ehren J et al.: Lowers Methylglyoxal Dependent Protein Glycation and Limits the Complications of Diabetes. PLoS One 2011; 6(6): e21226.
16. Calcutt N, Cooper M, Kern T et al.: Therapies for hyperglycaemia-induced diabetic complications: from animal models to clinical trials. Nat Rev Drug Discov 2009 May; 8(5): 417-429.
17. Zheng L, Ock J, Kwon B et al.: Suppressive effects of flavonoid fisetin on lipopolysaccharide-induced microglial activation and neurotoxicity. Int Immunopharmacol 2008; 8: 484-494.
18. Lamer-Zarawska E, Chwała C, Gwardys A: Rośliny w kosmetyce i kosmetologii przeciwstarzeniowej. PZWL, Warszawa 2012: 327-328.
19. Kochanowski J: Na zdrowie. [W:] Jana Kochanowskiego dzieła polskie. Tom 1. Wyd. Tow. Akc. S. Orgelbranda S-ów, Warszawa 1919: 328.
otrzymano: 2017-01-10
zaakceptowano do druku: 2017-01-31

Adres do korespondencji:
Zygmunt Zdrojewicz
Katedra i Klinika Endokrynologii, Diabetologii i Leczenia Izotopami
Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu
ul. Pasteura 4, 50-367 Wrocław
tel. +48 (71) 784-25-54
zygmunt@zdrojewicz.wroc.pl

Medycyna Rodzinna 1/2017
Strona internetowa czasopisma Medycyna Rodzinna