Ponad 7000 publikacji medycznych!
Statystyki za 2021 rok:
odsłony: 8 805 378
Artykuły w Czytelni Medycznej o SARS-CoV-2/Covid-19

Poniżej zamieściliśmy fragment artykułu. Informacja nt. dostępu do pełnej treści artykułu
© Borgis - New Medicine 4/2017, s. 99-107 | DOI: 10.25121/NewMed.2017.21.4.99
*Monika Jabłońska-Jesionowska, Małgorzata Dębska-Rutkowska, Piotr Kwast, Lidia Zawadzka-Głos
Zapalenia ślinianek przyusznych u dzieci w materiale Kliniki Otolaryngologii Dziecięcej WUM w latach 2010-2017
Parotitis in children hospitalized in the Department of Pediatric Otolaryngology of the Medical University of Warsaw in the years 2010-2017
Department of Pediatric Otolaryngology, Medical University of Warsaw, Poland
Head of Department: Associate Professor Lidia Zawadzka-Głos, MD, PhD
Streszczenie
Wstęp. Wyróżniamy ostre i przewlekłe zapalenia ślinianek przyusznych. Ostre spowodowane są infekcją wirusową lub bakteryjną. Przewlekłe obejmują zapalenia nawrotowe, zapalenia w przebiegu kamicy, zapalenia związane z występowaniem naczyniaków oraz jako objaw chorób autoimmunologicznych.
Cel pracy. Celem pracy była analiza zmian zapalnych występujących u dzieci w obrębie ślinianek przyusznych.
Materiał i metody. W latach 2010-2017 w Klinice Otolaryngologii Dziecięcej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego z powodu obrzęku i bólu ślinianek przyusznych hospitalizowano 30 dzieci. Oceniano wiek, płeć, etiologię zapalenia, lokalizację zmian, wyniki badań dodatkowych oraz współwystępowanie innych chorób.
Wyniki. Przyczyną hospitalizacji był obrzęk i ból ślinianki przyusznej. Wiek dzieci wynosił od 1. miesiąca do 15. r.ż. (średni wiek wynosił 4,2 lata). U 11 dzieci stwierdzono obustronne występowanie zmian, u 19 – jednostronne. U 7 dzieci rozpoznano ostre zapalenie ślinianek przyusznych. Stwierdzono u nich podwyższone wykładniki stanu zapalnego oraz powiększone węzły chłonne lub ropień w obrębie ślinianki w badaniu USG. U 20 dzieci rozpoznano nawrotowe zapalenie ślinianek. U tych dzieci w okresie zaostrzeń nie stwierdzano podwyższonych wykładników stanu zapalnego. W badaniu ultrasonograficznym stwierdzano ogniska hipoechogeniczne. U 11 dzieci rozpoznano choroby o podłożu autoimmunologicznym. U 3 dzieci rozpoznano naczyniaki limfatyczne lub krwionośne. W żadnym przypadku nie stwierdzono kamicy lub pneumoparotitis.
Wnioski. Zapalenie ślinianek przyusznych rozpoczynające się pomiędzy 3. a 4. rokiem życia może być zapaleniem nawrotowym. Rozpoznanie nawrotowego zapalenia ślinianek można postawić na podstawie objawów klinicznych, zmian w badaniu ultrasonograficznym oraz braku podwyższonych wykładników stanu zapalnego. Obustronne, nawracające zapalenie ślinianek przyusznych wiąże się ze zwiększonym ryzykiem występowania chorób o charakterze autoimmunologicznym; zapalenia ślinianek wyprzedzają ich początek. Dzieci z nawrotowym zapaleniem ślinianek o lokalizacji obustronnej wymagają badań w kierunku chorób autoimmunologicznych.
Summary
Introduction. Parotitis can be divided into chronic and acute parotitis. Acute parotitis is caused by a viral or bacterial infection. Chronic parotitis includes chronic recurrent parotitis, parotitis due to sialolithiasis, parotitis related to angiomas, as well as parotitis as a symptom of autoimmune diseases.
Aim. The aim of the study was to analyze the inflammatory changes in parotid salivary glands in children.
Material and Methods. Between 2010 and 2017, 30 children were hospitalized in the Department of Pediatric Otolaryngology of the Medical University of Warsaw due to the swelling and pain of a parotid gland . Age, gender, etiology of the disease, location, laboratory findings, and comorbidities were assessed.
Results. The cause of hospitalization was swelling and pain of a parotid salivary gland. The age of children ranged from 1 month to 15 years of age (mean age was 4.2 years). In 11 children, bilateral parotitis was diagnosed, in 19 children, the lesions were unilateral. In 7 children, acute parotitis was diagnosed. In these patients, elevated inflammatory markers, enlarged lymph nodes, or an abscess of the gland in the ultrasonographic examination was observed. In 20 children, chronic recurrent parotitis was diagnosed. In these patients, no elevated inflammatory markers were observed during exacerbations. In ultrasound, hypoechogenic foci were observed. Eleven children were diagnosed with autoimmune diseases. Three children were diagnosed with lymphangioma or hemangioma. None of the patients suffered from sialolithiasis nor pneumoparotitis.
Conclusions. Parotitis that have its onset between 3 and 4 years of age may be recurrent parotitis. The diagnosis of chronic recurrent parotitis is based on clinical symptoms, ultrasound signs, and lack of elevated inflammatory markers. Bilateral chronic recurrent parotitis is related to an increased risk of autoimmunological diseases; chronic parotitis precedes their onset. Children with bilateral chronic recurrent parotitis require further testing for autoimmune diseases.



Wstęp
Zapalenia ślinianek przyusznych u dzieci stanowią złożony problem kliniczny. Cechują się one różną etiologią i nieprzewidywalnym przebiegiem klinicznym (1-4). Wyróżniamy ostre i przewlekłe zapalenia ślinianek przyusznych.
Ostre zapalenia najczęściej spowodowane są infekcją wirusową lub bakteryjną. Najczęstszą infekcją wirusową jest nagminne zapalenie przyusznic, tzw. świnka (2). Do innych przyczyn należą mononukleoza zapalna spowodowana zakażeniem wirusem Epstein-Barr (EBV) oraz zakażeniem adenowirusami, wirusami z grupy Coxsackie, wirusami grypy lub wirusem HIV. Bakteryjne zakażenia są wywoływane przede wszystkim przez Staphylococcus aureus i Staphylococcus viridans (2).
Przewlekłe zapalenie ślinianek przyusznych występuje rzadziej niż zapalenie ostre. Zapalenia przewlekłe można podzielić na tzw. nawracające zapalenia ślinianek przyusznych, zapalenia ślinianek w przebiegu kamicy czy też zapalenia związane z występowaniem naczyniaków w obrębie gruczołu. Jeszcze rzadziej zapalenie ślinianek przyusznych występuje jako jeden z objawów chorób układowych i autoimmunologicznych, takich jak: sarkoidoza, zespół Sjögrena, mukowiscydoza, cukrzyca oraz choroby tarczycy (1, 2). Spotyka się także pneumoparotitis, czyli tzw. odmę ślinianki, która może mieć charakter idiopatyczny lub być związana z wytwarzaniem nadmiernego ciśnienia w jamie ustnej, najczęściej podczas dmuchania balonów, żucia gumy balonowej, czy w wyniku ekspozycji zawodowej, np. u trębaczy lub przy produkcji szkła. U dzieci spotykana jest bardzo rzadko (1, 5-7).
Nawracające zapalenie ślinianek przyusznych u dzieci jest rzadkim schorzeniem o niejasnej, wieloczynnikowej etiologii. Uważa się, że przyczyną mogą być wrodzone anomalie w budowie ślinianek i ich przewodów wyprowadzających, a także nawracające infekcje, alergia, niedobory odporności i reakcje autoimmunologiczne (2, 8). Podkreśla się rolę immunoglobuliny IgA, której niedobór może stać się przyczyną nawracającego zapalenia. IgA należy do przeciwciał produkowanych przez błony śluzowe, m.in. przewodu pokarmowego oraz dróg oddechowych. Uważa się, że nawracające zapalenie ślinianek może współwystępować z chorobami układu oddechowego lub pokarmowego, np. z astmą czy celiakią (3, 8). Nawracające zapalenie ślinianek przyusznych jest rozpoznawane u dzieci w wieku od kilku miesięcy do 15-17 lat. Najczęstszym objawem jest bolesny obrzęk jednej lub obu ślinianek bez wycieku treści ropnej oraz podwyższona temperatura ciała. Objawy trwają kilka dni i ustępują samoistnie, pojawiając się ponownie z różną częstotliwością, od pojedynczego epizodu nawrotu do zapaleń kilka razy w roku. Rozpoznanie nawracającego zapalenia ślinianek często jest opóźnione o kilka miesięcy lub nawet lat, ponieważ pierwsze zapalenie zwykle jest diagnozowane jako ostre zapalenie ślinianek. W badaniu ultrasonograficznym ślinianek stwierdzane są charakterystyczne zmiany pod postacią hipoechogenicznych drobnych ognisk, które odpowiadają poszerzonym przewodom ślinowym (3, 4, 9-12). W niektórych przypadkach nawracające zapalenie ślinianek przyusznych samoistnie zanika w wieku pokwitania – określa się je wtedy mianem młodzieńczego nawracającego zapalenia ślinianek przyusznych (2). Leczenie uzależnione jest od liczby nawrotów i stopnia nasilenia objawów klinicznych. W okresach między nawrotami zaleca się żucie gumy, ssanie cytryny i innych środków pobudzających wydzielanie śliny, a także masowanie i rozgrzewanie gruczołu mające na celu upłynnienie śliny (2, 12). W okresie zaostrzeń z dużym obrzękiem i gorączką można włączyć antybiotykoterapię w celu prewencji zrostów (2, 9, 11-14). W przypadku znacznej liczby nawrotów i nasilonych objawów rozważa się sialoendoskopię z podaniem do przewodu ślinowego sterydu lub wykonaniem sialografii, która poza zastosowaniami diagnostycznymi prawdopodobnie pełni także funkcję leczniczą (2, 9, 11-14). Zabieg ma na celu poszerzenie przewodów wyprowadzających lub wywołanie stanu zapalnego gruczołu prowadzące do powstania zrostów i w efekcie wyłączenia części miąższu ślinianki z produkcji śliny (2, 9, 11-14). Do metod leczenia zalicza się także podwiązanie przewodu wyprowadzającego ślinianki przyusznej lub parotidektomię płata powierzchownego. Metody zabiegowe są kontrowersyjne ze względu na ryzyko związane ze znieczuleniem, możliwość porażenia nerwu twarzowego, jak również niepewny przebieg kliniczny z możliwym nawrotem zapaleń w okresie pokwitania (2, 9, 12-14).
Cel pracy
Celem pracy była analiza zmian zapalnych występujących w obrębie gruczołów ślinowych u dzieci ze szczególnym uwzględnieniem etiologii, odchyleń w badaniach dodatkowych oraz przebiegu klinicznego nawracających zapaleń ślinianek przyusznych.
Materiał i metody
W latach 2010-2017 w Klinice Otolaryngologii Dziecięcej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego z powodu zapalenia ślinianek hospitalizowano 30 dzieci. Dla 12 dzieci Klinika Otolaryngologii Dziecięcej była pierwszym miejscem, do którego zgłosiły się one z chorobą ślinianek. Pozostałe 18 dzieci było wcześniej pod opieką innych ośrodków lub lekarzy pediatrów. U wszystkich dzieci zapalenie dotyczyło ślinianek przyusznych. Oceniano wiek i płeć dzieci, etiologię zapalenia, lokalizację zmian zapalnych, analizowano i porównywano wyniki badań dodatkowych oraz współwystępowanie innych chorób. Badania dodatkowe obejmowały morfologię, parametry stanu zapalnego, m.in. OB i CRP, poziom amylazy w surowicy oraz badanie ultrasonograficzne gruczołów ślinowych. Dzieciom z nawracającym zapaleniem ślinianek przyusznych rozszerzono diagnostykę oznaczając, w zależności od ilości epizodów zaostrzenia, poziom: czynnika reumatoidalnego (RF), immunoglobulin IgA, przeciwciał przeciwjądrowych ANA. U tych dzieci zaplanowano również konsultacje endokrynologiczne, gastroenterologiczne i reumatologiczne.
Wyniki
Przyczyną przyjęcia do szpitala wszystkich 30 dzieci (17 chłopców i 13 dziewczynek w wieku od 1 miesiąca do 15 lat) był obrzęk ślinianki przyusznej oraz ból okolicy ślinianki. Objawom u 12 dzieci (40%) towarzyszyła podwyższona temperatura ciała. U 3 dzieci (10%) w badaniu klinicznym stwierdziliśmy wyciek treści ropnej z ujścia zewnętrznego ślinianki przyusznej w przedsionku jamy ustnej. U 11 dzieci (36%) stwierdzono obustronne występowanie zmian, u pozostałych 19 (64%) – jednostronne.

Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
  • Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
  • Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
  • Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.

Opcja #1

19

Wybieram
  • dostęp do tego artykułu
  • dostęp na 7 dni

uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony

Opcja #2

49

Wybieram
  • dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
  • dostęp na 30 dni
  • najpopularniejsza opcja

Opcja #3

119

Wybieram
  • dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
  • dostęp na 90 dni
  • oszczędzasz 28 zł
Piśmiennictwo
1. Baszis K, Tolb D: Reccurent parotitis as a presentation of primary pediatric Sjorgren syndrome. Pediatrics 2012; 129(1): 179-182.
2. Shott SR: Salivary disease in children. In: Cotton RT, Myer ChM (eds.): Practical pediatric otolaryngology. 1st ed., Lippincott-Raven Publishers. Philadelphia 1999: 693-710.
3. Shkalim V, Monselise Y, Mosseri R et al.: Recurrent parotitis in selective IgA deficiency. Pediatr Allergy Immunol 2004; 15(3): 281-283.
4. Leerdam CM, Martin HCO, Isaacs D: Recurrent parotitis of childhood. Journal of J Ped Child Health 2005; 41(12): 631-634.
5. Martín-Granizo R, Herrera M, García-González D et al.: Pneumoparotid in childhood: report of two cases. J Oral Maxillofac Surg 1999; 57(12): 1468-1471.
6. Moënne KB, Cordero JT, Poli CH: Pneumoparotitis or pneumoparotid: a differential diagnosis to consider. Rev Chilena Infectol 2009; 26(6): 555-559.
7. Feure F, Plouin Gaucon I, Tavernier L et al.: A rare presentation of reccurent parotid swelling: self-inducted parotitis. Int J Ped Otol 2009; 4: 29-31.
8. Akar HH, Patıroglu T, Duman L: A selective IgA deficiency in a boy who presented recurrent parotitis. Eur J Microbiol Immunol 2014; 4(2): 144-146.
9. Zenk J, Schneidre H, Koch M et al.: Current management of juvenile recurrent parotitis. Curr Otorhinolaryngol Rep 2014; 2: 64-69.
10. Narsimha RVV, Putta BJH, Kurthukoti AJ: Juvenile recurrent parotitis in children: Diagnosis and treatment using sialography. J Indian Soc Pedod Prev Dent 2014; 32(3): 262-265.
11. Schorr B, Mandel L: Diagnosing juvenile recurrent parotitis. Case Reports. N Y State Dent J 2016; 82(1): 36-39.
12. Capaccio P, Sigismund PE, Luca N et al.: Modern management of juvenile recurrent parotitis. J Laryngol Otol 2012; 126(12): 1254-1260.
13. Nahlieli O, Shacham R, Shlesinger et al.: Juvenile recurrent parotitis: a new method of diagnosis and treatment. Pediatrics 2004; 114(1): 9-12.
14. Roby BB, Mattingly J, Jensen EL et al.: Treatment of juvenile recurrent parotitis of childhood: an analysis of effectiveness. JAMA Otol Head Neck Surg 2015; 141(2): 126-129.
otrzymano: 2017-10-16
zaakceptowano do druku: 2017-11-23

Adres do korespondencji:
*Monika Jabłońska-Jesionowska
Klinika Otolaryngologii Dziecięcej Warszawski Uniwersytet Medyczny
ul. Żwirki i Wigury 63A
02-091 Warszawa, Polska
tel.: + 48 (22) 317-97-21
e-mail: laryngologia@litewska.edu.pl

New Medicine 4/2017
Strona internetowa czasopisma New Medicine