Streszczenie
Wstęp. Guzy dużych gruczołów ślinowych, ze względu na rzadkość występowania oraz szerokie spektrum możliwych rozpoznań, stanowią wyzwanie dla lekarza. Badania obrazowe są kluczowym elementem procesu diagnostycznego, choć ich wyniki często nie dają możliwości postawienia ostatecznego rozpoznania.
Cel pracy. Celem pracy była ocena przydatności badań dodatkowych w diagnostyce guzów dużych gruczołów ślinowych u dzieci.
Materiał i metody. Dokonano analizy retrospektywnej danych medycznych dzieci ze zmianami guzowatymi ślinianki przyusznej lub podżuchwowej hospitalizowanych w Klinice Otolaryngologii Dziecięcej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego w latach 2012-2017.
Wyniki. U 8 dziewczynek i 7 chłopców w wieku od 4 miesięcy do 17 lat rozpoznano 6 guzów mieszanych, 3 naczyniaki krwionośne oraz po jednym przypadku naczyniaka limfatycznego, mięsaka prążkowanokomórkowego i raka śluzowo-naskórkowego. U wszystkich pacjentów wykonano badanie ultrasonograficzne (USG) ślinianek oraz tomografię komputerową (TK) i/lub rezonans magnetyczny (MRI) twarzoczaszki. Na podstawie USG rozpoznano większość (66%) guzów mieszanych. USG oraz TK lub MRI z kontrastem pozwoliły postawić rozpoznanie u wszystkich 4 pacjentów z naczyniakami. U 2 pacjentów na podstawie badania histopatologicznego rozpoznano nowotwór złośliwy ślinianki przyusznej.
Wnioski. Podstawowym badaniem diagnostycznym guzów dużych gruczołów ślinowych pozostaje USG, uzupełniane w razie konieczności o TK lub MRI. Badania obrazowe w niektórych przypadkach nie pozwalają na postawienie ostatecznej diagnozy. Rozpoznanie ostateczne guzów ślinianek (oprócz naczyniaków) ustala się na podstawie badania histopatologicznego. Najczęstszym guzem ślinianek u dzieci starszych jest guz mieszany, a u niemowląt – naczyniak. Należy pamiętać o możliwości wystąpienia u dzieci bardzo rzadkich guzów ślinianek, takich jak mięsak lub rak.

Summary
Introduction. Tumors of major salivary glands, due to their low incidence and the wide spectrum of possible diagnoses, are a challenge for physicians. Imaging studies are the key elements of the diagnostic process, although their results often do not provide a definitive diagnosis.
Aim. The aim of the study was to assess the usefulness of additional tests in the diagnosis of tumors of major salivary glands in children.
Material and Methods. A retrospective analysis of medical data of children with tumors of parotid or submandibular salivary gland hospitalized in the Department of Pediatric Otolaryngology of Medical University of Warsaw from the years 2012-2017 was performed.
Results. In 8 girls and 7 boys aged between 4 months and 17 years, the following diagnoses were established: 6 mixed tumors, 3 hemangiomas, 1 lymphangioma, 1 rhabdomyosarcoma, and 1 mucoepidermoid carcinoma. In all of the patients, ultrasound (US) of salivary gland, computed tomography (CT) and/or magnetic resonance imaging (MRI) of the head were performed. US examination enabled to diagnose the majority (66%) of mixed tumors. US and CT or MRI with contrast enabled to recognize angiomas in all 4 patients with this lesion. In 2 patients, malignant neoplasm was diagnosed based on the histological examination.
Conclusions. US remains the primary diagnostic test in patients with tumors of major salivary gland. When necessary, it can be supplemented with CT or MRI. In some cases, imaging studies do not enable to establish a definite diagnosis. The definite diagnosis of salivary gland tumors is established based on the results of the pathological examination (except for angiomas). The most common salivary gland tumor in older children is mixed tumor, and in infants – angioma. It must be remembered that very rare salivary gland tumors, such as sarcomas and carcinomas, may also occur in children.