© Borgis - Medycyna Rodzinna 3-4/2000, s. 37-39
Piotr Korczyński, Tadeusz Przybyłowski, Ewa Rzadkiewicz, Piotr Bielicki, Katarzyna Broczek, Wacław Droszcz, Ryszarda Chazan
Analiza naboru chorych do poradni zaburzeń oddychania w czasie snu - w latach 1992-1997
Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych, Pneumonologii i Alergologii SPCSK Banacha 1a, Warszawa
Kierownik Katedry: prof. dr hab. med. Ryszarda Chazan
Wstęp
Obturacyjny bezdech podczas snu (OBPS) jako zespół chorobowy jeszcze nie istnieje w oficjalnym spisie chorób, nie przyporządkowano mu też żadnego numeru statystycznego.
W 1955 Weil (1) opisał 2 chorych z otyłością i poliglobulią, u których redukcja masy ciała doprowadziła do normalizacji hematokrytu. Kolejnych opisów "zespołu Pickwicka" dostarczyli Burwell i wsp. (2) Gastaut i wsp. (3) dołączyli do opisu przypadku zapis poligraficzny z uwzględnieniem EEG, EOG, EMG, przepływu powietrza oraz ruchów oddechowych. Pierwsze doniesienia naukowe na temat diagnozowania i leczenia OBPS pojawiły się pod koniec lat siedemdziesiątych (4).
Jak dotąd brak jest dokładnych danych epidemiologicznych dotyczących Polski, natomiast szacuje się, że w kraju choruje około 100 tys. osób. Według innych opracowań OBPS występuje u od 0,7% do 9% (5, 6) dorosłej populacji. Udowodniono już, że chorzy nie leczeni mają zwiększone ryzyko zapadalności na nadciśnienie tętnicze (7, 8), udary (9) oraz zaburzenia rytmu serca (10, 11, 12, 13). Osoby te są stale zmęczone w ciągu dnia, zasypiają bezwiednie podczas wykonywania różnych czynności a z powodu nadmiernej senności oraz uczucia ciągłego zmęczenia(14) częściej niż inni są sprawcami wypadków komunikacyjnych (15, 16).
W Klinice Pneumonologii badania i pierwsze próby leczenia OBPS rozpoczęto w 1990 roku. Problematyka zaburzeń oddychania podczas snu znalazła się w programie zajęć dla studentów Warszawskiej Akademii Medycznej w 1991 roku. Od tego czasu każda grupa studentów odbywa zajęcia praktyczne i teoretyczne w Pracowni Polisomnografii.
Zespól Kliniki Pneumonologii prowadzi również działalność mającą na celu popularyzację tego tematu w środkach masowego przekazu. Efektem tego jest szereg artykułów w popularnych czasopismach, kilka programów telewizyjnych, krótki film szkoleniowy oraz opracowana specjalnie dla chorych książeczka pt. "O chrapaniu i bezdechach"(17).
CEL PRACY
Celem pracy była ocena naboru chorych do Poradni Zaburzeń Oddychania Podczas Snu na przestrzeni ostatnich sześciu lat. Najbardziej interesowała autorów odpowiedź na pytanie: Skąd chory uzyskał pierwszą informację na temat działalności Pracowni oraz czy na przestrzeni ostatnich lat uległ zmianie odsetek chorych kierowanych przez lekarzy.
METODYKA
W analizie posłużono się danymi z ankiet wypełnianych przez chorych podczas pierwszej wizyty w Poradni. W opracowaniu wykorzystano informacje zebrane w okresie od stycznia 1992 roku do grudnia 1997. Ankieta zawiera pytania dotyczące wieku, wagi wzrostu, wykształcenie, miejsce zamieszkania oraz podstawowych dolegliwości i objawów związanych z OBPS. Lekarz podczas pierwszej wizyty chorego wprowadza informację na temat drogi skierowania chorego do Poradni. Do końca 1997 od chorych przyjmowanych w Poradni nie wymagano skierowań od lekarza podstawowej opieki zdrowotnej.
Analizując rozkład wskaźnika masy ciała (Body Mass Index - BMI) przyjęto następujące zakresy(18): wartości prawidłowe od 20 do 24,9 kg/m2, nadwaga 25-29-9 kg/m2, otyłość 30-40 kg/m2 i znacznego stopnia otyłość powyżej 40 kg/m2.
Dane opracowano przy użyciu programu Statistica for Windows. Przeprowadzono obserwację cech mierzalnych(19); i jakościowych. Do oceny rozkładu cech jakościowych wykorzystano test zgodności chi-kwadrat(18). Za wartość znamienną statystycznie przyjęto p<0,05.
WYNIKI
Badana grupa to 1604 osób: 1333 (83,1%) mężczyzn oraz 271 (16,9%) kobiet. Podstawowe dane antropometryczne dla całej grupy przedstawiono w tabeli 1.
Tabela 1. Podstawowe dane antropometryczne
| | Wartość średnia | Odchylenie standardowe |
| Wiek | 49,0 lat | ±11,0 |
| Waga | 92,2 kg | ±19,5 |
| Wzrost | 173,2 cm | ±8,5 |
| BMI | 30,6 kg/m2 | ±6,1 |
Analizując rozkład wieku chorych zgłaszających się do Poradni zaobserwowano, że większość (1233 - 77%) to osoby w wieku 30-60 lat, chorych poniżej 30 roku życia zgłosiło się 62 (3,8%) natomiast w wieku powyżej 60 lat 307 (19,2%).
W badanej populacji dominują chorzy z nadwagą: 509 (36%) i otyłością: 580 (41%). Rozkład BMI w całej grupie chorych przedstawiono w tabeli 2.
Tabela 2. Rozkład poszczególnych zakresów dla BMI
| | Zakresy BMI | Liczba chorych | % |
| Wartość prawidłowa | < 24,9 | 221 | 15,64 |
| Nadwaga | 25-29,9 | 509 | 36,02 |
| Otyłość | 30-40 | 580 | 41,05 |
| Znacznego stopnia otyłość | 40 | 103 | 7,29 |
W następnym etapie dokonano porównania zmiany liczebności w grupach zamieszkujących Warszawę i najbliższe okolice oraz pozostałe regiony Polski. W kolejnych latach przeważają liczebnie mieszkańcy Warszawy. W latach 92-97 obserwowano wahania odsetka chorych spoza Warszawy od 26 do 44%. Jednak znamiennie różnią się tylko wartości z lat 94-95 i 96-97. Rycina 1 zawiera zestawienie danych z poszczególnych lat.
Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
- Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
- Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
- Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.
Opcja #1
24 zł
Wybieram
- dostęp do tego artykułu
- dostęp na 7 dni
uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony
Opcja #2
59 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 30 dni
- najpopularniejsza opcja
Opcja #3
119 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 90 dni
- oszczędzasz 28 zł
Piśmiennictwo
1. Block AJ.: Sleep apnea and related disorders. Disease-a-Month., 1985, 31, 1-55. 2. Burwell C.S. et al.: Extreme obesity associated with alveolar hypoventilation - a pickwickian syndrome. Amer. J. Med., 1956, 21, 811-17. 3. Cassel W., Ploch T., Becker C., Dugnus D., Peter JH., von Wichert P.: Risk of traffic accidents in patients with sleep-disordered breathing: reduction with nasal CPAP. European Respiratory Journal, 1996, 9(12), 2606-2611. 4. Findley LJ., Unverzaagt ME., Suratt PM.: Automobile accidents involving patients with Obstructive sleep apnea. Am Rev Respir Dis., 1988, 138, 337-340. 5. Gastaut H., Tassinari C.A., Duron B.: Polygraphic study of the episodic diurnal and nocturnal (hypnic and respiratory) manifestation of the Pickwick Syndrome. Brain Research 1966, 2, 167-86. 6. Gislason T., Aberg H., Taube A.: Snoring and systemiic hypertension. Acta Med Scand., 1987, 222, 415-421. 7. Gislason T., Almqvist M., Eriksson G., Taube A., Boman G.: Prevalence of sleep apnea syndrome among Swedish men - an epidemiological study. J Clin Epiedmiol., 1988, 41, 571-576. 8. Guilleminault C., Tilkian A., Dement WC.: The sleep apnea syndromes. Am Rev Med., 1976, 27, 465-84. 9. He J., Kryger MH., Zorick FJ., Conway W., Roth T.: Mortality and apnea index in obstarctive sleep apnea. Experience in 385 male patients. Chest, 1988, 94(1), 9-14. 10. Luszniewicz A., Słaby T.: Statystyka stosowana, PWE, Warszawa 1997,wyd I.11. Partinen.M., Palomaki H.: Snoring and cerebral infarction. Lancet., 1985, 1, 893-895. x 12. Przybyłowski T., Byśkiniewicz K., Broczek K.: O chrapaniu i bezdechach, Interlibro Warszawa1996,wyd I. 13. Shepard JW., Garrison MW., Grither LA., Evans R., Schweitzer PK.: Relationship of ventricular ectopy to nocturnal oxygen desaturations in patients with chronic obstructive pulmonary disease. Chest., 1985, 88(3), 335-340. 14. Szostek WB., Cybulska B.: Metaboliczne choroby cywilizacyjne, CMKP, Warszawa 1990, wyd III, 215. 15. Tirlapur VG., Mir MA.: Nocturnal hypoxemia and associated electrocardiographic changes in patients with chronic obstructive airway desease. New England Journal of Medicine, 1982, 306(3), 125-130. 16. Trask CH., Cree EM.: Oximeter studies on patients with chronic obstructice emphysema awake and during sleep. N Engl J Med., 1962, 266, 639-43. 17. Weil M.H.: Polycythemia associated with obesity. J.A.M.A., 1955, 159, 1592. 18. Williams AJ., Houston D., Finberg S., Lam C., Kinney JL., Santaigo S.: Sleep apnea syndrome and essential hypertension. Am J Cardiol., 1985, 78, 28-34. 19. Young T., Palta M., Dempsey J., Skatrud J., Weber S., Badr S.: Occurence of sleep disordered breathing among middle aged adults. N Engl J Med., 1993, 328, 1230-1235. 20. Zieliński J., Koziej M., Mańkowski M.: Zaburzenia oddychania w czasie snu, PZWL, Warszawa 1997,wyd I.
