Ponad 7000 publikacji medycznych!
Statystyki za 2021 rok:
odsłony: 8 805 378
Artykuły w Czytelni Medycznej o SARS-CoV-2/Covid-19

Poniżej zamieściliśmy fragment artykułu. Informacja nt. dostępu do pełnej treści artykułu
© Borgis - Anestezjologia Intensywna Terapia 3/2002, s. 182-186
Jan Świątkowski, Marek Psujek, Marta Ząbek, Krzysztof Przesmycki
Porównanie profilaktycznego działania przeciw-wymiotnego dehydrobenzperidolu, ondansetronu i metoklopramidu u pacjentek poddanych ginekologicznym operacjom laparoskopowym
Ondasetron, dehydrobenzperidol and metoclopramide for prevention of postoperative nausea and vomiting after minor gynecological laparoscopic surgery
II Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii;
kierownik: dr hab. K. Przesmycki – AM w Lublinie
Streszczenie
W badaniach oceniano skuteczność profilaktycznego działania ondansetronu, dehydrobenzperidolu oraz metoklopramidu w zapobieganiu pooperacyjnym nudnościom i wymiotom (PONV) u kobiet poddanych ginekologicznym operacjom laparoskopowym. Badaniami objęto 126 pacjentek, w 4 losowo dobranych grupach, grupę kontrolną stanowiły pacjentki nieotrzymujące badanych leków. Badane leki: ondansetron (4 mg), dehydrobenzperidol [DHBP] (75 (mg kg-1) lub metoklopramid (0,4 mg kg-1) podawano dożylnie bezpośrednio po wprowadzeniu do znieczulenia ogólnego. Skuteczność profilaktycznego działania oceniano w 1, 6, 12 oraz 24 godzinie po operacji jako zmniejszenie intensywności nudności, częstości wymiotów i częstości intensywnych nudności. Dodatkowo oceniano liczbę pacjentek wolnych od objawów PONV. Ondansetron i DHBP powodowały istotne statystycznie zwiększenie liczby pacjentek wolnych od objawów PONV oraz zmniejszenie intensywności i częstości tych objawów w pierwszych 6 godzinach po operacji w porównaniu do grupy kontrolnej, jednocześnie nie stwierdzono istotnych różnic w skuteczności profilaktycznej obu leków. Działanie profilaktyczne metoklopramidu było najsilniejsze w pierwszej godzinie po operacji. Uzyskane wyniki wskazują, że DHBP jest lekiem alternatywnym dla ondansetronu w zapobieganiu PONV w pierwszych 6 godzinach po ginekologicznych operacjach laparoskopowych.
Summary
Ninety-six ASA I and II patients, scheduled for elective gynaecological laparoscopic surgery were randomly assigned to receive 4 mg ondasetron, 75 mg kg-1 dehydrobenzperidol (DHBP) or 0.4 mg kg-1 metoclopramide immediately after induction of anaesthesia; other thirty did not receive any antiemetic prophylaxis and served as a control. Intensity of nausea, number of vomiting episodes of severe, intense nausea and number of PONV-free patients were noted at 1, 6, 12 and 24 hours after surgery. Ondasetron and DHBP relieved more patients from PONV and decreased intensity and frequency of all other symptoms at six hours after surgery. In contrast, metoclopramide was effective only during the first hour. We conclude that DHBP prophylaxis may be regarded as an effective alternative to ondasetron up to six hours after gynaecological prophylactic surgery



Pooperacyjne nudności i wymioty (PONV) są powikłaniami, które mogą wystąpić po wszystkich zabiegach chirurgicznych wymagających znieczulenia lub sedacji [1]. Wpływają niekorzystnie na psychikę, wzmagają ból pooperacyjny, zaburzają normalne funkcjonowanie, stwarzając niekiedy potrzebę szczególnej opieki i troski ze strony personelu medycznego. Chociaż śmiertelność związana z PONV jest niewielka, stanowią one częstą przyczynę przedłużenia hospitalizacji lub konieczności ponownego przyjęcia do szpitala, podrażając koszty diagnostyki, leczenia i opieki. Częstość występowania PONV po operacjach ginekologicznych zależy od rodzaju wykonywanej operacji. Laparoskopia ginekologiczna diagnostyczna lub lecznicza obarczona jest dużą częstością PONV, które występują u 36-60% pacjentek [2]. Nowe leki stosowane w profilaktyce i leczeniu wymiotów, np. antagoniści receptorów serotoninowych, mimo że są niemal pozbawione działań ubocznych są nadal rzadko stosowane prawdopodobnie ze względu na ich wysoką cenę, natomiast inne leki posiadają wiele działań ubocznych ograniczających ich rutynowe zastosowanie.
We wcześniejszej pracy wykazaliśmy, że dehydrobenzperidol (DHBP) stosowany w profilaktyce PONV w ginekologicznych i chirurgicznych (cholecystektomie) operacjach laparoskopowych u kobiet jest podobnie skuteczny jak ondansetron [3]. Ondansetron zmniejszał w większym stopniu niż DHBP nudności w bezpośrednim okresie po operacji oraz wymioty w póżniejszym okresie, natomiast nie wpływał na zwiększenie liczby pacjentek wolnych od PONV.
Metoklopramid jest od ponad 30 lat rutynowo stosowany przez wielu lekarzy w zapobieganiu i leczeniu PONV [4]. Jest lekiem tanim, dającym rzadko w dawkach terapeutycznych niepożądane objawy uboczne. W profilaktyce PONV jest stosowany dożylnie, najczęściej w dawce 10 mg u dorosłych i 0,1-0,2 mg kg-1 u dzieci [4,5]. W celu pełniejszego porównania skuteczności profilaktycznej DHBP i ondansetronu postanowiono ocenić skuteczność trzech najczęściej stosowanych leków: DHBP, ondansetronu i metoklopramidu w zapobieganiu PONV.
DOBÓR CHORYCH I METODY
Do badań zakwalifikowano 126 pacjentek, planowanych do ginekologicznych operacji laparoskopowych (diagnostycznych i leczniczych). Dane demograficzne oraz średni czas znieczulenia pacjentek otrzymujących profilaktycznie ondansetron, droperidol, metoklopramid, lub nie otrzymujących tego leczenia (grupa kontrolna), nie różniły się istotnie statystycznie (tab. 1).
Tab. I. Dane demograficzne pacjentek otrzymujących profilaktycznie metoclopramid (M), dehydrobenzperidol (D), ondansetron (O) lub grupy kontrolnej (K); wartości średnie (SD). NS - różnica nieznamienna statystycznie
MDOKP1 M vs KP2 D vs KP3 O vs K
Liczba pacjentek 35313030
Waga (kg)62 (12)62 (8)61 (8)65 (11)NSNSNS
Wiek (lata)35 (12)30 (6)30 (6)41 (16)NSNSNS
Czas znieczulenia (min)76 (37)73 (29)69 (24)70 (25)NSNSNS
Dzień cyklu owulacyjnego 16 (4)14 (5)12 (5)14 (5)NSNSNS
Do badań kwalifikowano wszystkie kolejne pacjentki (grupa ryzyka w/g ASA I-II), u których planowano wykonanie ginekologicznych operacji laparoskopowych w znieczuleniu ogólnym. Pacjentki były dobierane losowo do badanych grup. Stosowane kryteria doboru nie były znane osobom oceniającym intensywność PONV ani pacjentkom. Podczas operacji laparoskopowych stosowano znieczulenie złożone ogólne wziewne, standaryzowane dla wszystkich pacjentek biorących udział w badaniach. W dniu poprzedzającym operację oraz na godzinę przed znieczuleniem w premedykacji stosowano doustnie midazolam (7,5 mg).
W celu wprowadzenia do znieczulenia podawano tiopental (2-6 mg kg-1) i fentanyl (0,1-0,2 mg 70 kg-1) oraz 2 min przed intubacją tchawicy atrakurium (0,4 mg kg-1). W czasie wprowadzenia nie stosowano czynnej wentylacji płuc przy użyciu maski twarzowej aby unikniąć przypadkowej insuflacji żołądka. Bezpośrednio po wprowadzeniu do znieczulenia i intubacji tchawicy do żołądka wprowadzano przez jamę ustną zgłębnik żołądkowy. Obecność jego w żołądku potwierdzano przez podanie 10 ml powietrza. Pacjentkom, u których oceniano skuteczność profilaktyki farmakologicznej, w czasie wprowadzenia do znieczulenia podawano w sposób losowy ondansetron (4 mg), droperidol (75 (g kg-1) lub metoklopramid (0,4 mg kg-1). Grupę kontrolną stanowiły pacjentki nie otrzymujące żadnego z wyżej wymienionych leków. W czasie znieczulenia stosowano oddech kontrolowany (końcowo-wydechowe ciśnienia parcjalne CO2 35-45 mm Hg [4,67 – 6 kPa]) mieszaniną gazów N2O:O2 (2:1), stosując dodatkowo izofluran (0,25%-1,5%) dla uzyskania stabilności hemodynamicznej (ciśnienie tętnicze krwi i częstość tętna w zakresie 15% wartości wyjściowych). Jeżeli istniała konieczność, podawano kolejne dawki atrakurium i fentanylu. W czasie operacji w sposób rutynowy monitorowano układ oddechowy i krążenia. Pod koniec operacji i przed końcem znieczulenia odsysano zawartość żołądka przy użyciu ssaka elektrycznego z końcówką umożliwiającą regulację siły ssania oraz wydzielinę z okolicy gardła i jamy ustnej. Pod koniec znieczulenia czekano na spontaniczny powrót siły mięśniowej. Ekstubację tchawicy wykonywano po upływie co najmniej 30 min od ostatniej dawki atrakurium, nie stosując neostygminy. Tlenoterapia bierna po operacji była stosowana u większości chorych przez cewnik nosowy z przepływem 3-4 l min-1 tlenu lub przez maskę tlenową. Analgezję pooperacyjną zapewniano podaniem w razie bólu 1g metamizolu dożylnie; jeśli postępowanie to było niewystarczające pacjentki otrzymywały domięśniowo 1 mg kg-1 petydyny, zgodnie z przyjętym standardowym postępowaniem w naszym szpitalu.
Ocena intensywności i częstości PONV
Oceniano następujące parametry intensywności i częstości PONV:
1. Średnia intensywność nudności (VAS),
2. Częstość intensywnych nudności (VAS?30 mm),
3. Częstość epizodów wymiotów,
4. Liczba pacjentek wolnych od objawów PONV (nudności i wymiotów jednocześnie).
Intensywność nudności była oceniana przez same pacjentki przy użyciu skali wzrokowo-analogowej (VAS) od 0 do 100 mm; gdzie 0 – oznaczało brak nudności, 100 – nudności o największym nasileniu. Oceniano również częstość występowania intensywnych nudności (VAS?30mm) jako dodatkowy parametr do oceny intensywności nudności [6]. Stopień nasilenia wymiotów oceniano jako częstość występowania epizodów wymiotów w grupie pacjentek. Czwartym parametrem w ocenie intensywności PONV była łączna liczba pacjentek wolnych od objawów PONV (nudności i wymiotów jednocześnie).
Ocenę parametrów PONV prowadzono przez okres 24 godzin po operacji, ze względu na największą częstość występowania PONV w tym okresie [7,9,10]. Wyniki rejestrowano w 1, 6, 12 i 24 godzinie po operacji, kiedy zachodzą największe zmiany w częstości i intensywności PONV [8,11]. W badaniach rejestrowano dodatkowo czas trwania znieczulenia, dawkę fentanylu, wiek, masę ciała oraz dzień cyklu owulacyjnego (przyjmując jako dzień pierwszy datę wystąpienia menstruacji).
Analiza statystyczna
Ocena znamienności statystycznej różnic częstości intensywnych nudności (VAS?30mm), częstości epizodów wymiotów oraz liczby pacjentek wolnych od objawów PONV – była przeprowadzona przy pomocy dokładnego testu Fishera lub testu chi-kwadrat. Ocena znamienności statystycznej różnic w intensywności nudności (ocenianych skalą VAS) została przeprowadzona przy pomocy testu t-Studenta. Znamienność statystyczna we wszystkich testach została przyjęta przy poziomie istotności p = 0,05.
WYNIKI
Średnia intensywność nudności u pacjentek w grupie kontrolnej była największa w 1 i 6 godzinie po operacji, ulegając wysoce istotnemu statystycznie (p<0,0001) zmniejszeniu w następnych okresach (ryc. 1). Niezależnie od stosowanej profilaktyki, średnia intensywność nudności we wszystkich grupach badanych w 1 i 6 godzinie po operacji, była znamiennie statystycznie mniejsza w porównaniu do grupy kontrolnej. W późniejszych okresach: w 12 i 24 godzinie, nie występowały różnice znamienne statystycznie w intensywności nudności, zarówno w stosunku do grupy kontrolnej jak i pomiędzy badanymi grupami.
Ryc. 1. Średnia intensywność nudności (?SEM) w różnym czasie

Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
  • Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
  • Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
  • Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.

Opcja #1

29

Wybieram
  • dostęp do tego artykułu
  • dostęp na 7 dni

uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony

Opcja #2

69

Wybieram
  • dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
  • dostęp na 30 dni
  • najpopularniejsza opcja

Opcja #3

129

Wybieram
  • dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
  • dostęp na 90 dni
  • oszczędzasz 78 zł
Piśmiennictwo
1. Kapur PA: The big „little problem”. Anesth Analg 1991; 73: 243-245.
2. Lerman J: Surgical and patient factors involved in postoperative nausea and vomiting. Br J Anaesth 1992; 69 (Suppl. 1): 24S-32S.
3. Świątkowski J, Goral A, Dzieciuch JA, Przesmycki K: Assessment of ondansetron and droperidol for the prevention of post-operative nausea and vomiting after cholecystectomy and minor gynaecological surgery performed by laparoscopy. Eur J Anaesth 1999; 16: 766-772.
4. Rowbotham DJ.: Current management of postoperative nausea and vomiting. Br J Anaesth 1992; 69 (Suppl. 1): 46S-59S
5. Cohen SE, Woods WA, Wyner J: Antiemetic efficacy of droperidol and metoclopramide. Anesthesiology 1984; 60: 67-69.
6. Monagle J, Barnes R, Goodchild C, Hewitt M: Ondansetron is not superior to moderate dose metoclopramide in the prevention of post-operative nausea and vomiting after minor gynaecological surgery. Eur J Anaesth 1997; 14: 604-609.
7. Gan TJ, Collis R, Hetreed M: Double-blind comparison of ondansetron, droperidol and saline in the prevention of postoperative nausea and vomiting. Br J Anaesth 1994; 72; 544-547.
8. Hovorka J, Korttila K, Erkola O: Gastric aspiration et the end of anaesthesia does not decrease postoperative nausea and vomiting. Anaesth Intens Care 1990; 18: 58-61.
9. Pertusa V, Bellver J, Marques A, Onrubia X, Vinals MP, Sanmiguel G, Seller JM, Martinez-Carrasco C: Antiemetic prophylaxis after laparoscopic cholecystectomy: comparative study of dehydro-benzperidol, metoclopramid, ondansetron and placebo. Rev Esp Anestesiol Reanim 1996; 43: 239-242.
10. Tramer M, Moore A, McQuay H: Omitting nitrous oxide in general anaesthesia: meta-analysis of intraoperative awareness and postoperative emesis in randomised controlled trials. Br J Anaesth 1996; 76: 186-193.
11. Rose JB, Watcha MF: Postoperative nausea and vomiting in paediatric patients. Br J Anaesth 1999; 83: 104-117
12. Hedayati B, Fear S: Hospital admission after day-case gynaecological laparoscopy. Br J Anaesth 1999; 83; 776-779.
13. Wang JJ, Ho ST, Liu HS, Ho CM: Prophylactic antiemetic effect of dexamethasone in women undergoing ambulatory laparoscopic surgery. Br J Anaesth 2000; 84; 459-462.
14. Jones SB: Anesthesia in ambulatory minimally invasive surgery. Curr Opin Anaesth 2000; 13: 637-641.
15. Koivusalo AM, Kellokumpu I, Lindgren L: Postoperative drowsiness and emetic sequelae correlate to total amount of carbon dioxide used during laparoscopic cholecystectomy. Surg Endosc 1997; 11: 42-44.
16. Honkavare P, Lehtien AM, Hovorka J, Korttila K: Nausea and vomiting after gynaecological laparoscopy depends upon the phase of the menstrual cycle. Can J Anaesth 1991; 38: 876-879.
17. Beattie WS, Buckley DN: Influence of menstrual cycle on postoperative nausea and vomiting after propofol anaesthesia. Anesthesiology 1992; 77: A29.
18. Watcha MF, White PF: Postoperative nausea and vomiting. Its etiology, treatment and prevention. Anesthesiology 1992; 77: 162-184.
19. Bateman DN, Kahn C, Mashiter K, Davies DS: Pharmacokinetic and concentration-effect studies with intravenous metoclopramide. Br J Clin Pharmacol 1978; 6: 401-407
20. Diamond MJ, Keeri-Szanto M: Reduction of postoperative vomiting by preoperative administration of oral metoclopramide. Can Anaesth Soc J 1980; 27: 36-39.
21. Paxton LD, McKay AC, Mirakhur RK: Prevention of nausea and vomiting after day case gynaecological laparoscopy. A comparison of ondansetron, droperidol, metoclopramid and placebo. Anaesthesia 1995; 50: 403-406.
22. Chen PP, Chui PT, Gin T: Comparison of ondansetron and metoclopramide for the prevention of postoperative nausea and vomiting after major gynaecological surgery. Eur J Anaesth 1996; 13: 485-491.
Adres do korespondencji:
II Klinika AiIT AM, SPSK Nr 1,
ul. Staszica 16, 20-081 Lublin

Anestezjologia Intensywna Terapia 3/2002