Ponad 7000 publikacji medycznych!
Statystyki za 2021 rok:
odsłony: 8 805 378
Artykuły w Czytelni Medycznej o SARS-CoV-2/Covid-19

Poniżej zamieściliśmy fragment artykułu. Informacja nt. dostępu do pełnej treści artykułu
© Borgis - Anestezjologia Intensywna Terapia 3/2007, s. 144-147
*Ewa Mayzner-Zawadzka, Elżbieta Nowacka
Terapia płynowa przed i w trakcie cięcia cesarskiego
Fluid therapy during regional anaesthesia for caesarean section
I Zakład Anestezjologii i Intensywnej Terapii AM w Warszawie
kierownik: prof. dr hab. n. med. E. Mayzner-Zawadzka
Summary
Background.Maternal hypotension is the most frequent complication of spinal anaesthesia for caesarean section. It is defined as a decrease in systolic blood pressure to 70-80% of the baseline recordings and/or an absolute value of <90-100 mm Hg. Several strategies have been proposed to prevent or minimize the risk of hypotension, but the ideal technique does not exist. Preload with colloid solutions seems be more effective than with crystalloids and prophylactic ephedrine is more effective than placebo.
Methods. In this multicenter retrospective study, the authors assessed fluid administration and strategies during spinal anaesthesia for caesarean section in regard to prevention and treatment of post-spinal hypotension. 2095 questionnaires were received from 21 centres in Poland. Questions included: age, weight, ASA score, type of intravenous fluid used (crystalloid or colloid solution), type of colloid (hydroxyethylstarch, gelatin solution, or dextran), volume and speed of infusion, and the requirement for vasoactive drugs and their dosage. Student´s, Mann-Whitney, and chi-square tests were used for statistical analysis.
Results. The autors analyzed 325 questionnaires reporting the strategy during spinal anaesthesia for caesarean delivery. Fluid strategy varied among different centres. Crystalloids were used in 37.2% of cases; both crystalloids and colloids were used in 60.6%, and pure colloids were used in 1.54%. When colloids were used, hydroxyethylstarch was applied in 80.2%, and gelatin solutions in 19.3%. The volume of infused colloids ranged from 15 ml to 1000 ml, and the volume of infused crystalloids ranged from 100 ml to 4000 ml. The total infused volume ranged from 500 ml to 4500 ml. The colloid/crystalloid group showed a significantly lower incidence of hypotension compared with the crystalloid group.
Conclusions. The efficacy of pre-hydration has been studied extensively in the prevention of hypotension following spinal anesthesia for caesarean delivery, but the optimum types and doses of preload solutions remains controversial. The results of study showed that colloids (mostly hydroxyethylstarch) are more effective than crystalloids.



Celem terapii płynowej w okresie przed i ?ródoperacyjnym jest pokrycie podstawowego zapotrzebowania na płyny, które u dorosłych wynosi około 1,5-2 ml kg-1 h-1 oraz wyrównanie strat powstałych w czasie zabiegu. Ciężarne zakwalifikowane do ukończenia porodu drogš cięcia cesarskiego wymagajš odrębnego postępowania w okresie okołooperacyjnym. Podawanie płynów przed wykonaniem znieczulenia przewodowego ma na celu zmniejszenie często?ci i stopnia nasilenia hipotensji zwišzanej z blokadš współczulnš [1]. W tym celu przetacza się krystaloidy w ilo?ci 20 ml kg-1 w szybkim wlewie dożylnym trwajšcym około 15 min. [2]. Coraz większš popularno?ć zyskujš koloidy – roztwory hydroksyetylowanej skrobi i żelatyny przetaczane w ilo?ci 5-15 ml kg-1 [2, 3]. Uzupełnienie łożyska naczyniowego przed zabiegiem krystaloidami i/lub koloidami często nie jest w pełni skuteczne i może wišzać się z wystšpieniem zaburzeń hemodynamicznych pod postaciš tachykardii, zwiększenia objęto?ci wyrzutowej i rzutu serca, zmniejszenia oporu obwodowego oraz wzrostu OCŻ [2]. Hipotensja w następstwie blokady współczulnej lub będšca wyrazem zespołu żyły głównej dolnej może wpływać na dobrostan płodu [4]. Z uwagi na to, iż w jednostce maciczno-łożyskowej nie występuje zjawisko autoregulacji i przepływ krwi zależy bezwzględnie od ci?nienia systemowego matki, podkre?la się konieczno?ć utrzymywania ci?nienia tętniczego w granicach zbliżonych do warto?ci przed wykonaniem znieczulenia, do wydobycia dziecka [5]. Leczenie hipotensji polega na szybkim przetoczeniu płynów krystaloidowych i/lub koloidowych, podaży leków podnoszšcych ci?nienie krwi oraz wła?ciwym ułożeniu ciężarnej na stole operacyjnym [6]. Po urodzeniu dziecka spadek ci?nienia tętniczego może wystšpić w następstwie dekompresji uci?niętego przez płód łożyska naczyniowego miednicy małej i jamy brzusznej. W dalszym etapie operacji hipotensja, będšca wyrazem zwiększonej utraty objęto?ci krwi kršżšcej, często zwišzana jest z niemożno?ciš uzyskania zadowalajšcej hemostazy lub atoniš macicy. W praktyce klinicznej stosowane sš różne schematy terapii płynowej u ciężarnej zakwalifikowanej do operacyjnego zakończenia porodu.
Celem badania była ocena postępowania w zakresie profilaktyki i leczenia hipotensji przed i w trakcie cięcia cesarskiego w różnych o?rodkach na terenie Polski.
Metodyka
Badanie miało charakter ankietowy i obejmowało 21 o?rodków. Oceniano następujšce parametry: wiek ciężarnych, masę ciała, stan fizyczny wg ASA, rodzaj stosowanego płynu (krystaloidy, koloidy) przed i w trakcie operacji, rodzaj zastosowanego koloidu, metodę znieczulenia, całkowitš objęto?ć podanych płynów, szybko?ć podawania płynów, użycie ?rodków podnoszšcych ci?nienie krwi i ich dawkę, zależno?ć dawki ?rodków od stosowania koloidów, objęto?ć przetoczonych preparatów krwiopochodnych, czynno?ć serca i ci?nienie tętnicze przed i po zabiegu oraz różnice tych warto?ci, zmiany czynno?ci serca i ci?nienia tętniczego w zależno?ci od podawania koloidów.
Na podstawie danych wpisanych w kwestionariuszu leczenia płynami, wyróżniono następujšce kategorie stosowanych koloidów: koloidy skrobiowe, koloidy żelatynowe, dekstrany, koloidy skrobiowe i żelatynowe zastosowane podczas jednego zabiegu, koloidy skrobiowe i dekstrany zastosowane podczas jednego zabiegu.
Podawanie ?rodków podwyższajšcych ci?nienie krwi klasyfikowano do jednej z następujšcych kategorii:
– nie podawano leków podwyższajšcych ci?nienie krwi,
– podawano małe dawki leków – efedryna do 10 mg,
– podawano ?rednie dawki leków – efedryna do 25 mg,
– podawano duże dawki leków – efedryna powyżej 25 mg,
– podawano leki w nieznanej dawce.
Uzyskane wyniki poddano analizie statystycznej testami t-Studenta, U-Manna-Whitney´a i c2, analizie wariancji i kowariancji (ANOVA/ANCOVA). Za poziom istotno?ci przyjęto p<0,05.
Wyniki
Łšcznie uzyskano dane dokumentujšce 2095 zabiegów. 325 ankiet dotyczyło operacji u ciężarnych w wieku od 18 do 46 (23,07±5,01) lat. Masa ciała wahała się od 50 do 122 kg (75,84±11,68, n=316). Ocena wg skali ASA wynosiła I-III (n=322).
Najczęstszym rodzajem znieczulenia do cięcia cesarskiego było znieczulenie podpajęczynówkowe, które wykonano w przypadku 97,53% zabiegów. W znieczuleniu zewnštrzoponowym przeprowadzono 2,16% operacji. Połšczone znieczulenie zewnštrzoponowe i podpajęczynówkowe wykonano w 0,31% przypadków. Nie wykonywano innych rodzajów znieczulenia.
W trakcie 37,23% cięć cesarskich stosowano tylko krystaloidy, w 60,62% przypadków zastosowano łšcznie krystaloidy i koloidy. Tylko koloidy przetoczono podczas 1,54% operacji. Żadnego płynu nie przetoczono w 0,62% przypadków. Koloid skrobiowy zastosowano w trakcie 80,20% zabiegów, żelatynowy w 19,31%, a w 0,5% przetoczono zarówno koloid skrobiowy jak i żelatynowy. U ciężarnych nie stosowano dekstranu.
Objęto?ć podanych koloidów wahała się od 15 do 1000 ml (512,20±84,57, n=202), a krystaloidów od 100 do 4000 ml (1375,00±782,90, n=318). W jednym przypadku w trakcie cięcia cesarskiego przetoczono 440 ml preparatów krwi. Całkowita objęto?ć wszystkich przetoczonych płynów podczas operacji wahała się od 500 do 4500 ml (1675,40±713,98, n=323), a łšczna objęto?ć podanych koloidów i krystaloidów od 500 do 4500 ml (1674,04±711,02, n=323). W przeliczeniu na masę ciała operowanych ?rednia objęto?ć przetoczonych w czasie cięcia cesarskiego płynów wynosiła 22,10 ml kg-1, w tym krystaloidy stanowiły 18,13 ml kg-1, a koloidy 6,75 ml kg-1.
Dodatkowo, całkowitš objęto?ć podanych płynów (koloidów, krystaloidów i krwi) zorientowano w odniesieniu do dwóch grup ciężarnych, które otrzymywały lub nie otrzymywały koloidów. Stwierdzono istotne zwišzki pomiędzy całkowitš ilo?ciš podanych płynów a masš ciała ciężarnych (p=0,027) i podawaniem koloidów (p=0,00007). Nie stwierdzono natomiast takiej zależno?ci między całkowitš objęto?ciš podanych płynów a ocenš w skali ASA i wiekiem.
Istotna była też interakcja między podawaniem koloidów oraz objęto?ciš przetoczonych płynów (p<0,000001). Zastosowanie koloidów zwišzane było z mniejszš łšcznš objęto?ciš innych podawanych płynów. Stwierdzono istotnš zależno?ć pomiędzy wpływem koloidu na objęto?ć podawanej krwi (p=0,005) – przetoczenie koloidów nie było zwišzane z większš objęto?ciš podanej krwi.
Szybko?ć podawania koloidów wahała się od 0,0091 do 1,3661 ml kg-1 min-1 (0,3847±0,2205, n=193).
Porównanie wielko?ci dawek leków podwyższajšcych ci?nienie tętnicze krwi w zależno?ci od zastosowanej płynoterapii przedstawiono w tabelach I i II. Większe dawki leków były stosowane w grupach, w których podawano koloidy. Różnica pomiędzy grupami była istotna (p<0,00001). Zmiany ci?nienia krwi w zależno?ci od stosowania koloidów przy uwzględnieniu oceny ciężarnych wg skali ASA i ich wieku przedstawiono w tabeli III.
Tab. I. Dawki ?rodków ci?nieniowych w zależno?ci od podawania koloidów
DawkiNie stosowano koloidówStosowano koloidy
Nie podawano55,88%27,45%
Mała33,33%24,18%
?rednia8,82%39,22%
Duża1,96%9,15%
Nieznana0,00%0,00%
Tab. II. Objęto?ć podawanych koloidów (ml) – w zależno?ci od dawki ?rodków podwyższajšcych ci?nienie krwi – zestawienie ograniczone do ciężarnych, którym podano koloidy
DawkaLiczba przypadkówxSDMin.Max.
Nie podawano42488,4574,8415500
Mała37518,9265,99500800
?rednia60512,571,685001000
Duża14500,00,0500500
Nieznana49530,61121,115001000
Tab. III. Zmiana ci?nienia skurczowego (mm Hg), oczekiwane ?rednie brzegowe dla przeciętnego wieku (29,06) i ASA (1,26)
Koloid?rednia zmiana95% przedział ufno?ci ?redniejLiczba przypadków
Nie-18,04-21,25-14,83119
Tak-8,56-11,08-6,03191

Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
  • Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
  • Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
  • Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.

Opcja #1

24

Wybieram
  • dostęp do tego artykułu
  • dostęp na 7 dni

uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony

Opcja #2

59

Wybieram
  • dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
  • dostęp na 30 dni
  • najpopularniejsza opcja

Opcja #3

119

Wybieram
  • dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
  • dostęp na 90 dni
  • oszczędzasz 28 zł
Piśmiennictwo
1. Salinas FV, Sueda LA, Liu SS: Physiology of spinal anaesthesia and practical suggestions for successful spinal anaesthesia. Best Pract Res Clin Anaesthesiol 2003; 17: 289-303.
2. Morgan PJ, Halpern SH, Tarshis J: The effects of an increase of central blood volume before spinal anesthesia for cesarean delivery: a qualitative systematic review. Anesth Analg 2001; 92: 997-1005.
3. Dahlgren G, Granath F, Pregner K, Rosblad PG,Wessel H, Irestedt L: Colloid vs crystalloid preloading to prevent maternal hypotension during spinal anesthesia for elective cesarean section. Acta Anaesthesiol Scand 2005; 49: 1200-1206.
4. Gogarten W, Struemper D, Gramke HF, Van Aken H, Buerkle H, Durieux M, Marcus MA: Assessment of volume preload on uteroplacental blood flow during epidural anaesthesia for Caesarean section. Eur J Anaesthesiol 2005; 22: 359-362.
5. Riley ET: Spinal anaesthesia for Caesarean delivery: keep the pressure up and don´t spare the vasoconstrictors. Br J Anaesth 2004; 92: 459-461.
6. Billert H: Profilaktyka i leczenie hipotensji w aspekcie znieczulenia przewodowego w położnictwie. Ból 2005; 6: 15-19.
7. Siddik SM, Aouad MT, Kai GE, Sfeir MM, Baraka AS: Hydroxyethylstarch 10% is superior to Ringer´s solution for preloading before spinal anesthesia for Cesarean section. Can J Anaesth 2000; 47: 616-621.
8. Davies P, French GW: A randomised trial comparing 5 ml kg-1 and 10 ml kg-1 of pentastarch as a volume preload before spinal anaesthesia for elective caesarean section. Int J Obstet Anesth 2006; 15: 279-283.
9. Desalu I, Kushimo OT: Is ephedrine infusion more effective at preventing hypotension than traditional prehydration during spinal anaesthesia for caesarean section in African parturients? Int J Obstet Anesth 2005; 14: 294-299.
10. Loughrey JP, Yao N, Datta S, Segal S, Pian-Smith M, Tsen LC: Hemodynamic effects of spinal anesthesia and simultaneous intravenous bolus of combined phenylephrine and ephedrine versus ephedrine for cesarean delivery. Int J Obstet Anesth 2005; 14: 43-47.
otrzymano: 2009-01-30
zaakceptowano do druku: 2007-05-28

Adres do korespondencji:
*Ewa Mayzner-Zawadzka
Szpital Kliniczny Dziecištka Jezus
Katedra Anestezjologii i Intensywnej Terapii AM
ul. Lindley´a 4, 02-005 Warszawa
tel. 0-22 502-17-21, tel./fax 0-22 502-21-03
e-mail: katedra@anest.pl

Anestezjologia Intensywna Terapia 3/2007