© Borgis - Anestezjologia Intensywna Terapia 3/2007, s. 160-162
*Elżbieta Obara1, Rafał Szczygieł1, Jacek Majewski1, Ewa Podwińska2
Głęboka hiponatremia po urazie rdzenia kręgowego – opis przypadku
Severe hyponatremia after spinal cord injury. Case report
1Oddział Anestezjologii i Intensywnej Terapii SPWSz Chirurgii Urazowej w Piekarach ?lšskich
ordynator: dr n. med. J. Majewski
2Oddział Kliniczny Anestezjologii i Intensywnej Terapii w Bytomiu ?l.AM w Katowicach
kierownik: dr hab. n. med. E. Podwińska
Summary
Background.Hyponatremia frequently complicates spinal cord injury and usually occurs between the 6th and 9th day after the accident. Among the most common reasons are: inadequate sodium delivery, excessive use of diuretics, and depression of the sympathetic system.
Case report. A 50-year-old man was admitted to the ITU after falling from a tree. He was conscious and well orientated. Physical examination revealed a complete motor and sensory lesion of the lower limbs, incontinence, and spasticity in the upper limbs. A CT scan revealed periodic subluxation of the cervical spine. During the next few days, motor function slowly returned to the upper limbs, but on the 11th day, the patient suddenly lost consciousness. The serum sodium concentration was 102 mmol l -1. He was treated with a continuous infusion of hypertonic salt solution and regained consciousness when the concentration of sodium reached 112 mmol l -1. Twenty days after the injury, the patient developed diabetes insipidus that responded well to vasopressin supplementation. Twenty nine days after the injury, he underwent surgery for stabilization of his cervical spine, resulting in the recovery of upper limb function. One month later, the patient died of a sudden cardiac arrest. The cause of the cardiac arrest is unknown.
Discussion. Severe hyponatremia may occur in various clinical situations, however a sodium level as low as that which occurred in this patient, is rarely observed. Such situations are usually the result of inappropriate water and electrolyte management.
Hiponatremia należy do najczę?ciej występujšcych zaburzeń gospodarki wodno-elektrolitowej. Jej przyczynę stanowić może pierwotny wzrost całkowitej ilo?ci wody w ustroju, spowodowany upo?ledzonš sekrecjš wolnej wody przez nerki (niewydolno?ć serca, marsko?ć wštroby, zespół nerczycowy), lub nadmiernš jej podażš (polidypsja). Do tego zaburzenia może doprowadzić także pierwotny niedobór elektrolitów w ustroju, co następuje w przypadku oparzeń, niedrożno?ci jelit, krwotoków, biegunek i wymiotów, a także w następstwie stosowania leków moczopędnych i niedoboru mineralokortykoidów [1, 2, 3].
Objawy kliniczne hiponatremii, której zawsze towarzyszy hipotoniczno?ć płynów ustrojowych, zależš od stopnia niedoboru sodu oraz szybko?ci narastania tego niedoboru i majš charakter encefalopatii. Objawy wczesne sš niecharakterystyczne i przybierajš postać osłabienia, bólów głowy, nudno?ci i wymiotów. W zaawansowanej encefalopatii hiponatremicznej dominujš ilo?ciowe i jako?ciowe zaburzenia ?wiadomo?ci, upo?ledzenie czynno?ci zwieraczy i hipowentylacja. Głęboka hiponatremia, którš charakteryzujš drgawki, ?pišczka, niewydolno?ć oddechowa i kršżeniowa, jest stanem zagrożenia życia obarczonym wysokš ?miertelno?ciš [4, 5].
Hiponatremia występujšca u chorych po urazie rdzenia kręgowego rozwija się zwykle bezpo?rednio po zdarzeniu, pomiędzy szóstš a dziewištš dobš lub po upływie kilku miesięcy. Zaburzenia majš cięższy przebieg u chorych w młodym wieku, z rozległymi uszkodzeniami rdzenia kręgowego i ustępujš wraz z powrotem czynno?ci układu współczulnego [6, 7, 8].
Przedmiotem doniesienia jest przypadek głębokiej hiponatremii pourazowej wymagajšcy korekty zaburzeń w warunkach intensywnej terapii.
Opis przypadku
Chory, lat 50, został przyjęty do szpitala po upadku z drzewa, w wyniku którego doznał urazu głowy i kręgosłupa szyjnego z uszkodzeniem rdzenia kręgowego na poziomie C6. Badanie przedmiotowe wykazało: chory przytomny, zorientowany autopsychicznie i allopsychicznie, obecne porażenie wiotkie kończyn dolnych z całkowitym zniesieniem napięcia mię?nia zwieracza odbytu oraz porażenie spastyczne kończyn górnych, kwalifikujšce chorego do kategorii A wg Skali Oceny Funkcji Ruchowej Frankela. Tomografia komputerowa wykazała cechy przebytego zwichnięcia chwilowego z samoistnym nastawieniem w obrębie kręgosłupa szyjnego, nie dajšc tym samym wskazań do leczenia operacyjnego. Wyniki badań laboratoryjnych – w tym stężenia elektrolitów w surowicy krwi – pozostawały w granicach prawidłowych.
U chorego wdrożono rehabilitację przyłóżkowš i w kolejnych dobach leczenia obserwowano stopniowy powrót napięcia czynnego mię?ni w obrębie kończyn górnych przy braku progresji zmian w obrębie kończyn dolnych.
W 11. dobie hospitalizacji u chorego wystšpiła nagła utrata ?wiadomo?ci. Kontrolna tomografia komputerowa nie wykazała istotnych odchyleń od normy. W badaniach laboratoryjnych stwierdzono stężenie sodu w surowicy krwi wynoszšce 102 mmol l-1. Po przeniesieniu do oddziału intensywnej terapii chory był nieprzytomny, jednak z wydolnym układem oddechowym i kršżeniowym (SAP/DAP 120/70 mm Hg, HR 60 min-1). Zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej wyrównywano według ogólnie przyjętych zasad. Zastosowano dożylnš infuzję hipertonicznego roztworu chlorku sodowego z prędko?ciš 1 mmol l-1 h-1. Obserwowano stopniowš poprawę parametrów laboratoryjnych i wzrost stężenia sodu w surowicy krwi do warto?ci 130 mmol l-1. Powrót ?wiadomo?ci u chorego nastšpił przy stężeniu sodu w surowicy krwi 112 mmol l-1. Po czterech dobach leczenia przekazano go do oddziału macierzystego.
Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
- Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
- Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
- Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.
Opcja #1
24 zł
Wybieram
- dostęp do tego artykułu
- dostęp na 7 dni
uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony
Opcja #2
59 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 30 dni
- najpopularniejsza opcja
Opcja #3
119 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 90 dni
- oszczędzasz 28 zł
Piśmiennictwo
1. Bhananker SM, Paek R, Vavilala MS: Water intoxication and symptomatic hyponatremia after outpatient surgery. Anesth Analg 2004; 98: 1294-1296.
2. Frisbie JH: Postural hypotension, hyponatremia, and salt and water intake: case reports. J Spinal Cord Med 2004; 27: 133-137.
3. McGirt MJ, Blessing R, Nimjee SM, Friedman AH, Alexander MJ, Laskowitz DT, Lynch JR: Correlation of serum brain natriuretic peptide with hyponatremia and delayed ischemic neurological deficits after subarachnoid hemorrhage. Neurosurgery 2004; 54: 1369-1373.
4. Vachharajani TJ, Zaman F, Abreo KD: Hyponatremia in critically patients. Intensive Care Med 2003; 18: 3-8.
5. Guglielminotti J, Tao S, Maury E, Fierobe L, Mantz J, Desmonts JM: Hyponatremia after hip arthroplasty may be related to a translocational rather than to a dilutional mechanism. Crit Care Med 2003; 31: 442-448.
6. Karlsson AK, Krassioukov AV: Hyponatremia-induced transient visual disturbances in acute spinal cord injury. Spinal Cord 2004; 42: 204-207.
7. Rabinstein AA, Wijdicks EF: Hyponatremia in critically ill neurological patients. Neurologist 2003; 9: 290-300.
8. Peruzzi WT, Shapiro BA, Meyer PR Jr, Krumlovsky F, Seo BW: Hyponatremia in acute spinal cord injury. Crit Care Med 1994; 22: 252-258.
9. Murdoch JA, Gan TJ: Anesthesia for hysteroscopy. Anesthesiol Clin North America 2001; 19: 125-140.
10. Shah VR, Parikh GP, Bhosale G: Central pontine myelinolysis: sequele of hyponatremia during transcervical resection of endometrium. Acta Anaesthesiol Scand 2002; 46: 914-916.
11. Shah T, Flisberg P: Early recognition of the two cases of TURP syndrome in patients receiving spinal anaesthesia. Anaesth Intensive Care 2006; 34: 520-521.
