Ponad 7000 publikacji medycznych!
Statystyki za 2021 rok:
odsłony: 8 805 378
Artykuły w Czytelni Medycznej o SARS-CoV-2/Covid-19

Poniżej zamieściliśmy fragment artykułu. Informacja nt. dostępu do pełnej treści artykułu
© Borgis - Nowa Stomatologia 1/2018, s. 38-42
Malwina Kolasa1, *Joanna Szczepańska2
Bezpośrednie pokrycie miazgi w zębach stałych u dzieci – rodzaje obnażeń miazgi, wskazania do leczenia. Część I
Direct pulp capping in permanent teeth in children – types of pulp exposure, therapeutic indications. Part I
1Studia doktoranckie, Zakład Stomatologii Wieku Rozwojowego, Uniwersytet Medyczny w Łodzi
Kierownik Zakładu: prof. dr hab. n. med. Joanna Szczepańska
2Zakład Stomatologii Wieku Rozwojowego, Uniwersytet Medyczny w Łodzi
Kierownik Zakładu: prof. dr hab. n. med. Joanna Szczepańska
Streszczenie
Pokrycie bezpośrednie, jako metoda umożliwiająca utrzymanie żywej i zdrowej miazgi, to niezwykle istotny element leczenia zębów stałych niedojrzałych. Zachowanie żywotności miazgi jest bowiem warunkiem kontynuacji rozwoju korzenia, co wpływa na długoczasowe utrzymanie zęba w jamie ustnej. Z tego powodu dążenie do podtrzymania żywotności miazgi powinno być jednym z nadrzędnych celów stawianych w leczeniu młodych zębów stałych, zaś leczenie biologiczne jest postępowaniem, do którego należy szczególnie dążyć w takich sytuacjach klinicznych. Miazga młodych zębów stałych charakteryzuje się dużą zdolnością regeneracji, dlatego odsetek powodzeń pokrycia bezpośredniego miazgi jest wysoki. Wskazaniem do leczenia tą metodą są obnażenia urazowe i mechaniczne miazgi zdrowej lub w stanie zapalenia odwracalnego. Istotną kwestią jest umiejętność trafnej oceny stanu klinicznego zęba, aby na jego podstawie zadecydować o najkorzystniejszym wariancie leczenia. Niezwykle istotne jest właściwe zrozumienie mechanizmów zachodzących w miazdze pod wpływem zastosowanej terapii. Konieczny jest również wybór odpowiedniego środka leczniczego, jak na przykład powszechnie stosowanego nietwardniejącego wodorotlenku wapnia lub MTA, jednak warto rozważyć również inne, mniej znane preparaty.
Summary
Direct pulp capping, as a method allowing the preservation of viable and healthy pulp, is a key element in the treatment of immature permanent teeth. Maintaining pulp vitality is a condition for continuous root development, which is important for long-term maintenance of the tooth in the oral cavity. Therefore, the maintenance of vital pulp should be one of the main goals in the treatment of young permanent teeth and biological treatment is particularly recommended in such cases. Since young pulp has a great regenerative potential, the success rates of direct pulp capping are high. Therapeutic indications for this method include traumatic and mechanical exposure of either healthy or reversibly inflamed pulp. Accurate assessment of the clinical condition of the tooth is crucial for the choice of the most appropriate treatment option. Another crucial issue is proper understanding of the mechanisms that occur in the pulp as a result of treatment. Choice of a therapeutic agent, such as commonly used non-setting calcium hydroxide or MTA is also essential. However, other, less popular preparations should be also considered.



Wstęp
Zachowanie żywej miazgi zębów jest jednym z nadrzędnych celów stawianych w trakcie leczenia stomatologicznego. Pewne sytuacje kliniczne, takie jak przypadkowe obnażenie bądź zranienie miazgi podczas opracowywania ubytku oraz urazowe obnażenie miazgi (III klasa według Ellisa), stanowią realne zagrożenie dla utrzymania tak istotnego parametru miazgi, jakim jest jej żywotność. Ma to szczególne znaczenie w zębach stałych niedojrzałych, gdyż zdrowa miazga jest warunkiem kontynuacji prawidłowego rozwoju korzenia. Z tego powodu dążenie do utrzymania żywotności miazgi powinno być jednym z nadrzędnych celów stawianych w leczeniu młodych zębów stałych. Jednym ze sposobów leczenia biologicznego zębów stałych, dającym dobre wyniki w aż 90% przypadków, jest metoda pokrycia bezpośredniego (1). Poza zachowaniem aseptyki oraz prawidłowym wykonaniem procedury, warunkiem powodzenia klinicznego wyżej wymienionej metody jest umiejętność wyodrębnienia wskazań, w których jej zastosowanie jest zasadne oraz wybór takiego środka leczniczego, jaki z największym prawdopodobieństwem zapewni powodzenie w leczeniu. Powszechnie stosuje się do tego celu materiały, takie jak nietwardniejący wodorotlenek wapnia czy MTA (1, 2), jednak warto wziąć pod uwagę również inne, mniej znane preparaty. Niezwykle istotne jest również właściwe zrozumienie mechanizmów zachodzących w miazdze pod wpływem zastosowanego leczenia.
Celem niniejszej pracy było przedstawienie na podstawie piśmiennictwa rodzajów obnażeń miazgi oraz wskazań do leczenia metodą pokrycia bezpośredniego w zębach stałych, ze szczególnym uwzględnieniem wieku rozwojowego.
Cele leczenia biologicznego miazgi
Leczenie biologiczne ma na celu utrzymanie zdrowej, żywej miazgi w sytuacji jej narażenia na utratę żywotności wskutek działania czynników zewnętrznych. Zachowanie prawidłowej miazgi jest kluczowe w przypadku zębów niedojrzałych, jest ona bowiem niezbędna do kontynuacji procesu apeksogenezy, czyli fizjologicznego rozwoju korzenia (3). Korzenie niedojrzałych zębów stałych mają cienkie ściany, szerokie wierzchołki, a ich wzrost na długość nie jest ukończony (4). Po pojawieniu się w jamie ustnej korony korzenia potrzebują 3-4 lata, aby się w pełni rozwinąć (5). W sytuacji, gdy miazga ulegnie zmianom patologicznym przed całkowitym zakończeniem procesu apeksogenezy, proces formowania korzenia zostaje zahamowany, co znacznie osłabia ząb i pogarsza jego rokowanie. Dlatego leczenie biologiczne jest postępowaniem, do którego należy szczególnie dążyć w przypadku zębów stałych niedojrzałych.
Żywa i zdrowa miazga jest barierą zapobiegającą wtargnięciu drobnoustrojów do organizmu, chroniąc nie tylko tkanki okołowierzchołkowe przed zakażeniem, lecz również odległe narządy przed rozwojem infekcji zębopochodnych (6). Co więcej, ząb nieleczony endodontycznie z większym prawdopodobieństwem pozostanie w jamie ustnej dłużej niż ten pozbawiony żywej miazgi, który jest bardziej kruchy i podatny na urazy mechaniczne. Wykazano bowiem, że ozębna zęba leczonego endodontycznie odbiera bodźce słabiej w porównaniu z zębem żywym, toteż jest on bardziej narażony na obciążanie siłami żucia o większej wartości (7). Istotne są również czynniki ekonomiczne – metody biologiczne są leczeniem stosunkowo łatwym i tanim w przeciwieństwie do leczenia kanałowego, po przeprowadzeniu którego często wymagana jest dodatkowo odbudowa protetyczna korony zęba (8).
Rodzaje obnażeń miazgi w zależności od czynnika etiologicznego
Wśród głównych przyczyn obnażenia żywej miazgi można wyróżnić próchnicę, czynniki mechaniczne oraz uraz (9). Jeśli do ekspozycji miazgi dochodzi podczas opracowywania ubytku w momencie, gdy tkanka próchnicowa nie została jeszcze całkowicie usunięta, kwalifikuje się je jako próchnicowe obnażenie miazgi. Według definicji American Association of Endodontists mechaniczne obnażenie miazgi to „przypadkowe obnażenie miazgi przez ręczne lub mechaniczne narzędzia stomatologiczne przy braku próchnicy zębów. Jeśli są zachowane warunki aseptyczne, miazga zwykle nie jest w stanie zapalnym” (10). Urazowe obnażenie miazgi zachodzi wskutek złamania zęba pod wpływem urazów mechanicznych. Występują one szczególnie często u osób młodych, a zatem również w zębach stałych z nieukończonym rozwojem korzenia. Jeśli żywotność miazgi zostaje zachowana, taki uraz klasyfikujemy jako III klasę według Ellisa. W przypadku martwicy miazgi zęba wskutek urazu, czyli IV klasy według Ellisa, postępowaniem z wyboru w zębach z nieukształtowanym wierzchołkiem korzenia jest apeksyfikacja.
Metody leczenia biologicznego miazgi
Do metod biologicznych należą pokrycie pośrednie lub bezpośrednie miazgi oraz amputacja miazgi koronowej. Pierwszy rodzaj leczenia jest stosowany w sytuacji, gdy nie doszło do odsłonięcia miazgi, zaś dwie ostatnie metody służą podtrzymaniu jej żywotności w przypadku obnażenia. Według definicji American Association of Endodontists pokrycie pośrednie miazgi polega na umieszczeniu materiału stomatologicznego na niewielkiej ilości zębiny zdemineralizowanej, która, gdyby została usunięta, mogłaby obnażyć miazgę. Amputacja miazgi koronowej, czyli inaczej pulpotomia, jest to chirurgiczne usunięcie koronowej części żywej miazgi w celu podtrzymania żywotności pozostałego fragmentu korzeniowego. Jej odmianą jest pulpotomia częściowa według Cveka, w której usuwana jest jedynie część miazgi koronowej (10).
Pokrycie miazgi bezpośrednie polega na umieszczeniu materiału stomatologicznego bezpośrednio na mechanicznie lub urazowo obnażoną miazgę (10). American Association of Endodontists precyzyjnie określa, że ten sposób leczenia należy stosować jedynie w przypadku mechanicznie lub urazowo obnażonej miazgi, jednak niektórzy autorzy publikacji stosują tę metodę leczenia również w przypadku próchnicowego obnażenia miazgi (11-13).

Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
  • Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
  • Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
  • Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.

Opcja #1

24

Wybieram
  • dostęp do tego artykułu
  • dostęp na 7 dni

uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony

Opcja #2

59

Wybieram
  • dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
  • dostęp na 30 dni
  • najpopularniejsza opcja

Opcja #3

119

Wybieram
  • dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
  • dostęp na 90 dni
  • oszczędzasz 28 zł
Piśmiennictwo
1. Arabska-Przedpełska B, Pawlicka H: Współczesna endodoncja w praktyce. Wyd. I. Bestom, Łódź 2011.
2. Hilton TJ, Ferracane JL, Mancl L: Comparison of CaOH with MTA for direct pulp capping: a PBRN randomized clinical trial. J Dent Res 2013; 92: 16-22.
3. American Academy of Pediatric Dentistry: Guideline on pulp therapy for primary and immature permanent teeth. Pediatr Dent 2014; 36: 242-250.
4. Bogen G, Chandler NP: Pulp preservation in immature permanent teeth. Endod Topics 2012; 23: 131-152.
5. Torabinejad M, Abu-Tahun I: Management of teeth with necrotic pulps and open apices. Endod Topics 2012; 23: 105-130.
6. Piekoszewska-Ziętek P, Turska-Szybka A, Olczak-Kowalczyk D: Infekcje zębopochodne – przegląd piśmiennictwa. Nowa Stomatol 2012; 2: 120-134.
7. Komabayashi T, Zhu Q: Innovative endodontic therapy for anti-inflammatory direct pulp capping of permanent teeth with a mature apex. Oral Surg Oral Med Oral Pathol Oral Radiol Endod 2010; 109: 75-81.
8. Schwendicke F, Stolpe M: Direct pulp capping after a carious exposure versus root canal treatment: a cost-effectiveness analysis. J Endod 2014; 40: 1764-1770.
9. Komabayashi T, Zhu Q, Eberhart R, Imai Y: Current status of direct pulp-capping materials for permanent teeth. Dent Mater J 2016; 35: 1-12.
10. American Association of Endodontists: Glossary of endodontic terms. 7th ed. Chicago 2003.
11. Barthel CR, Rosenkranz B, Leuenberg A, Roulet JF: Pulp capping of carious exposures: treatment outcome after 5 and 10 years: a retrospective study. J Endod 2000; 26: 525-528.
12. Çalışkan MK, Güneri P: Prognostic factors in direct pulp capping with mineral trioxide aggregate or calcium hydroxide: 2- to 6-year follow-up. Clin Oral Invest 2017; 21: 357-367.
13. Marques MS, Wesselink PR, Shemesh H: Outcome of direct pulp capping with mineral trioxide aggregate: a prospective study. J Endod 2015; 41: 1026-1031.
14. European Society of Endodontology: Quality guidelines for endodontic treatment: consensus report of the European Society of Endodontology. Int Endod J 2006; 39: 921-930.
15. Simon S, Smith AJ, Lumley PJ et al.: The pulp healing process: from generation to regeneration. Endod Topics 2012; 26: 41-56.
16. Al-Hiyasat AS, Barrieshi-Nusair KM, Al-Omari MA: The radiographic outcomes of direct pulp-capping procedures performed by dental students: a retrospective study. JADA 2006; 137: 1699-1705.
17. Aguilar P, Linsuwanont P: Vital pulp therapy in vital permanent teeth with cariously exposed pulp: a systematic review. J Endod 2011; 37: 581-587.
18. Kakehashi S, Stanley HR, Fitzgerald RJ: The effects of surgical exposures of dental pulps in germ-free and conventional laboratory rats. Oral Surg Oral Med Oral Pathol Oral Radiol Endod 1965; 20: 340-349.
19. Willershausen B, Willershausen I, Ross A et al.: Retrospective study on direct pulp capping with calcium hydroxide. Quintessence Int 2011; 42: 165-171.
20. Stanley HR: Pulp capping: conserving the dental pulp – can it be done? Is it worth it? Oral Surg Oral Med Oral Pathol 1989; 68: 628-639.
21. Matsuo T, Nakanishi T, Shimizu H, Ebisu S: A clinical study of direct pulp capping applied to carious-exposed pulps. J Endod 1996; 22: 551-556.
22. Raedel M, Hartmann A, Bohm S et al.: Outcomes of direct pulp capping: interrogating an insurance database. Int Endod J 2016; 49: 1040-1047.
otrzymano: 2018-02-12
zaakceptowano do druku: 2018-03-05

Adres do korespondencji:
*Joanna Szczepańska
Zakład Stomatologii Wieku Rozwojowego Uniwersytet Medyczny w Łodzi
ul. Pomorska 251, 92-213 Łódź
tel. +48 (42) 675-75-16
joanna.szczepanska@umed.lodz.pl

Nowa Stomatologia 1/2018
Strona internetowa czasopisma Nowa Stomatologia

Pozostałe artykuły z numeru 1/2018: