Grzegorz Żurek¹, Andrzej Januszewski1,2, Zofia Ignasiak¹
Z badań nad stanem podstawowej wydolności fizycznej dzieci z zagłębia miedziowego
Research of basic physical efficiency status in children from copper district
¹ Katedra Anatomii Człowieka, Akademia Wychowania Fizycznego, Wrocław
Kierownik Katedry: prof. dr hab. Zofia Ignasiak
² Pracownia Biologii Molekularnej Katedry Genetyki, Akademia Rolnicza, Wrocław
Kierownik Pracowni: prof. dr hab. Bolesław Żuk
Streszczenie
Paper present results of comparison of basic boys and girls physical efficiency parameters examined in 1998 and 1991 using Harvard step-test. Achieved results showed higher physical efficiency index level in children examined in 1998 with simultaneously lover restitution index level.
WSTĘP
Jednym z zagadnień szczególnie zasługujących na uwagę jest zachowanie się podstawowych wskaźników wydolności fizycznej dzieci i młodzieży z terenów o wysokim stopniu zagrożenia ekologicznego. Wzajemne relacje są związane z charakterem oddziaływań zanieczyszczeń przemysłowych i motoryzacyjnych na organizm ludzki, szczególnie na układ oddechowy i pokarmowy. W literaturze przedmiotu spotkać można doniesienia mówiące o negatywnym wpływie zanieczyszczonego powietrza na organizmy żywe. Wynika z nich, że niektóre najdrobniejsze cząstki pyłowe wnikając do światła drobnych oskrzelików i pęcherzyków płucnych mogą zaburzać wymianę gazową, i w związku z tym jak się wydaje, upośledzać zdolności wysiłkowe organizmu (8). Obszar Legnicko-Głogowskiego Okręgu Miedziowego uznawany jest ciągle jeszcze za obszar o znacznym zanieczyszczeniu środowiska naturalnego (4), pomimo wielu już podjętych – i ciągle podejmowanych – wysiłków na rzecz poprawy jakości środowiska naturalnego (11). Wybór terenu badawczego nie jest przypadkowy. Z oficjalnych informacji wynika, że ten region kraju jest jednym z bardziej zanieczyszczonych w Polsce. Sytuację tę dodatkowo pogłębiają bardzo niekorzystne dane dotyczące zachorowań i umieralności na tym terenie (6, 7). Na te mocno niepokojące zjawiska nakłada się istotny spadek liczby osób aktywnie dbających o sprawność fizyczną, czy podejmujących zachowania prozdrowotne (5, 6). Ponadto zdaniem Szwarc (9) negatywnie działające czynniki ekologiczne, wywołując choroby dróg oddechowych, alergicznych i nowotworowych są przyczyną około 20% zgonów.
Badania przeprowadzane w różnych regionach kraju wskazują na regres sprawności fizycznej dzieci i młodzieży, zamieszkującej niektóre tereny Polski (4, 9). Sugeruje się, że ów regres dotyczy populacji zamieszkującej obszary, na których obserwuje się nagromadzenie niekorzystnych czynników ekologicznych i zdrowotnych (10).
Uwzględniając powyższe fakty wydaje się zrozumiałe badanie kondycji biologicznej młodej populacji, tym bardziej, że zarówno informacje w mediach jak i badania naukowe potwierdzają doniesienia o złym stanie zdrowia Polaków (1).
W pracy podjęto próbę odpowiedzi na pytanie, czy w ciągu 8 lat, które dzielą badania poziomu podstawowej wydolności fizycznej dzieci i młodzieży i jakie są kierunki ewentualnych zmian oraz jak zachowują się podstawowe zdolności motoryczne w grupach o niskim i wysokim poziomie wydolności fizycznej.
MATERIAŁ I METODY
Badania będące podstawą napisania niniejszej pracy przeprowadzone zostały w roku 1998 na terenie wybranych wiejskich szkół podstawowych LGOM i objęły wszystkie dzieci w wieku 7-15 lat. Pomiary objęły podstawowe cechy somatyczne oraz szeroki wachlarz prób sprawnościowych, prowadzonych głównie z wykorzystaniem testu EUROFIT. W pracy zaprezentowane zostały wybrane wyniki uzyskane przez dziewczęta i chłopców w wieku 9-14 lat.
Z całości zgromadzonego materiału badawczego do analizy w niniejszej pracy wybrane zostały wyniki próby siły eksplozywnej kończyn górnych (rzut piłką lekarską 1kg), siły eksplozywnej kończyn dolnych (skok w dal z miejsca), biegu zwinnościowo-szybkościowego (bieg wahadłowy 10 x 5 m) oraz podstawowej wydolności fizycznej, przeprowadzanej przy pomocy harwardzkiej próby stopnia. Uzyskane w pracy wyniki poddane zostały podstawowym obliczeniom statystycznym; obliczono wskaźnik wydolności fizycznej (FI) i skuteczności restytucji (WSR). Z tych wyników wydzielono grupy poniżej 33 i powyżej 66 centyla. W drugiej części pracy wyniki z badań własnych porównano z wynikami uzyskanymi na tym terenie w 1991 roku (2).
WYNIKI I ICH OMÓWIENIE
Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
- Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
- Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
- Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.
Opcja #1
24 zł
Wybieram
- dostęp do tego artykułu
- dostęp na 7 dni
uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony
Opcja #2
59 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 30 dni
- najpopularniejsza opcja
Opcja #3
119 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 90 dni
- oszczędzasz 28 zł
Piśmiennictwo
1. Bielicki T.i wsp.: Niektóre społeczne i ekologiczne uwarunkowania przedwczesnej umieralności osób dorosłych w Polsce, Monografie Zakładu Antropologii PAN, nr 12, Wrocław s. 75-82, 1994. 2. Burdukiewicz A. i wsp. Skład ciała a poziom wydolności fizycznej dzieci i młodzieży wiejskiej z okolic Trzebnicy i Lubina, [w:] Janusz A., Ignasiak Z. Populacja dzieci wiejskich w badaniach longitudinalnych, Monografie AWF Wrocław, cz. I, s. 55-74, 1993. 3. Raczek J.: Tendencje przemian w rozwoju sprawności motorycznej, [w:] Raczek (red.) Motoryczność dzieci i młodzieży – aspekty teoretyczne oraz implikacje metodyczne, AWF Katowice, cz. II, s. 257-264, 1986. 4. Raport o stanie środowiska województwa legnickiego w 1993 r. 1994 Biblioteka Monitoringu Środowiska, Legnica. 5. Rocznik Statystyczny 1988 GUS Warszawa, s. 491. 6. Rocznik Statystyczny 1998 GUS Warszawa, s.261. 7. Szopa J., Cempla J.: Populacyjne badania nad genetycznymi i środowiskowymi uwarunkowaniami rozwoju wydolności i niektórych parametrów układu krążenia, Wychowanie Fizyczne i Sport, s. 15-28, 3-4, 1984. 8. Szopa J., Żak S.: Zmiany sprawności fizycznej dzieci i młodzieży Krakowa w latach 1974-83 na tle trendu sekularnego wysokości ciała, Wychowanie Fizyczne i Sport, s. 39-53, nr 1, 1986. 9. Szwarc H.: Aktywność ruchowa jako czynnik opóźniający procesy starzenia się, Kultura Fizyczna, s.8, nr 9-10, 1996. 10. Zaradkiewicz T.: Pokoleniowe różnice w sprawności fizycznej uczniów i uczennic z makroregionu środkowo-wschodniego, Wychowanie Fizyczne i Sport, s. 46, nr 3, 1999. 11. Zawoździak J.: Ocena stanu środowiska naturalnego w woj. legnickim, Materiały z sesji popularno-naukowej w Legnicy nt.: „Dziecko w skażonym środowisku”, nr 1, 1992.
